Του Αργύρη Κοτσιλιέρη
Τίποτα δεν είναι καλύτερο για ένα ηλεκτρικό όχημα από το να το κινείτε σχεδόν καθημερινά. Έτσι μπορείτε να εκμεταλλευτείτε στο έπακρο τη μπαταρία του πριν αυτή αρχίσει να υποβαθμίζεται με την πάροδο του χρόνου. Όμως, εάν πρέπει να ακινητοποιήσετε το όχημα σας για αρκετές ημέρες – ή ακόμα και εβδομάδες, υπάρχουν ορισμένα μέτρα προφύλαξης που πρέπει να λάβετε. Αυτό ισχύει ειδικά τώρα, που υπάρχουν περιορισμοί στη μετακίνηση λόγω της πανδημίας.
Ο χρόνος υποβαθμίζει τις μπαταρίες ιόντων λιθίου
Σε ένα ηλεκτρικό όχημα, η διάρκεια ζωής μιας μπαταρίας τύπου ιόντων-λιθίου μπορεί να είναι μεταξύ 8 και 10 ετών – και μερικές φορές μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερη από το χρονικό διάστημα.
Όταν η ενεργειακή χωρητικότητα πέσει κάτω από το κατώτατο όριο του 75%, οι συστοιχίες μπαταριών μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως σταθερές μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, συνδεμένες, για παράδειγμα, με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (αιολική ή ηλιακή ενέργεια), με σταθμούς ταχείας φόρτισης (για αποφυγή συνδέσεων που απαιτούν δαπανηρές συνδρομές και οικοδομικές εργασίες ), ή με το ηλεκτρικό σε ένα σπίτι ή στο χώρο εργασίας (ως εφεδρική πηγή ενέργειας ή ως ένα μέσο για να εξοικονομήσετε χρήματα στον λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας).
Διάφορες αιτίες μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω υποβάθμιση των μπαταριών έλξης (υψηλής τάσης), και ορισμένες από αυτές μπορούν να οφείλονται στην ακινητοποίηση των οχημάτων για κάποιο χρονικό διάστημα.
Αποθήκευση με πλήρη αποφόρτιση
Μεταξύ του 1995 και του 2005 περίπου, στους κατόχους ηλεκτρικών οχημάτων δινόταν η συμβουλή να αποθηκεύουν τις μπαταρίες των οχημάτων πλήρως αποφορτισμένες. Όμως αυτό ίσχυε τον καιρό που οι μπαταρίες χρησιμοποιούσαν την τεχνολογία νικελίου-καδμίου και πράγματι, εφ ‘όσον δεν υπήρχαν ενεργοποιημένες συσκευές που κατανάλωναν ηλεκτρική ενέργεια στο όχημα, αυτή ήταν η καλύτερη κίνηση που μπορούσαν να κάνουν για μια μεγαλύτερη διάρκεια ζωής της μπαταρίας.
Όμως σήμερα, απαγορεύεται αυστηρά να αποφορτίζονται οι μπαταρίες λιθίου σε μεγάλο βαθμό, με την ελάχιστη τιμή της τάσης τους ανά στοιχείο να είναι 2,5V και 3,3V αντίστοιχα για τις μπαταρίες ιόντων λιθίου και τις μπαταρίες ιόντων λιθίου πολυμερούς. Πέρα από αυτό το σημείο, μπορούν να προκληθούν μη αναστρέψιμες βλάβες λόγω ανεπιθύμητων χημικών αντιδράσεων.
Σε ακραίες περιπτώσεις, υπάρχουν υποψίες ότι μια τέτοια υποβάθμιση μπορεί να προκαλέσει πυρκαγιά, είτε κατά την επαναφόρτιση είτε μετά από ακινητοποίηση του οχήματος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το φαινόμενο αυτό γίνεται ολοένα και πιο σπάνιο και βρίσκεται στα πρόθυρα της εξαφάνισης συνολικά καθώς εφαρμόζονται οι τεχνολογικές εξελίξεις. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα τα στοιχεία της μπαταρίας μπορεί να «πεθάνουν» λόγω υπάρξει μακροχρόνια αποθήκευση με πλήρη ή σχεδόν πλήρη αποφόρτιση.
Δύο σημεία πρέπει να ληφθούν υπόψη για το θέμα αυτό:
Τα στοιχεία των μπαταριών ιόντων λιθίου αυτοεκφορτίζονται αυτόματα κατά περίπου 3% ανά μήνα (η ακριβής τιμή εξαρτάται από τη χημική σύνθεση).
