Κινηματογραφικές Βραδιές Δήμου Βύρωνα 2023 – 24
Το καχύποπτο βλέμμα
Εικόνες του «άλλου» στον κινηματογράφο
Στις 20 Οκτωβρίου αρχίζουν και πάλι οι Κινηματογραφικές Βραδιές του Δήμου Βύρωνα, στον Δημοτικό Κινηματογράφο «Νέα Ελβετία» (Νέας Ελβετίας 34 & Σεβαστείας). Τις ταινίες προλογίζει ο σκηνοθέτης Στέλιος Χαραλαμπόπουλος και μετά την προβολή ακολουθεί συζήτηση.
Είσοδος ελεύθερη, Ώρα προβολής: 8.00 μ.μ.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 20/10/2023
Ο κύριος Κλάιν – Σκηνοθεσία: Τζόζεφ Λόουζι
Γαλλο-Ιταλική ταινία του 1976 με τους Αλέν Ντελόν, Ζαν Μορό, Ζιλιέτ Μπερτό (123΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 3/11/2023
Εξόριστος – Σκηνοθεσία: Βίσαρ Μορίνα
Γερμανο-Κοσοβαρική ταινία του 2020 με τους Μίσελ Ματίσεβιτς, Σάντρα Χέλερ, Ράινερ Μποκ (121΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 24/11/2023
Τα φώτα της πόλης – Σκηνοθεσία: Τσάρλι Τσάπλιν
Αμερικανική ταινία του 1931 με τους Τσάρλι Τσάπλιν, Βιρτζίνια Τσέριλ, Χάρι Μάιερ (87΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8/12/2023
Το παιχνίδι των λυγμών – Σκηνοθεσία: Νιλ Τζόρνταν
Αγγλική ταινία του 1992 με τους Στίβεν Ρία, Φόρεστ Γουίτακερ, Τζέι Ντέιβιντσον (112΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15/12/2023
Βίαιοι, βρώμικοι και κακοί – Σκηνοθεσία: Έτορε Σκόλα
Ιταλική ταινία του 1976 με τους Νίνο Μανφρέντι, Μαρία Μπόσιο, Μαρία Φασόλι (115΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12/1/2024
Μάμα Ρόμα – Σκηνοθεσία: Πιερ Πάολο Παζολίνι
Ιταλική ταινία του 1962 με τους Άννα Μανιάνι, Φράνκο Τσίτι (110΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 26/1/2024
Ευδοκία – Σκηνοθεσία: Αλέξης Δαμιανός
Ελληνική ταινία του 1971 με τους Μαρία Βασιλείου, Γιώργο Κουτούζη, Χρήστο Ζορμπά (97΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 9/2/2024
Cadjo Dilo – Σκηνοθεσία: Τόνι Γκάτλιφ
Γαλλική ταινία του 1997 με τους Ρομέν Ντιρίς, Ισιντόρ Σερμπάν, Ρόνα Χάρντερ (102΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23/2/2024
Vertigo – Σκηνοθεσία: Άλφρεντ Χίτσκοκ
Αμερικανική ταινία του 1958 με τους Τζέιμς Στιούαρτ, Κιμ Νόβακ (128΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 8/3/2024
Ο κύκλος – Σκηνοθεσία: Τζαφάρ Παναχί
Ιρανική ταινία του 2000 με τους Φερεστέχ Σαντρ Οραφάι, Ναργκές Μαμιζαντέχ Ραζλιγκί (90΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22/3/2024
Ο φόβος τρώει τα σωθικά – Σκηνοθεσία: Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ
Γερμανική ταινία του 1974 με τους Μπριγκίτε Μίρα, Ελ Εντί Μπεν Σαλέμ (95΄)
Η προβολή της ταινίας γίνεται σε συνεργασία με το Goethe–Institut Athen
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 5/4/2024
Τί έκανες στον πόλεμο μπαμπά; – Σκηνοθεσία: Μπλέικ Έντουαρντς
Αμερικανική ταινία του 1966 με τους Τζέιμς Κόμπερν, Σέρτζιο Φαντόνι, Τζιοβάνα Ράλι (116΄)
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19/4/2024
Φύλακας αδερφός – Σκηνοθεσία: Φερίτ Καραχάν
Τουρκική ταινία του 2021 με τους Εκίν Κοτς, Μαχίρ Ιπέκ, Σαμέτ Γιλντίζ (85΄)
