Γράφει: Ευδοξία Πούλιου, Διευθύντρια του εκπαιδευτικού οργανισμού «περί αγωγής», Φιλόλογος, MSc– Med στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας που φέρνει μαζί του το κουδούνι της έναρξης για χιλιάδες μαθητές λυκείου, που επιστρέφουν στα θρανία γεμάτοι όνειρα αλλά και ανησυχίες. Η νέα σχολική χρονιά δεν είναι ποτέ απλή υπόθεση για τους εφήβους που βρίσκονται σε μια κρίσιμη φάση της ζωής τους. Με τη μαθητική τους ιδιότητα, καλούνται να διαχειριστούν τις απαιτήσεις των μαθημάτων, να προετοιμαστούν για τις πανελλαδικές εξετάσεις και με τη νεανική τους ταυτότητα συνεχίζουν να αναζητούν τον δικό τους δρόμο προς την ενηλικίωση. Ιδανικά, στο πλευρό τους βρίσκονται οι γονείς, οι οποίοι, με τη σειρά τους, αγωνιούν για το μέλλον των παιδιών τους, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να τα στηρίξουν ψυχολογικά και πρακτικά.
Οι προκλήσεις για τους μαθητές
Η φοίτηση στο λύκειο είναι αναμφίβολα απαιτητική. Για τους μαθητές της Γ΄ Λυκείου, η προετοιμασία για τις πανελλήνιες αποτελεί κεντρικό άξονα της καθημερινότητας, με αποτέλεσμα πολλές φορές να κυριαρχούν η πίεση και το άγχος. Ακόμα και οι μαθητές των μικρότερων τάξεων, όμως, αντιμετωπίζουν προκλήσεις: επιλογή προσανατολισμού, αύξηση της ύλης, διαχείριση του χρόνου.
Όσο σημαντικό και χρονοβόρο κι αν είναι το διάβασμα, όμως, οι μαθητές χρειάζεται να διατηρήσουν την ισορροπία στη ζωή τους. Η εφηβεία είναι περίοδος αναζήτησης, σχέσεων και κοινωνικοποίησης. Όταν όλος ο χρόνος αφιερώνεται στη μελέτη, η ψυχική υγεία κινδυνεύει. Γι’ αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικές οι σωστές επιλογές: η καλή οργάνωση του χρόνου και της μελέτης, η στοχοθεσία και η ποιοτική ξεκούραση, για να μην μετατραπεί η χρονιά σε εξουθενωτικό μαραθώνιο.
Ο ρόλος των γονέων
Οι γονείς καλούνται να σταθούν δίπλα στα παιδιά τους, όχι ως αυστηροί «επιτηρητές-κριτές», αλλά ως συνοδοιπόροι. Η συνεχής πίεση και οι υψηλές απαιτήσεις, όσο καλοπροαίρετες κι αν είναι, συχνά φέρνουν το αντίθετο αποτέλεσμα. Αυτά που χρειάζονται περισσότερο οι έφηβοι είναι η ενθάρρυνση, η κατανόηση και η εμπιστοσύνη.
Μικρές πρακτικές κινήσεις μπορούν να κάνουν τη διαφορά: σωστή διατροφή, σταθερός ύπνος, χώρος για ξεκούραση, ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον. Εξίσου σημαντική είναι η ανοιχτή επικοινωνία• να νιώθουν οι νέοι ότι μπορούν να μιλήσουν για τις ανησυχίες τους χωρίς τον φόβο της κριτικής. Έτσι, η οικογένεια γίνεται ασφαλές καταφύγιο μέσα στις απαιτήσεις της σχολικής ζωής, δίνει δύναμη, υποστήριξη και ώθηση για το υγιές κυνήγι των στόχων και των ονείρων…
Νέες δυνατότητες και ευκαιρίες
Η νέα σχολική χρονιά φέρνει πάντα μαζί της και θετικές προοπτικές. Τα ψηφιακά εργαλεία μάθησης δίνουν πλέον περισσότερες δυνατότητες σε μαθητές και εκπαιδευτικούς, ενώ οι δήμοι οφείλουν και μπορούν κατά προτεραιότητα να προσφέρουν πολύτιμη στήριξη: βιβλιοθήκες, πολιτιστικούς συλλόγους, αθλητικά σωματεία. Όλα αυτά λειτουργούν ως αντίβαρο στο άγχος, δίνοντας στους νέους τις ευκαιρίες που χρειάζονται για να αναπτύξουν δεξιότητες πέρα από τα σχολικά δρώμενα, να «χτίσουν» πολυσχιδείς προσωπικότητες μέσα στην αγκαλιά και την προστασία του κοινωνικού ιστού.
Είναι, πραγματικά, άδικο η εφηβεία και το λύκειο να ορίζονται και να καθορίζονται αποκλειστικά από τις εξετάσεις. Είναι μια περίοδος κατά την οποία ο νέος άνθρωπος χτίζει χαρακτήρα, ενισχύει φιλίες και διαμορφώνει οράματα για το μέλλον. Αν εμείς οι ενήλικοι δίνουμε απλόχερα τις ευκαιρίες και οι μαθητές μάθουν να τις αξιοποιούν δημιουργικά, θα αποκτήσουν εφόδια που θα τους συνοδεύουν για μια ζωή.
Ένα αισιόδοξο ξεκίνημα
Συμπερασματικά, η έναρξη της σχολικής χρονιάς δεν σηματοδοτεί μόνο ένα ακόμα βήμα προς τις εξετάσεις• αποτελεί μια νέα αρχή, γεμάτη εμπειρίες και μαθήματα που οφείλουν να ξεπερνούν τα στενά όρια του αναλυτικού προγράμματος. Χρειάζονται μετρημένες επιλογές: άνθρωποι με παιδαγωγική αγάπη, εμπειρία και γνώση, για να καθοδηγήσουν επιστημονικά, χαρισματικοί σύμβουλοι σταδιοδρομίας, που θα ανοίξουν δρόμους και θα χαράξουν πορείες, ειδικοί που θα δημιουργήσουν συνεργατικά πλάνα για την ορθή διαχείριση του χρόνου, της μελέτης, του συναισθήματος… Χρειάζεται, φυσικά, υπομονή, συνεργασία και αλληλοκατανόηση, ώστε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικοί να μετατρέψουν αυτή τη διαδρομή σε μια εμπειρία που θα μείνει, με ευχάριστο τρόπο, αξέχαστη.
Δεν υποτιμάμε, άλλωστε, το γεγονός ότι η επιτυχία δεν μετριέται μόνο σε βαθμούς και μόρια• μετριέται στην ικανότητα των νέων να αντιμετωπίζουν προκλήσεις, να διατηρούν την αισιοδοξία τους και να βαδίζουν με αυτοπεποίθηση στο μέλλον.
Καλή σχολική χρονιά σε όλους!