Τα συστήματα του οχήματος που βρίσκονται σε λειτουργία ετοιμότητας αντλούν ενέργεια από την μπαταρία έλξης με έναν αργό ρυθμό. Αυτό γίνεται σίγουρα, άμεσα ή έμμεσα.
Αποθήκευση με πλήρη φόρτιση
Δεν συνιστάται επίσης η αποθήκευση μιας μπαταρίας ιόντων λιθίου στο 100% της χωρητικότητάς της. Ακόμη και με την αυτοεκφόρτιση, αυτό θα οδηγήσει σε πρόωρη γήρανση των στοιχείων της μπαταρίας.
Για παράδειγμα, αυτό το Nissan Leaf κατασκευής 2011 ήταν έκθεμα για 5 χρόνια στην έκθεση ενός εμπόρου με μια πλήρως φορτισμένη μπαταρία. Το 2019, είχε αυτονομία κίνησης μόνο 45 περίπου χιλιόμετρα. Η απώλεια της χωρητικότητας της μπαταρίας της τάξης του 70% οφείλεται επίσης και σε άλλους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης μιας συνεχώς υψηλής θερμοκρασίας περιβάλλοντος μεταξύ 28 και άνω των 35 °C.
Σε κάθε περίπτωση, οι ιδιοκτήτες των ηλεκτρικών οχημάτων που έχουν αποθηκευτεί με μια πλήρως φορτισμένη μπαταρία αναφέρουν μια πρόωρη απώλεια αυτονομίας. Οι κινητές συσκευές όπως τα τηλέφωνα ή οι φορητοί υπολογιστές θα είχαν αχρηστευτεί πολύ νωρίτερα.
Ωστόσο, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι ακόμα και με μια μπαταρία που διατηρείται σε άριστες συνθήκες, ένα ηλεκτρικό όχημα θα χάσει μέρος της αυτονομίας του μετά από 5 χρόνια λόγω της ηλικίας του.
50, 60, 75%;
Ποια είναι η καλύτερη ενεργειακή χωρητικότητα με την οποία σκοπεύετε να αφήσετε ακινητοποιημένο το ηλεκτρικό σας όχημα για εβδομάδες, μήνες ή χρόνια; Το καλύτερο ποσοστό είναι μεταξύ 50 και 75%. Αυτό δίνει αρκετά περιθώρια ώστε η απαιτούμενη παρακολούθηση του οχήματος να μην είναι πολύ χρονοβόρα.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το γεγονός ότι οι μπαταρίες ιόντων – λιθίου είναι καλύτερο να χρησιμοποιούνται σε τακτική βάση. Δεν υπάρχει ιδιαίτερο πρόβλημα όταν αφήνετε την μπαταρία σας μέσα σε αυτό το ποσοστό φόρτισης για μερικές εβδομάδες. Αλλά εάν η περίοδος μη χρήσης εκτείνεται πέραν του ενός μηνός, θα πρέπει να σκεφτείτε να παρέχετε στη μπαταρία κάποια δραστηριότητα, επαναφορτίζοντάς την για λίγα λεπτά και κινώντας για λίγο το όχημά σας από καιρό σε καιρό.
Αυτό ισχύει και για τη βοηθητική μπαταρία των 12V που μπορεί να αποφορτιστεί πλήρως μετά από λίγες εβδομάδες ακινησίας. Αυτό βρίσκει εφαρμογή ιδιαίτερα σε ορισμένα μοντέλα EV και συγκεκριμένα όταν οι μπαταρίες φτάνουν στο τέλος του κύκλου ζωής τους, με την προϋπόθεση ότι η βοηθητική μπαταρία είναι ακόμη σε καλή κατάσταση. Αυτό το φαινόμενο δεν εμφανίζεται σχεδόν ποτέ όταν χρησιμοποιείτε το όχημά σας σε τακτική βάση. Αλλά μετά από μερικές εβδομάδες ακινητοποίησης σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν, οι μπαταρίες μολύβδου-οξέος θα «γεράσουν» γρήγορα και αισθητά. Σε κάθε περίπτωση, σας προτείνουμε να διαβάσετε και εφαρμόσετε τις οδηγίες που αναφέρονται στο βιβλίο οδηγιών χρήσης του αυτοκινήτου, για τις περιπτώσεις ακινησίας μεγάλου χρονικού διαστήματος.
