- Της Αθηνάς Σφυρή, Συμβούλου Επιχειρήσεων, Φοροτεχνικού
Σύμφωνα με τον νέο Ασφαλιστικό νόμο, αλλάζει ο τρόπος των ασφαλιστικών εισφορών. Διαμορφώνεται ένα «μενού» επιλογών προκειμένου ο κάθε επαγγελματίας να επιλέγει ελεύθερα το επίπεδο των καταβαλλόμενων εισφορών κι έτσι να διαμορφώνει μόνος του τη σύνταξη που επιθυμεί.
Το ασφαλιστικό αποτελεί μια «βόμβα» στα θεμέλια του ελληνικού κράτους . Όλοι ξέρουμε ότι το θέμα του ασφαλιστικού δεν πρόκειται να λυθεί ούτε σε ένα, ούτε σε δυο, ούτε σε δεκαπέντε χρόνια. Ακόμη και αν ξεκινάγαμε μια σοβαρή προσπάθεια εξυγίανσης σήμερα, θα χρειαζόμασταν πάνω από 15 χρόνια για να έρθουμε σε μία ισορροπία. Αυτό που, κατά κύριο λόγο, λέει ο μέσος πολίτης-επιχειρηματίας, είναι ότι πληρώνει λεφτά είτε για τη σύνταξή του είτε για την υγεία του, τα οποία δεν έχουν το επιθυμητό αντίκρισμα. Και μεγάλο προβληματισμό, βεβαίως, προκαλεί το γεγονός ότι δεν ξέρουν αν και ποτέ θα πάρουν σύνταξη, καθώς αλλάζουν συνεχώς τα όρια ηλικίας και τα κριτήρια.
Αξίζει να αναφέρουμε, ωστόσο, ότι το προηγούμενο ασφαλιστικό (Νόμος Κατρούγκαλου) είχε μεγάλες ελλείψεις και λάθη. Τιμωρούσε επί της ουσίας την επιχειρηματικότητα.
Οι νέες 6+1 κλίμακες, με ελεύθερη επιλογή, που φέρνει ο Νόμος Βρούτση, δεν αποτελούν πλέον τροχοπέδη στην επιχειρηματικότητα. Άλλωστε, η αύξηση των εσόδων θα λύσει και το ασφαλιστικό και το φορολογικό. Θεωρώ πως με αυτό τον τρόπο, η μείωση των εισφορών και η μείωση της φορολογίας (που αναμένουμε αυτή τη χρόνια) μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε αυξήσεις μισθών.
Προσωπικά πιστεύω ότι το νέο ασφαλιστικό είναι σε θετική κατεύθυνση. Σε πρακτικό επίπεδο ωστόσο, θεωρώ πως η λύση του προβλήματος βρίσκεται στην αύξηση των επιχειρήσεων. Μόνο έτσι μπορούμε να έχουμε μεγαλύτερη ανάπτυξη. Και περισσότερες επιχειρήσεις σημαίνει περισσότερο προσωπικό. Ο παραπάνω κόσμος θα πληρώνει περισσότερες εισφορές έτσι θα έχουμε διασπορά των ανθρώπων που σήμερα πληρώνουν.
Ο ασφαλιστικός τομέας στην Ελλάδα έχει το 2.2% του ΑΕΠ και ο μέσος όρος της Ευρώπης 7.5%., αυτό ας μας προβληματίσει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αλλάζει το μέλλον στο ασφαλιστικό. Ένα ασφαλιστικό το οποίο στηρίζεται στις αρχές της ελευθερίας και της ευελιξίας, της ελκυστικότητας και της ανταποδοτικότητας.
Ας δούμε λοιπόν, παρακάτω, αναλυτικά, τι προβλέπει ο νέος νόμος.
Σύμφωνα και με την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, με το νέο εισφοροδοτικό σύστημα:
– Θεσπίζονται έξι ασφαλιστικές κατηγορίες για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους και μία, η οποία θεωρείται ειδική ασφαλιστική κατηγορία, που απευθύνεται σε νέους ασφαλισμένους κατά τα πρώτα πέντε έτη ασφάλισης και έξι ασφαλιστικές κατηγορίες για ασφαλισμένους του π. ΟΓΑ. Κατώτατη εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών λογίζεται η πρώτη και ανώτατη η έκτη.
