Του Αντώνη Ι. Αντωνόπουλου
Οι δημοσιογράφοι -γενικώς και αορίστως- είμαστε ένα από τα αγαπημένα θέματα που, στο κοινωνιολογικό καφενείο, λειτουργεί ως μοχλός ψυχολογικής εκτόνωσης. Χρόνια τώρα, η άποψη που κυριαρχεί είναι ότι «Οι δημοσιογράφοι είναι οι άνθρωποι που λατρεύεις να μισείς». Με αφορμή το ύφος και το περιεχόμενο της ερώτησης που έκανε η Ολλανδέζα δημοσιογράφος Ίνγκεμποργκ Μπέουχελ προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό, αλλά κυρίως η οργισμένη απάντηση του κ. Μητσοτάκη, δίχασαν για ακόμη μια φορά την κοινή γνώμη και τον δημοσιογραφικό κόσμο για το αν ήταν σωστό ή λάθος.
Ας πιάσουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή. Φαντάζομαι ότι όλοι ασπαζόμαστε την ρήση «Η δημοσίευσις είναι η ψυχή της δικαιοσύνης» (23/7/1824, «Ελληνικά Χρονικά») που αποδίδεται στον «πατέρα» της ελληνικής δημοσιογραφίας, Ιάκωβο Μάγερ. Από τότε, η πλειοψηφία των ανθρώπων που έπεσαν στο «μαγκανοπήγαδο» της δημοσιογραφίας για παρά πολλά χρόνια ήταν φωτισμένα μυαλά και λαμπρές πένες. Το σαρωτικό πέρασμα του χρόνου «πήρε και σήκωσε» μεταξύ άλλων και την ελληνική δημοσιογραφία. Είμαστε ίσως το μόνο λειτούργημα που για να πιάσεις δουλειά ή να εγγραφείς στο πνευματικό μας σωματείο (ΕΣΗΕΑ) δεν είναι ως βασική προϋπόθεση το πανεπιστημιακό πτυχίο. Όχι ότι «τα ράσα κάνουν τον παπά», αλλά βρε αδερφέ «στο σήμερα», η διαχείριση της πληροφορίας απαιτεί γνώση και μάλιστα εξειδικευμένη. Στο σημείο αυτό να ξεκαθαρίσουμε ότι ο δημοσιογράφος δεν είναι ντετέκτιβ. Όταν όμως τον παριστάνει, ισορροπεί ανάμεσα στην καρικατούρα του Κλουζώ και του Πίκο-Απίκο.
Πέρα από την εγγραμματοσύνη που διέπει ή όχι το «λειτούργημα», ο τρόπος που ασκείται η δημοσιογραφία γεννά εύλογα ερωτηματικά. Είμαστε οι χειρότεροι δημοσιογράφοι του κόσμου; Κατηγορηματικά, όχι! Είμαστε όλοι ρουφιάνοι; Όχι! Και δεν το λέω για να «αγιάσω τα γένια» που έχω αποκτήσει τελευταίως. Και όμως υπάρχουν και ρουφιάνοι, υπάρχουν και «καλόπαιδα» που δεν λογαριάζουν τίποτα προκειμένου να ανέβουν ένα σκαλοπάτι. Υπάρχουν και εκείνοι που λειτουργούν ως γρανάζια για να λειτουργούν κάποια παιχνίδια εξουσίας. Κανείς δεν είναι άγιος. Ο θεμελιώδης κανόνας της αγοράς είναι η προσφορά και η ζήτηση και αναλόγως διαμορφώνεται η καμπύλη ισορροπίας της ζωής μας.
Η εικόνα είναι ένα από τα βασικά εργαλεία της δουλειάς μας. Επίσης, σημαντικό στοιχείο της δημοσιογραφικής καθημερινότητας, αποτελεί ο τρόπος παρουσίασης της είδησης. Ο δημοσιογράφος δεν αποτελεί κομμάτι της είδησης. Βασικό στοιχείο αποτελεί και ο σεβασμός σε αυτόν που απευθύνεσαι. Απαραίτητο προσόν η ευγένεια! Το να είναι κάποιος «ούγκαλος» και προκλητικός δεν προσθέτει bonus στο δημοσιογραφικό του προφίλ. Δεν φοράμε τα καλά μας ρούχα στην τηλεόραση για να κάνουμε φιγούρα, αλλά επειδή μας κάνετε την χάρη που μας βάζετε στα σπίτια σας και το σεβόμαστε. Τουλάχιστον οι περισσότεροι! Η Ίνγκεμποργκ λοιπόν φόρεσε το καλό της κόκκινο καπέλο και έκανε μια ερώτηση με επιθετικό ύφος μπροστά σε δυο Πρωθυπουργούς. Ήταν προετοιμασμένη για να προκαλέσει αυτό που συνέβη. Και δεν το σημειώνω με κριτική επισήμανση. Αυτό όμως που με προβλημάτισε έντονα ήταν αφενός η οργή που συνάντησε από τα λογής τρολ του διαδικτύου, αφετέρου η ταύτισή της με περιθωριακούς ακτιβιστές προκειμένου να εξαργυρώσει τις φρεσκοκομμένες δάφνες της…
Υ.Γ. Η ατυχής αποστροφή του Έλληνα Πρωθυπουργού όταν είπε στην Ίνγκεμποργκ Μπέουχελ ότι «έχετε την κουλτούρα να κάνετε ευθέως ερωτήσεις στους πολιτικούς» δεν χωρά σχολιασμό…
