
Η Συμφωνία του Παρισιού προβλέπει τον περιορισμό των αεριών του θερμοκηπίου, προκειμένου η παγκόσμια άνοδος της θερμοκρασίας να μην υπερβεί τον 1,5 βαθμό Κελσίου. Επίσης, ο Τραμπ υπέγραψε διάταγμα για την απελευθέρωση της εξόρυξης ορυκτών καυσίμων. Στα ορυκτά καύσιμα οφείλονται κατά κύριο λόγο οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο αποτελεί το πιο σημαντικό αέριο του θερμοκηπίου.
Την κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης που επικρατεί στον πλανήτη, συνόψισε στο Dnews ο Γιώργος Βελεγράκης, μεταδιδακτορικός ερευνητής στη τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών:
«Η εκλογή Τραμπ επιδεινώνει μια ήδη επιβαρυμένη κατάσταση στην προσπάθεια ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής καθώς, οι στόχοι που οι ίδιες οι Διεθνείς Διασκέψεις για το Κλίμα (COP) θέτουν δεν επιτυγχάνονται διαχρονικά:
– O Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός επιβεβαίωσε ότι το 2024 ήταν το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ. Πιθανότατα αυτό είναι και το πρώτο ημερολογιακό έτος με μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά τουλάχιστον 1,5°C πάνω από τον μέσο όρο του 1850-1900.
– Οι συγκεντρώσεις CO2 αυξήθηκαν κατά 11,4 % σε μόλις 20 χρόνια.
Τα πιο ανησυχητικά στοιχεία είναι αυτά που δείχνουν την αυτοτροφοδότηση του φαινομένου:
– Οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές απελευθερώνουν πλέον περισσότερο άνθρακα από ό,τι τα δάση δεσμεύουν.
– Αντιστοίχως, οι όλο και πιο θερμοί ωκεανοί απορροφούν λιγότερο άνθρακα
Ο κ. Βελεγράκης προσθέτει ότι «αυτές οι αναδράσεις του κλίματος αποτελούν τους πιο ανησυχητικούς παράγοντες για τη διεθνή επιστημονική κοινότητα, τη στιγμή που
– ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) ήδη από το 2021 είχε δηλώσει ότι δεν θα πρέπει να γίνει καμία νέα εκμετάλλευση ορυκτών καυσίμων, εάν θέλουμε πραγματικά οι εκπομπές να μηδενιστούν έως το 2050 και
– ο μακροπρόθεσμος στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού για τη θερμοκρασία (του περιορισμού της αύξησης στον 1,5°C) αν δεν έχει ακόμη πεθάνει, κινδυνεύει σοβαρά».
Ο Τουσκ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
«Αέρας Τραμπ» φαίνεται όμως να φυσάει και στην Ευρώπη. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ παρουσίασε την Τετάρτη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τις προτεραιότητες της εξάμηνης πολωνικής προεδρίας της ΕΕ. Η ομιλία Τουσκ εξέφρασε τη συντηρητική στροφή της Ευρώπης και την προσαρμογή της στην εποχή Τραμπ.
Συγκεκριμένα, ο Ντόναλντ Τουσκ τόνισε ότι είναι απαραίτητο να οι στρατιωτικές δαπάνες των κρατών μελών να αυξηθούν μέχρι το 5% του ΑΕΠ, όπως έχει ζητήσει ο Τραμπ. Είπε ακόμα ότι αποτελεί προτεραιότητα της πολωνικής προεδρίας η ελαχιστοποίηση «της απειλής της παράνομης μετανάστευσης». Υπογράμμισε δε ότι πρέπει να αναθεωρηθεί η νομοθεσία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι πολίτες της ΕΕ θα έχουν πρόσβαση σε φθηνότερη ενέργεια.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο του 2021, αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο για να συμμορφωθεί η ΕΕ με τις επιταγές της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα. Με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία έγινε νομικά δεσμευτικός ο στόχος της μείωσης των εκπομπών του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 και της επίτευξης κλιματικής ουδετερότητας (μηδενικού ισοζυγίου άνθρακα) έως το 2050.
Να σημειωθεί ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (η ομάδα της Δεξιάς στο Ευρωκοινοβούλιο στην οποία συμμετέχει η Νέα Δημοκρατία) έχει ξεκινήσει καμπάνια για την ανατροπή σημαντικών κανονισμών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, όπως τα αυστηρότερα πρότυπα για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα αυτοκίνητα. Το ΕΛΚ ζητάει επίσης το πάγωμα για δύο χρόνια μιας σειράς οδηγιών για το περιβάλλον, στο όνομα της μείωσης του κόστους και της γραφειοκρατίας.
Η δυσαρέσκεια
Η εφαρμογή των κανονισμών της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία προκάλεσε δυσαρέσκεια σε σημαντικά τμήματα των ευρωπαϊκών κοινωνιών, που είδαν το ενεργειακό κόστος να αυξάνεται. Στην πραγματικότητα, τα ευρωπαϊκά κέντρα εξουσίας αδιαφόρησαν για τη διάσταση της κοινωνικής δικαιοσύνης που πρέπει να έχει η πράσινη μετάβαση για να είναι πετυχημένη. Η αδιαφορία τους για τους πολίτες (την οποία έχουμε δει σε όλο το φάσμα της κοινωνικής πολιτικής) έδωσε την ευκαιρία στους ακροδεξιούς και τα λόμπι των ορυκτών καυσίμων να σπεκουλάρουν ενάντια στις απαραίτητες περιβαλλοντικές νομοθεσίες.