– Το ποσό εισφοράς κλάδου υγείας, μετά τη δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία, παραμένει σταθερό.
– Η κατάταξη σε μία εκ των ασφαλιστικών κατηγοριών είναι υποχρεωτική.
– Η επιλογή ασφαλιστικής κατηγορίας είναι ελεύθερη και δηλώνεται με την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης. Η κατάταξη στον κλάδο υγείας ακολουθεί υποχρεωτικά την κατηγορία του κλάδου σύνταξης.
– Κατά την πρώτη εφαρμογή, σε περίπτωση μη επιλογής κατηγορίας, ο ασφαλισμένος κατατάσσεται υποχρεωτικά στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία.
– Παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής ασφαλιστικής κατηγορίας (ανώτερης ή κατώτερης) ανά έτος. Η σχετική αίτηση υποβάλλεται κατά τη διάρκεια του έτους και ενεργοποιείται από την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους. Σε περίπτωση μη υποβολής αίτησης αλλαγής κατηγορίας, παραμένει ενεργή η κατηγορία κατάταξης του προηγούμενου έτους.
– Στις περιπτώσεις μη μισθωτής δραστηριότητας με παράλληλη μισθωτή απασχόληση, προσδιορίζεται κατώτατη, κατά περίπτωση, κατηγορία καταβολής εισφορών για το σύνολο των δραστηριοτήτων. Εφόσον το ποσό των εισφορών από τη μισθωτή απασχόληση υπολείπεται του ποσού εισφοράς της κατώτατης κατηγορίας, καταβάλλεται η αντίστοιχη διαφορά. Παρέχεται δυνατότητα επιλογής ανώτερης κατηγορίας, καταβάλλοντας την αντίστοιχη διαφορά κλάδου σύνταξης.
– Στις περιπτώσεις πολλαπλής μη μισθωτής δραστηριότητας (ελεύθερος επαγγελματίας/αυτοαπασχολούμενος/αγρότης), θεσπίζεται η καταβολή μίας εισφοράς με κατάταξη σε μία εκ των έξι ασφαλιστικών κατηγοριών των ελεύθερων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολουμένων, με ελεύθερη επιλογή.
– Οι ασφαλιστικές εισφορές, από 01.01.2020, καταβάλλονται σε μηνιαία βάση, με ημερομηνία εμπρόθεσμης πληρωμής την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα.
Οι 15 αλλαγές του νέου Ασφαλιστικού Νόμου
Αυξήσεις και αναδρομικά, για κύριες και επικουρικές συντάξεις, νέο σύστημα εισφορών για τους μη μισθωτούς, νέο καθεστώς στην απασχόληση συνταξιούχων, ευνοϊκή αλλαγή για το καθεστώς της διαδοχικής ασφάλισης, καθώς και για τα μπλοκάκια, είναι ορισμένες από τις 15 αλλαγές που φέρνει ο νέος ασφαλιστικός νόμος που ψηφίστηκε στη Βουλή στα τέλη του Φλεβάρη.
Με το νέο ασφαλιστικό τοπίο που δημιουργείται:
Παλιοί και νέοι συνταξιούχοι θα δουν αυξήσεις (και αναδρομικά) τον Ιούνιο στην τσέπη τους ή αυξήσεις λογιστικές στα χαρτιά, μετά τον επανυπολογισμό των συντάξεων, με βάση τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης των κύριων ανταποδοτικών συντάξεων (συντάξιμα έτη άνω των 30). Όσοι παλαιοί συνταξιούχοι είχαν συνταξιοδοτηθεί πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου και έχουν στην κύρια σύνταξή τους αρνητική προσωπική διαφορά ή πολύ μικρή θετική προσωπική διαφορά θα λάβουν αυξήσεις, οι οποίες όμως θα δοθούν σε 5 δόσεις (από φέτος έως το 2024). Όλοι οι υπόλοιποι παλαιοί συνταξιούχοι, που έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης και προσωπική διαφορά, θα δουν την προσωπική τους διαφορά να μειώνεται και τις μελλοντικές αυξήσεις συντάξεων να έρχονται πιο κοντά. Αυξημένες συντάξεις – σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς – θα έχουν οι μελλοντικοί συνταξιούχοι.