—————————————————————————————————
Σημείωμα του Σκηνοθέτη Στέλιου Χαραλαμπόπουλου
Το καχύποπτο βλέμμα
Εικόνες του «άλλου» στον κινηματογράφο
Ο «άλλος», αυτός ο άγνωστος, εχθρός ή φίλος, μας οδηγεί αναπόφευκτα στην έννοια της ετερότητας, νοούμενης ως κατασκευή που προσδιορίζει το εμείς και οι άλλοι. Οριοθετεί τον εαυτό και εξοστρακίζει τον άλλο καθώς θέτει επιτακτικά το δίλημμα της αποδοχής ή μη της διαφορετικότητας. Ανάμεσα στο οικείο και το ξένο παρασιτούν στερεοτυπικές αντιλήψεις για μειονότητες -φυλετικές, εθνικές, γλωσσικές, θρησκευτικές- πάνω στις οποίες χτίζεται ο φανατισμός και διαμορφώνεται το κυρίαρχο βλέμμα της κοινωνίας. Αλλά από την ίδια ρίζα θρέφονται και εδραίες αντιλήψεις για τη γυναίκα ως κατώτερο είδος, την κοινωνική και πολιτιστική απαξίωση της εργατικής τάξης, τη στοχοποίηση της σεξουαλικής διαφορετικότητας. Πέρα όμως από την επιθυμία ή την αποστροφή για τον «άλλο» υπάρχει και ο πειρασμός να γίνω ένας «άλλος», το πολυταυτοτικό άτομο. Ο περίφημος πλέον αφορισμός του Ρεμπώ Εγώ είναι ένας άλλος στοιχειώνει όλο και περισσότερο τις τελευταίες δεκαετίες τις αναζητήσεις στο χώρο των επιστημών αλλά και της τέχνης. Ο κινηματογράφος, από τις απαρχές του μέχρι σήμερα, σταθερά αποτυπώνει το καχύποπτο βλέμμα της κοινωνίας για τον ξένο αλλά και για τις μεταμορφώσεις του «άλλου».
Οι περιθωριακοί που ζουν στις παρυφές της πόλης σαν Βίαιοι, βρώμικοι και κακοί και οι Ρομά στο Cadjo Dilo είναι οι εξοβελιστέοι του πολιτισμού, οι αποσυνάγωγοι του comme il faut. Ο «ανόθευτος» φυλετικά Κύριος Κλάιν θα γίνει οικειοθελώς ο Εβραίος μιας συνένοχης και δωσίλογης Γαλλίας. Οι προκαταλήψεις της ευυπόληπτης κοινωνίας δεν επιτρέπουν στη Μάμα Ρόμα να αλλάξει ζωή με τον ίδιο τρόπο που αναγκάζουν και την Ευδοκία να πάψει να ονειρεύεται. Αν στο Παιχνίδι των λυγμών φύλο και ερωτική ταυτότητα είναι υποχρεωμένα να μένουν στο ημίφως, ανάμεσα στο κρυφό και το φανερό, αντίθετα Τα φώτα της πόλης φωτίζουν εκτυφλωτικά τις νυχτερινές μεταμορφώσεις του εκατομμυριούχου, καταδικασμένες όμως να βυθιστούν στη λήθη με το πρωινό φως. Ο σφετερισμός της ταυτότητας μιας «άλλης» στο Vertigo καταλήγει σε μια εφιαλτική περιδίνηση στον κόσμο του ασυνείδητου. Το άλλο μισό ασφυκτιά καθώς Ο κύκλος κλείνει επώδυνα γύρω από τη γυναίκα στο Ιράν αλλά και στο οικοτροφείο της Τουρκίας όπου ο Φύλακας αδερφός αναζητά ένα άνοιγμα για να βγάλει στον έξω κόσμο τον βαριά άρρωστο συμμαθητή του. Κάθε άλλο παρά αθώα είναι η ερώτηση Τί έκανες στον πόλεμο μπαμπά; μιας και γρήγορα αποκαλύπτεται πως σκοπός της είναι να απομυθοποιήσει το κατ’ εξοχήν ανδροκρατούμενο ηρωικό αφήγημα λοιδορώντας και γελοιοποιώντας ταυτόχρονα και τα εθνικά στερεότυπα. Ο μετανάστης που ξεφεύγει από τα πρότυπα του λευκού άντρα αντιμετωπίζει την εχθρότητα μιας κοινωνίας που Ο φόβος τρώει τα σωθικά της όπως και ο Εξόριστος που βρίσκεται μπροστά στην οδυνηρή διαπίστωση πως πάντα θα παραμένει ξένο σώμα στη δουλειά, τη γειτονιά, την οικογένεια.