Τι σημαίνει ενεργειακό κόστος
Τι ακριβώς σημαίνει όμως το ενεργειακό κόστος; Ο Βλάσης Οικονόμου, διευθυντής του Ινστιτούτου για την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή και Κλιματική Πολιτική που εδρεύει στο Άμστερνταμ, επισημαίνει:
«Το ενεργειακό κόστος στην τσέπη του καταναλωτή και της κοινωνίας είναι σημαντικότερο από οποιαδήποτε πολιτική άποψη. Παρατηρούμε ότι και στα δύο «στρατόπεδα» των υπέρμαχων ή των αντιπάλων της πράσινης μετάβασης και της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, το κύριο επιχείρημα είναι η μείωση του κόστους για τον καταναλωτή. Η μεγάλη διαφορά βέβαια έγκειται ότι οι μεν πρώτοι (υπέρμαχοι) ορθά προβλέπουν ότι το κόστος στον καταναλωτή θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί εάν προχωρήσουμε σε πράσινες επενδύσεις, σε μέτρα θωράκισης απέναντι στην κλιματική κρίση και φυσικά αποφεύγοντας το τεράστιο κόστος της κλιματικής κρίσης. Οι αντίπαλοι, λανθασμένα, θεωρούν ότι με το δόγμα “drill baby drill” (απελευθέρωση των εξορύξεων) θα λυθεί το πρόβλημα, κρύβοντας φυσικά ότι οι τιμές των ορυκτών καυσίμων δεν θα μειωθούν ως δια μαγείας και το τεράστιο κόστος των τρις δολαρίων από την κλιματική κρίση δε θα το πληρώσουν οι επιχειρήσεις εξορύξεων αλλά οι πιο αδύναμοι πολίτες παγκόσμια».
Κλείνοντας το σχόλιό του, ο κ. Οικονόμου σημείωσε: «Η Ελλάδα καλό είναι να συμπορευθεί με τα συμφωνημένα για την αντιμετώπιση και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, γιατί τα 700 δισ. του κόστους της κλιματικής αλλαγής για την χώρα, δε θα ξεπεραστούν με γεωτρήσεις».
Κατευνασμός του Τραμπ
Ζητήσαμε από τον Κώστα Αρβανίτη, αντιπρόεδρο της ομάδας της Αριστεράς στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τις εκτιμήσεις του για την ομιλία Τουσκ. Ο κ. Αρβανίτης υπογράμμισε ότι «ευρωπαϊκή ηγεσία αντί να συνειδητοποιήσει έστω και τώρα την ανάγκη για αφύπνιση, προσπαθήσει να κατευνάσει τον Τραμπ». Προσέθεσε ότι «ο Τουσκ, ενεργώντας ως εμπροσθοφυλακή του Τραμπ, ζήτησε την αύξηση των αμυντικών δαπανών όλων των κρατών-μελών στο 5%. Στην ίδια γραμμή η Ύπατη Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική, Κάγια Κάλας και πριν από λίγες μέρες ο νέος Γ.Γ. του ΝΑΤΟ, ο Ολλανδός Μαρκ Ρούτε. Ζητούν δισεκατομμύρια ευρώ να κατευθυνθούν στα ταμεία των αμερικανικών αμυντικών βιομηχανιών, εις βάρος των Ευρωπαίων πολιτών και του μέλλοντός μας. Ο Ρούτε θέλει να περικοπεί δραματικά ο προϋπολογισμός για τις κοινωνικές δαπάνες».
Συνεχίζοντας, ο Κώστας Αρβανίτης της τόνισε: «Ο Τουσκ ζήτησε αναθεώρηση, προφανώς προς το χειρότερο, της Πράσινης Συμφωνίας και απέδωσε σε αυτήν τις υψηλές τιμές ενέργειας. Άλλο ένα ψευτοδίλημμα για τον λαό, ενώ στην πραγματικότητα αυτή είναι η επιθυμία της νέας αμερικανικής πολιτικής και του κεφαλαίου της στον χώρο της ενέργειας. Προετοιμαστείτε για πόλεμο, ξεχάστε όλα τα δικαιώματά σας, ήταν το μήνυμα του Τουσκ, στις προτεραιότητες του οποίου δεν είναι τα θέματα δικαιοσύνης και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Καθημερινά αποδεικνύεται ότι το ακραίο Κέντρο και η Δεξιά υποκύπτουν και υιοθετούν πλήρως την ατζέντα της Ακροδεξιάς».
Τι να περιμένουμε
Τι μορφή μπορεί να πάρει αυτή η αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας που ζητάει ο Τουσκ και η ευρωπαϊκή Δεξιά; Είναι δύσκολο να έχουμε συνολική ανατροπή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας καθώς και μια απροκάλυπτη υιοθέτηση της πολιτικής Τραμπ για την απελευθέρωση των εξορύξεων. Είναι όμως εξαιρετικά πιθανό να δούμε την παράταση των προθεσμιών για τα πράσινα νομοθετήματα και τη συνέχιση της χρήσης του LNG. Ήδη η εφαρμογή της οδηγίας για την προστασία από την αποψίλωση των δασών πήρε παράταση ενός χρόνου.
Επιπλέον, πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι μέσα στο 2025 θα πρέπει να αποφασιστεί ο ενδιάμεσος στόχος των εκπομπών για το 2040, όπως προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία. Η διαμόρφωση αυτού του στόχου μπορεί επηρεαστεί από τον «αέρα Τραμπ» που φυσάει στην Ευρώπη.
Σε κάθε περίπτωση, σε μια κατάσταση κλιματικής έκτακτης ανάγκης, η παραμικρή χαλάρωση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας θα αποβεί καταστροφική για τις ζωές μας.
Πηγή: dnews.gr