Αγαπητοί αναγνώστες, αγαπητές αναγνώστριες,
Τι μπορούμε να κάνουμε όταν εκπρόσωποι της Ακροδεξιάς, συνήθως εις γνώσιν τους, διαδίδουν fake news; Οι δημοσιογράφοι οφείλουμε να κάνουμε τη δουλειά μας: να παρουσιάσουμε τα δεδομένα και να δείξουμε, μέσα από αυτά, πώς μπορεί να κινηθεί ο καθένας για να επιβεβαιώσει ή διαψεύσει μια πληροφορία.
Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, από κοινού με τους συναδέλφους μας από το ευρωπαϊκό Μέσο VoxEurop και την ιταλική εφημερίδα Internazionale, συνεργαστήκαμε σε ένα πρότζεκτ καταπολέμησης ψευδών ειδήσεων που διακινεί η Ακροδεξιά σε Ελλάδα, Βέλγιο, και Ιταλία.
Μια κεντρική διαπίστωση που προκύπτει από την μεταξύ μας συνεργασία είναι πως, συχνά, τα ίδα ζητήματα εμφανίζονται, με εξαιρετικές ομοιότητες, σε διαφορετικές ευρωπαϊκές χώρες.
Τρία fact-checks του Solomon ⬇️
Στο Solomon δημοσιεύσαμε τρία ρεπορτάζ, τα οποία αφορούν ψευδείς ειδήσεις που διαδόθηκαν γύρω από θέματα μετανάστευσης.
1. Συλλαμβάνονται πράγματι διακινητές στην Ελλάδα:
Παρά τις πανηγυρικές εξαγγελίες της κυβέρνησης, για εκατοντάδες «συλλήψεις διακινητών», τα δεδομένα και το ρεπορτάζ στα νησιά του Αιγαίου δείχνουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που συλλαμβάνονται ως «διακινητές» στην Ελλάδα ήταν και οι ίδιοι μεταφερόμενοι. Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση; Οι Εννέα της Πύλου: επέζησαν του ναυαγίου, κατηγορήθηκαν ως διακινητές, και παρέμειναν επί ένα χρόνο στη φυλακή παρότι, όπως αποκαλύψαμε, οι ελληνικές Αρχές είχαν στοιχεία για την αθωότητά τους.
2. Ζήτησαν οι πρόσφυγες να φύγει το άγαλμα του Λεωνίδα από τις Θερμοπύλες;
Παρά τα οργισμένα σχόλια που προκάλεσε η διάδοση της συγκεκριμένης είδησης στα κοινωνικά δίκτυα, ο συνάδελφος Κωστής Κοτσώνης τεκμηρίωσε πως δεν τέθηκε ποτέ κανένα τέτοιο ζήτημα. Η διερεύνηση του θέματος μας επέτρεψε, αφενός, να αποτυπώσουμε τις συνδέσεις μεταξύ των Μέσων που, δίχως κανένα στοιχείο, διέδωσαν την είδηση — ανήκουν στον μιντιακό γαλαξία Βελόπουλου. Αφετέρου, να καταγράψουμε δύο ακόμη παρόμοιες περιπτώσεις ψευδών ειδήσεων που διαδόθηκαν θέτοντας τους πρόσφυγες στο στόχαστρο.
3. Παίρνουν οι πρόσφυγες τα σπίτια των Αθηναίων;
Ο υπουργός Μετανάστευσης, Θάνος Πλεύρης, έκανε μια σύνδεση ανάμεσα στα (μόλις 162) διαμερίσματα όπου διαμένουν πρόσφυγες στην Αττική και την στεγαστική κρίση. Στην πραγματικότητα, η ανάλυση της Λήδας Κατσανούλη ανέδειξε πως τα επιδοτούμενα για στέγαση προσφύγων διαμερίσματα αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 0,01% της αγοράς ακινήτων της Αττικής, είναι 369 φορές λιγότερα από τα διαμερίσματα Airbnb, και 187 φορές λιγότερα από τα διαμερίσματα Golden Visa.
Εδώ μπορείτε να βρείτε μια διαδικτυακή συζήτηση που είχαμε, σχετικά με την καταπολέμηση fake news. Ολοκληρώνουμε επίσης έναν οδηγό για το πώς μπορούν να προσεγγίζουν τέτοια θέματα διασυνοριακές ομάδες, εστιάζοντας στην τεκμηρίωση και την παρουσίαση των ευρημάτων τους.
Ευχαριστούμε για τη στήριξη.
Σταύρος Μαλιχούδης,
Δημοσιογράφος, Solomon