Ο κόσμος της μισαλλοδοξίας αλλά και ο κόσμος της αλληλεγγύης σε μια κοινωνία που βρίσκεται σε αναζήτηση του πολλαπλού εαυτού της.
——————————————————————————
Σημείωμα της Αντιδημάρχου Λεμονιάς Κλωνάρη
Το άγνωστο, το ξένο, το «παράξενο», το διαφορετικό, το ακατανόητο, το «αλλόκοτο», το… «άλλο», αυτό που δεν το αναγνωρίζω, δεν το θέλω, δεν μου αρέσει, το φοβάμαι και το κοιτάζω με …«ΚΑΧΥΠΟΠΤΟ ΒΛΕΜΜΑ». Αυτή η καχυποψία που δεν αφήνει χώρο για κατανόηση, εμπιστοσύνη και αποδοχή, είναι η θεματική, του φετινού κινηματογραφικού μας αφιερώματος.
Η αντίληψη «ό,τι δε μου μοιάζει, είναι απειλή» είναι παλιά και παγκόσμια και αντανακλά βαθιές ψυχολογικές και κοινωνικές ρίζες. Συχνά, σε ατομικό, αλλά και συλλογικό επίπεδο, ό,τι παρεκκλίνει από το δικό μας αξιακό σύστημα, από το πλαίσιο των πεποιθήσεών μας, γίνεται αυτομάτως εχθρός και μας προκαλεί φόβο, απέχθεια, μίσος που εκφράζονται με ακραίες αντιδράσεις: Βία σωματική και ψυχολογική, απόρριψη, διάκριση, κοινωνική απομόνωση.
Φέτος, ο σκηνοθέτης Στέλιος Χαραλαμπόπουλος, διάλεξε για μας, μια σειρά σημαντικών ταινιών, από σπουδαίους δημιουργούς, που μας φέρνουν αντιμέτωπους με αυτό: «το καχύποπτο βλέμμα»
Για άλλη μια χρονιά λοιπόν σας περιμένουμε, να ενώσουμε τις φωνές, τις σκέψεις και τα βιώματά μας, πάνω σ’ αυτό το πολύ ευαίσθητο για την κοινωνία μας και για τον καθένα από εμάς ζήτημα. Ας εκμεταλλευτούμε αυτή την ευκαιρία για να αναλογιστούμε, να συζητήσουμε και να βρούμε τρόπους να αλλάξουμε το «καχύποπτο βλέμμα», με ένα βλέμμα αγάπης, κατανόησης και αποδοχής.
Σας περιμένω όλους, για να βιώσουμε μαζί την δύναμη της τέχνης και της ανθρώπινης επικοινωνίας.
Με εκτίμηση
Η Αντιδήμαρχος
Πολιτισμού, Παιδείας & Αθλητισμού
Λεμονιά Κλωνάρη