Συμβουλές για την εκφόρτιση του ηλεκτρικού σας οχήματος
Στις σημερινές συνθήκες, όπου οι μετακινήσεις έχουν περιοριστεί στις απολύτως αναγκαίες, μπορεί να μην είναι εύκολο να οδηγείτε έστω και για τα λίγα χιλιόμετρα που χρειάζονται για να μειωθεί το επίπεδο φόρτισης της μπαταρίας.
Η ιδανική λύση θα ήταν να δανείσετε το όχημά σας σε κάποιον που το χρειάζεται για τις μετακινήσεις του, εάν εσείς δεν μπορείτε. Αλλά αυτό πρέπει να γίνει με ασφάλεια, βεβαίως, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης ή λήψης του ιού Covid-19.
Μια άλλη δυνατότητα θα ήταν να ενεργοποιήσετε ένα από τα περισσότερο ενεργοβόρα συστήματα του οχήματος όπως είναι το σύστημα θέρμανσης – φροντίζοντας να αφήσετε τα παράθυρα ανοιχτά. Όσο μεγαλύτερη είναι η χωρητικότητα της μπαταρίας, σε συνδυασμό με ένα αποδοτικό ως προς την κατανάλωση ενέργειας σύστημα (π.χ. αντλία θερμότητας), τόσο περισσότερος χρόνος χρειάζεται να ενεργοποιήσετε το σύστημα.
Επαγγελματικοί στόλοι
Αυτό που ισχύει για τους ιδιώτες ισχύει ακόμη περισσότερο για τις επιχειρήσεις που διαθέτουν στόλο ηλεκτρικών οχημάτων.
Με την εξαίρεση των μοντέλων που διαθέτουν μπαταρίες Bolloré LMP, όπως τα οχήματα Bluecar και τα παράγωγά τους (Bluesummer και Citroën e-Méhari), δεν συνιστάται να αφήνετε τα ηλεκτρικά σας οχήματα συνδεδεμένα για μερικές εβδομάδες ή μήνες χωρίς να τα κινείτε.
Η εξαίρεση είναι οχήματα εξοπλισμένα με συσκευές που διακόπτουν αυτόματα τη φόρτιση όταν το επίπεδο φόρτισης της μπαταρίας φτάσει το 80%. Αυτή η προφύλαξη ισχύει επίσης για τους μη επαγγελματίες οδηγούς ηλεκτρικών οχημάτων. Αυτή η αυτόματη λειτουργία είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε περιόδους όπως η παρούσα κρίση.
Στο κοντινό μέλλον: V2X
Με έναν αμφίδρομο φορτιστή, σύντομα θα είναι δυνατόν, ειδικά οι επαγγελματίες, να έχουν τη δυνατότητα να αντλήσουν ενέργεια από τις μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων για να τροφοδοτήσουν το εθνικό δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας εάν είναι απαραίτητο χρησιμοποιώντας τις τεχνολογίες V2G (Vehicle to Grid [Από το όχημα προς το δίκτυο] ), V2H (Vehicle to Home [Από το όχημα προς το σπίτι]) και V2B (Vehicle to Building [Από το όχημα προς το κτίριο])
Όταν τεθούν σε λειτουργία αυτές οι τεχνολογίες, όλες οι συμβουλές μας θα καταστούν άκυρες για όλο τον εξοπλισμό που συνδέεται μέσω αυτών των συστημάτων. Οι μπαταρίες των ηλεκτρικών οχημάτων θα υποβάλλονται σε υγιή άσκηση σε τακτική βάση με στάδια φόρτισης, εκφόρτισης και ηρεμίας αρκετές φορές την ημέρα.
Συνοψίζοντας
Εάν το ηλεκτρικό σας όχημα πρόκειται να ακινητοποιηθεί για μερικές εβδομάδες, σας συνιστούμε να διατηρήσετε την μπαταρία του φορτισμένη σε ένα ποσοστό 50 έως 75%.
Αν αυτή η κατάσταση εκτείνεται πέραν του ενός μηνός, θα πρέπει να προσφέρετε στη μπαταρία σας κάποια δραστηριότητα με λειτουργίες που εναλλάσσουν τη φόρτιση και την εκφόρτιση, παραμένοντας πάντα εντός του πλαισίου 50% έως 75%.
Πηγή: Futuremobility