Ανοίγει n διαδικτυακή πλατφόρμα του e-ΕΦΚΑ (www.efka.gov.gr/ epilego/) μέσω της οποίας ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες θα μπορούν να επιλέξουν ελεύθερα, έως και τις 13 Μαρτίου 2020, την ασφαλιστική κατηγορία που επιθυμούν. Η κατώτερη μηνιαία ασφαλιστική εισφορά ανέρχεται σε 210 ευρώ και η ανώτερη σε 566 ευρώ τον μήνα.
Καθιερώνεται διπλό σύστημα υπολογισμού για τους ενστόλους ώστε να μην αδικηθούν από τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης αφού συνταξιοδοτούνται μετά τα 40 έτη ασφάλισης λόγω της προσμέτρησης έως και μιας πλασματικής 5ετίας.
Αλλάζει ο μηχανισμός στήριξης των συντάξεων, αλλά καταργείται η γνωστή ως «13η» σύνταξη που ψηφίστηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Αυξάνεται η σύνταξη για όσους συνταξιούχους του ΕΦΚΑ εργάζονται, καθώς οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες και επικουρικές καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 30%, αντί 60% που ισχύει σήμερα.
Μειώνονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις που απαιτούνται για να μπορέσει κάποιος να λάβει σύνταξη από τον τελευταίο φορέα ασφάλισής του με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης. Οι 1.500 ημέρες που απαιτούνται σήμερα από τις οποίες 500 να είναι την τελευταία 5ετία πριν από την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης, μειώνονται σε 1.000 ημέρες και 300 ημέρες την τελευταία 5ετία.
Η ελάχιστη συνολική ασφαλιστική υποχρέωση για τους παραλλήλως απασχολουμένους από μισθό και μπλοκάκι μπαίνει στα 252 ευρώ (δεύτερη ασφαλιστική κατηγορία) εισφορά κλάδου σύνταξης και υγείας, εφόσον ασκείται ελεύθερο επάγγελμα και στα 143 ευρώ εφόσον ασκείται αγροτικό επάγγελμα. Όσοι λοιπόν καλύπτουν από τον μισθό τους πλήρως την εισφορά αυτή, απαλλάσσονται πλήρως από τις εισφορές στο μπλοκάκι, διαφορετικά πρέπει να πληρώσουν το υπόλοιπο ποσό
Για τις συντάξεις λόγω αναπηρίας ή θανάτου θα απαιτούνται 600 ημέρες ασφάλισης.
Για τα νέα μπλοκάκια με δραστηριότητα έως πέντε ετών από την έναρξη ασκήσεως του επαγγέλματος, εφόσον υπάρχει παράλληλη μισθωτή απασχόληση η πλήρης απαλλαγή ισχύει εφόσον καλύπτεται από τον μισθό τους η εισφορά των 210 ευρώ.
Από την 1η Μαρτίου θα αρχίσει η διαδικασία ενοποίησης του ΕΦΚΑ με το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ. Δημιουργείται Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης για περίπου 4 εκατομμύρια ασφαλισμένους και σχεδόν 2,6 εκατομμύρια συνταξιούχους.
Μειώνονται κατά 0,90 μονάδες οι εισφορές εργοδότη – εργαζομένου από την 1η Ιουνίου 2020 στις περιπτώσεις πλήρους απασχόλησης.
Για τη χορήγηση ασφαλιστικής ικανότητας και παροχές υγειονομικής περίθαλψης σε είδος από 1/1/2020 και εφεξής απαιτούνται για μεν τους μισθωτούς η πραγματοποίηση τουλάχιστον 50 ημερών εργασίας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, για τους δε μη μισθωτούς η συμπλήρωση δύο τουλάχιστον μηνών ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος, ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.
Επανένταξη στη ρύθμιση των 120 δόσεων των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών μέχρι τις 31 Μαρτίου 2020 σε περίπτωση που οι οφειλέτες απώλεσαν ανυπαίτια τη ρύθμιση.
Χωρίς ελάχιστο χρόνο ασφάλισης θα χορηγείται το εφάπαξ.
Λύνεται οριστικά το κενό νόμου που δημιούργησε ο νόμος Κατρούγκαλου στις εργαζόμενες μητέρες που αποκτούν παιδί και τις μειωμένες εισφορές τους.
* Η Αθηνά Σφυρή είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων Λογίστρια – Φοροτεχνικός
Τ: 2110120336 – 6943780228 athinasfyri@gmail.com
