Πάνος Κοσμάς
Το «εξωτικό» παράγωγο που έχει απαγορευτεί στις ΗΠΑ, αλλά όχι στην Ε.Ε. και η απόκτηση δικαιωμάτων ψήφου χωρίς απόκτηση μετοχών ● Η ανακοίνωση της ΔΕΗ, που όμως είναι ενάντια στην πρόβλεψη του καταστατικού της ● Τα «ανώτερα μαθηματικά» της ιδιωτικοποίησης και η κερκόπορτα για την άλωση των δημόσιων επιχειρήσεων.
Το ευρύ κοινό, ακόμη και το ευρύ επενδυτικό κοινό και η πλειονότητα όσων ασχολούνται περί τα οικονομικά, έχει την πεποίθηση ότι για να αποκτήσει κάποιος επενδυτής ή μια οικονομική οντότητα δικαιώματα ψήφου σε μια εταιρεία, πρέπει να αποκτήσει μετοχές αυτής της εταιρείας. Το καταστατικό της ΔΕΗ προβλέπει ρητά κάτι τέτοιο. Όμως αυτές είναι πλέον «αρχαϊκές» πεποιθήσεις που δεν ευσταθούν. Πλέον, μπορείς να αποκτήσεις δικαιώματα ψήφου, στη ΔΕΗ εν προκειμένω, αγοράζοντας εξωχρηματιστηριακά παράγωγα πάνω στην τιμή της μετοχής της ΔΕΗ, χωρίς μάλιστα αυτά να προβλέπουν, έστω, την απόκτηση μετοχών στη λήξη του συμβολαίου!
Οπερ και εγένετο πρόσφατα: με ανακοίνωσή της της 24ης Οκτωβρίου 2022, η ΔΕΗ ενημερώνει το επενδυτικό κοινό ότι η εταιρεία διαχείρισης επενδυτικών κεφαλαίων Covalis Capital LLP απέκτησε το 5,26% των δικαιωμάτων ψήφου στη Γενική Συνέλευση της ΔΕΗ χωρίς να αποκτήσει μετοχές της ΔΕΗ ούτε άμεσα αλλά ούτε έμμεσα μέσω προθεσμιακής συμφωνίας για την απόκτησή τους σε επόμενο χρόνο.
Απαγορευμένο «φρούτο»
Πώς απέκτησε αυτά τα δικαιώματα η εν λόγω εταιρεία διαχείρισης επενδυτικών κεφαλαίων; Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να πούμε ότι το έκανε απολύτως νόμιμα. Ο,τι έγινε, προβλέπεται με διάταξη νόμου του 2007 η οποία τροποποιήθηκε με νόμο του 2016 (ο οποίος ενσωμάτωσε σχετικές προβλέψεις κοινοτικών Οδηγιών). Στο πλαίσιο αυτό, η απόκτηση δικαιωμάτων ψήφου έγινε δυνατή μέσω εξωχρηματιστηριακού παραγώγου πάνω στην τιμή της μετοχής της ΔΕΗ με την… εξωτική ονομασία SFDs. Εξωχρηματιστηριακά είναι τα επενδυτικά προϊόντα-παράγωγα που συνάπτονται χωρίς την παρεμβολή επίσημων θεσμικών οντοτήτων όπως η τράπεζες, δεν εκκαθαρίζονται σε οργανωμένες χρηματιστηριακές αγορές και γι’ αυτό η εποπτεία τους είναι πρακτικά ανέφικτη. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, γι’ αυτούς τους λόγους, έχει απαγορεύσει αυτά τα παράγωγα και δεν δίνει άδειες σε σχετικές εταιρείες-πλατφόρμες διαπραγμάτευσης. Στην Ευρώπη όμως δεν έχουν απαγορευτεί και έτσι, μέσω ευρωπαϊκών Οδηγιών, παρεισέφρησαν και στην ελληνική νομοθεσία, η οποία υποχρεώνει τις αντίστοιχες εταιρείες και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς να γνωστοποιούν την απόκτηση δικαιωμάτων ψήφου που απορρέουν από τη σύναψη τέτοιων παραγώγων.
Αντικαταστατικό
Υποχρεωμένη εκ του νόμου, η ΔΕΗ εξέδωσε τη σχετική ανακοίνωση για την απόκτηση από την Covalis δικαιωμάτων ψήφου. Ωστόσο, το καταστατικό της ΔΕΗ, στο άρθρο 19 παράγραφος 2 ορίζει ρητά τα εξής: «Κάθε μέτοχος πλήρως αποπληρωμένων μετοχών με δικαίωμα ψήφου συμμετέχει στη Γενική Συνέλευση των μετόχων της εταιρείας, ανάλογα με τον αριθμό των μετοχών τις οποίες κατέχει».
Η ανακοίνωση της ΔΕΗ, επομένως, είναι σε πλήρη αντίθεση με το καταστατικό της εταιρείας! Διότι το συγκεκριμένο παράγωγο προϊόν (SFDs) δεν προβλέπει απόκτηση από την Covalis μετοχών της ΔΕΗ.
