Του Αντώνη Ι. Αντωνόπουλου
email: aantonopoulos10@gmail.com
Λεωφόρος Βασ. Σοφίας, Σάββατο 22/5/21, 10.30 π.μ.: Ένα αγροτικό αυτοκίνητο, με πολλές μετατροπές που αλλοιώνουν εντελώς την αρχική του κατασκευή, όπως η προσθήκη κλωβού» που στηρίζεται με σιδερένιους στύλους στις γωνίες του ταλαιπωρημένου αυτοκινήτου.
Στον κενό χώρο που υπάρχει ανάμεσα στο «κλουβί» και την καρότσα υπάρχουν διάφορα αντικείμενα που έχουν συλλεχθεί από τα σκουπίδια. Μέσα στο «κλουβί» που ταλαντεύεται, βρίσκονται τρία μικρά παιδάκια. Γαντζωμένα στα σύρματα του κλουβιού κοιτούν με γουρλωμένα ματάκια και ένα αμήχανο χαμόγελο, έναν κόσμο που κινείται γύρω τους με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Είναι ένας κόσμος πολύ μακρινός για αυτούς. Απλησίαστος. Ενίοτε και εχθρικός.
Είναι μια οικογένεια που έχει βγει για το μεροκάματο… Ρομά, αθίγγανοι ή όπως θέλει ο καθένας να τους ονομάσει… Έχει σημασία;
Κανένας γύρω δεν δείχνει να ενοχλείται. Ή αν συμβαίνει γίνεται σιωπηλά… Και όμως δεκάδες παρόμοια «αυτοκίνητα-σπίτια» κυκλοφορούν συνεχώς στο κέντρο της Αθήνας και συνήθως δεν γίνεται ούτε ο τυπικός έλεγχος. Τέτοιες εικόνες πληθαίνουν πλέον όχι μόνο στην Αθήνα αλλά σε ολόκληρη τη χώρα. Αυτός είναι ο τρόπος ζωής ανθρώπων που πρέπει ταυτόχρονα να ζήσουν και να βγάλουν ένα μεροκάματο.
Ζουν ανάμεσα μας. Ωστόσο η συχνότητα του φαινομένου, μας κάνει να εθιζόμαστε με αυτές τις εικόνες και να μην μας ενοχλούν.
Το ίδιο συνέβη και με τα «παιδιά των φαναριών» ή τα παιδιά που χρησιμοποιούνται σαν «εργαλεία δουλειάς», ως «ντεκόρ στην επαιτεία» ενηλίκων. «Παιδιά ενός κατώτερου Θεού» όπως αναφέρει εκείνο το περίφημο πλέον κλισέ. Στο σημείο αυτό η ψυχρή γλώσσα των αριθμών έρχεται να προκαλέσει τουλάχιστον ανατριχίλα: Στην Ελλάδα υπολογίζεται κάποια στιγμή έφτασαν να ζουν στον δρόμο περίπου 6.000 παιδιά… Ένας τρομακτικός αριθμός που μεταβάλλεται διαρκώς.
«Σύμφωνα με εκτιμήσεις των Ηνωμένων Εθνών, στις μεγαλουπόλεις και στις αραγκουπόλεις όλου του κόσμου, από την Ευρώπη ως την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική σχεδόν 100 εκατομμύρια παιδιά ζουν στους δρόμους και επιβιώνουν με κάθε τρόπο, εύκολα θύματα σε κάθε μορφής εκμετάλλευση. […] Οι βασικότεροι από τους κινδύνους που αντιετωπίζουν αυτά τα παιδιά είναι το άσχημο έως τραγικό επίπεδο διαβίωσης και διατροφής, η έλλειψη στέγης, η αδυναμία πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες, η αδυναμία τακτικής παρακολούθησης του σχολείου, η βία και η εγκληματικότητα στους δρόμους, η πίεση για χρήση και διακίνηση ναρκωτικών, η σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση, ο ακρωτηριασμός ή ακόμα και η φόνευσή τους από εμπόρους οργάνων, ο κοινωνικός αποκλεισμός και η περιθωριοποίηση» αναφέρει μεταξύ άλλων σε σχετικό άρθρο της η κοινωνιολόγος Έφη Γιακουβάκη.
Και πάμε στο διά ταύτα. Εμείς ως χώρα μικρή, ταλαιπωρημένη και πολιτισμένη τι κάνουμε για όλα αυτά; Όσο και αν φαίνεται απίστευτο, τα τελευταία χρόνια η Πολιτεία έχει εκπονήσει ένα σημαντικό πλέγμα δράσεων για αυτές τις κοινωνικές ομάδες και ειδικά για τη προστασία των παιδιών. Τα αποτελέσματα όμως είναι επιεικώς φτωχά. Πιο φτωχά από τις κοινωνικές ομάδες που απευθύνονται… Είτε φταίνε τα γρανάζια της γραφειοκρατίας, είτε οι ίδιες αυτές ομάδες που είδαν «φως και μπήκαν» και εκμεταλλεύονται τις αδυναμίες του συστήματος. Είτε, είτε, είτε… Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Αυτοί παραμένουν στο περιθώριο με τις γνωστές συνέπειες και οι αρμόδιοι στον κόσμο τους.
Εκ των αρμοδίων, οι πιο πολλοί καλύπτονται πίσω από την εκπόνηση ανάλογων δράσεων και μελετών που αρχειοθετούνται επιμελώς υπερασπίζοντας την λογική ότι «εμείς κάνουμε ότι μπορούμε, αλλά αυτοί δεν ανταποκρίνονται». Και η ζωή συνεχίζεται… Είναι γεγονός ότι δεν μιλάμε για κάτι απλό, ούτε κάτι εύκολο που αντιμετωπίζεται με τεχνοκρατική αντίληψη. Θέλει και όραμα, θέλει και συναίσθημα. Θέλει και κόπο, θέλει και τρόπο. Θέλει και χρόνο. Και αυτά είναι δύσκολα πράγματα.
Προς το παρόν λοιπόν παραμένουμε στη γνώριμη ευσπλαχνική έκφραση «τι κρίμα ρε γαμώτο, τα παιδάκια»… και τραβάμε τη τελευταία ρουφηξιά από το φρέντο μας… «νικημένο μου ξεφτέρι δεν αλλάζουν οι καιροί, με φωτιά και με μαχαίρι πάντα ο κόσμος προχωρεί
Καληνύχτα Κεμάλ, αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ
Εφημερίδα “Δήμος και Πολιτεία” Αρ. φύλλου 13