Εδώ λοιπόν προκύπτουν εύλογα και κρίσιμα ερωτήματα:
- Επειδή οι σχετικές νομοθετικές ρυθμίσεις είναι παλιές (του 2007 και του 2016), πώς εξηγείται ότι το καταστατικό της ΔΕΗ δεν έχει τροποποιηθεί ώστε να προσαρμοστεί σε αυτές;
- Αν η ΔΕΗ απέφυγε την τροποποίηση του καταστατικού της επειδή θέλει να «αμυνθεί» σε τέτοιες «εισβολές» στα δικαιώματα ψήφου στη Γ.Σ., τότε πώς ανακοινώνει έτσι απλά και «άνευ ετέρου» την απόκτηση δικαιωμάτων ψήφου από την Covalis; Της αναγνωρίζει αυτά τα δικαιώματα παρά τις προβλέψεις του καταστατικού της;
- Αν, αντίθετα, η ΔΕΗ επιμένει στην ισχύ του καταστατικού της, πώς και υπέρ ποίου επιλύεται αυτή τη αντίφαση; Υπερτερεί το καταστατικό ή η σχετική νομοθεσία;
Υποβάλαμε τα σχετικά ερωτήματα στον αρμόδιο διευθυντή της ΔΕΗ και αναμένουμε την απάντησή του.
Αν τα παράγωγα είναι ήδη μια γκρίζα επενδυτική περιοχή (όταν μάλιστα τα προϊόντα τους αφορούν τη μετοχή μιας εισηγμένης εταιρείας και μάλιστα όχι τυχαίας, αλλά της ΔΕΗ), τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα είναι ο ορισμός του επενδυτικού… ερέβους. Αν λοιπόν επενδυτές «άρχοντες του ερέβους» μπορούν να αποκτούν με εξωχρηματιστηριακά παράγωγα δικαιώματα ψήφου σε εισηγμένες επιχειρήσεις υπό δημόσιο έλεγχο που διαχειρίζονται θεμελιώδη αγαθά (όπως εν προκειμένω της ενέργειας), αν μπορούν να αποκτήσουν τέτοια πρόσβαση παρακάμπτοντας εξ ολοκλήρου το Δημόσιο, αν μπορούν πολλές Covalis να μετατρέψουν το μετοχολόγιο της ΔΕΗ σε «σουρωτήρι», τότε κινδυνεύουν όλες οι δημόσιες επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στο Χ.Α. Η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ κ.λπ.
Και μιλούμε τώρα για τη ΔΕΗ και για το αγαθό της ενέργειας σε μια συγκυρία ενεργειακής κρίσης και μεγάλης δοκιμασίας των λαϊκών νοικοκυριών από τις τιμές ενέργειας.
Τι είναι τα CFDs
Είναι χρηματοοικονομικές συμβάσεις (συμβόλαια) επί διαφορών (contracts for differences – CFDs). Μερικές επεξηγήσεις:
■ Ενα CFD είναι συμφωνία μεταξύ ενός επενδυτή (στην προκείμενη περίπτωση, κατόχου μετοχών της ΔΕΗ) και ενός μεσίτη CFDs για την ανταλλαγή της διαφοράς στην αξία ενός χρηματοοικονομικού προϊόντος (στην προκείμενη περίπτωση της μετοχής της ΔΕΗ) μεταξύ του χρόνου ανοίγματος και κλεισίματος του συμβολαίου.
■ Αυτός που θα αγοράσει το CFD δεν κατέχει ποτέ στην πραγματικότητα το υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο (εν προκειμένω τη μετοχή της ΔΕΗ), αλλά αντίθετα λαμβάνει έσοδα με βάση τη μεταβολή της τιμής αυτού του περιουσιακού στοιχείου.
■ Το πλεονέκτημα της (κάθε) Covalis είναι ότι αποκτά πρόσβαση στο υποκείμενο περιουσιακό στοιχείο με χαμηλότερο κόστος σε σχέση με την οριστική αγορά του, αλλά επίσης η ευκολία εκτέλεσης και η δυνατότητα μακροπρόθεσμης ή μικρής διάρκειας.
■ Αυτό που κερδίζει η (κάθε) Covalis, δηλαδή η πρόσβαση στο περιουσιακό στοιχείο χωρίς να χρειαστεί να το αγοράσει, το χάνει ο επενδυτής (εν προκειμένω, χάνοντας τα δικαιώματα ψήφου μέχρι τη λήξη του συμβολαίου). Εναντι αυτού, αποζημιώνεται από το spread κατά την είσοδό του στο CFD.
■ Υπάρχουν ωστόσο και τα μεγάλα ρίσκα: η ελλιπέστατη ρύθμιση του κλάδου και η πιθανή έλλειψη ρευστότητας εξαιτίας της οποίας το συμβόλαιο μπορεί να «ναυαγήσει».
Πηγή: efsyn.gr
