Κείμενο-ανακοίνωση της ανοιχτής Πρωτοβουλίας κατοίκων για την υπεράσπιση του Λόφου Κοπανά
Ο ΛΟΦΟΣ ΚΟΠΑΝΑ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΕΙ ΔΑΣΙΚΟΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ. ΝΑ ΚΑΤΟΧΥΡΩΘΕΙ ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΟΛΗ Η ΕΚΤΑΣΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ
Επί δεκαετίες όλοι οι κάτοικοι του Βύρωνα και της ευρύτερης περιοχής θεωρούσαμε πως η περιοχή που βρίσκονται τα θέατρα βράχων, τα γήπεδα, οι χώροι περιπάτου, το πυροφυλάκειο κλπ, δηλαδή ο λόφος Κοπανά είναι δημόσια δασική έκταση. Είχε σταματήσει η λειτουργία των νταμαριών, ενώ μετά τη μεταπολίτευση με τους αγώνες των κατοίκων του Βύρωνα και Υμηττού είχε κατακτηθεί ο χώρος αξιοποιούμενος για λαϊκές ανάγκες πολιτισμού, αθλητισμού, αναψυχής. Ο λόφος αποτελεί συνεχές κομμάτι της δασικής έκτασης του Υμηττού και παρά τις συνεχείς αποψιλώσεις του για εκμετάλλευση και τους εμπρησμούς, προστατεύθηκε ως ένα σημείο μέχρι τώρα από τη δόμηση με τη δασική νομοθεσία. Ενώ μικρά τμήματά του έχουν φυτευτεί αποτελώντας ένα πολύτιμο ελεύθερο χώρο.
Όπως φαίνεται όμως, ο αγώνας αυτός έμεινε μισός, καθώς ποτέ δεν πέρασε οριστικά η ιδιοκτησία αυτή της περιοχής στο δημόσιο. Παρότι, μετά από ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου το 1977 «για αποκατάσταση του τοπίου με σκοπό τη δημιουργία άλσους» με ΦΕΚ το 1979, κηρύχτηκε αναγκαστική απαλλοτρίωση του χώρου, τελικά οι διαδικασίες πάγωσαν από μεριάς δήμου. Μάλιστα, το 1988 με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου ανακλήθηκε η προηγούμενη απόφαση και δεν υπήρξε ούτε άλλη διαδικασία για νομική κατοχύρωση της δημόσιας ιδιοκτησίας του.
Όλα αυτά τα χρόνια τα ιδιωτικά συμφέροντα δεν σταμάτησαν ούτε λεπτό, να διεκδικούν την ιδιοκτησία του λόφου. Το 2003 και το 2005 ιδιώτες προχώρησαν σε δικαστικές αγωγές. Και παρά τις θετικές πρωτόδικες αποφάσεις υπέρ του δημοσίου του 2005 και του 2016, άσκησαν έφεση το 2017. Σύμφωνα με την απόφαση του Εφετείου που κοινοποιήθηκε το Νοέμβρη του 2020 για την οποία ενημερωθήκαμε πρόσφατα, αναγνωρίζονται οι ιδιώτες διεκδικητές ως ιδιοκτήτες 103.895 τ.μ., ενώ αμφισβητείται και ο δασικός χαρακτήρας του λόφου.
Μπορεί για εμάς τους κατοίκους τα περισσότερα από αυτά να ήταν άγνωστα και η απόφαση αυτή να μας ξάφνιασε, όμως όλες οι προηγούμενες δημοτικές αρχές όπως και η τωρινή, έχουν τεράστιες ευθύνες για το πώς χειρίστηκαν την υπόθεση και γιατί κρατούσαν τους κατοίκους στην άγνοια (παρότι γνώριζαν για τις διεκδικήσεις των ιδιωτών) και δεν ενημέρωσαν ποτέ για αυτές τους κατοίκους. Σταμάτησαν να διεκδικούν από τις κυβερνήσεις να κατοχυρωθεί ο χώρος αυτός οριστικά κι αμετάκλητα ως δημόσιος δασικός. Ακόμα και πρόσφατα, μέσω των τεχνικών υπηρεσιών του δήμου ζήτησαν κομμάτια της έκτασης του Λόφου να εξαιρεθούν από την προστασία προκειμένου να υποδεχθούν λειτουργίες του δήμου, παρότι ανήκει στην Α΄ και Β΄ ζώνη προστασίας του Υμηττού με βάσει το τελευταίο Π.Δ. του 2011. Με τους χειρισμούς τους ευνόησαν τα ιδιωτικά συμφέροντα.
Τεράστια ευθύνη έχουν και όλες οι κυβερνήσεις, γιατί αναγνώρισαν ουσιαστικά τους ιδιοκτήτες με τους τίτλους από την τουρκοκρατία και χρησικτησία, καταβάλλοντας τους αποζημιώσεις για την κατασκευή των σχολείων, αφήνοντας παράλληλα την υπόλοιπη έκταση χωρίς οριστική κατοχύρωση του δημόσιου και δασικού χαρακτήρα της.
Ο ΛΟΦΟΣ ΚΟΠΑΝΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ & ΤΑ ΓΗΠΕΔΑ, ΑΛΛΑ ΟΛΗ Η ΔΑΣΙΚΗ ΠΕΡΙΟΧΗ
Οι δημοτικές αρχές της πόλης αρκούνται στη χρήση των θεάτρων και των γηπέδων με τη λογική της επιχειρηματικότητας και της εμπορευματοποίησης και τώρα που δημοσιοποιήθηκε το ζήτημα, επικεντρώνουν το πρόβλημα στην ιδιοκτησία των γηπέδων και του θεάτρου Βράχων και περιορίζουν τη διεκδίκηση μόνο σε αυτά, ενώ στην πραγματικότητα στο στόχαστρο είναι η δήθεν αξιοποίηση της μεγαλύτερης έκτασης του λόφου.
Για εμάς τους κατοίκους αυτός ο χώρος των υποδομών είναι πολύτιμος ως ελεύθερος και δημόσιος για όλους. Τα θέατρα και τα γήπεδα δεν είναι επιχειρήσεις για να λειτουργούν με όρους αγοράς! Κι εμείς οι κάτοικοι που τα χρησιμοποιούμε δεν είμαστε πελάτες!
Γνωρίζουμε ακόμη πως οι δήμοι -και του Βύρωνα- χρησιμοποιούν επανειλημμένα το βουνό και τις παρυφές του για εγκατάσταση κι επέκταση χρήσεων ασύμβατων με το δασικό χαρακτήρα του δήθεν στο όνομα της κοινής ωφέλειας όπως σταθμούς μεταφόρτωσης απορριμμάτων, σχολικές αίθουσες κλπ. Αυτή η αντιμετώπιση των δασών και του Υμηττού ως άδειου οικοπέδου κατάλληλου για κάθε χρήση, «αξιοποίηση», επένδυση, εφαρμόζεται και εντείνεται από δήμους, κράτος, εκκλησία και ιδιώτες.
Παράλληλα, η κυβέρνηση στοχεύει με τα συνεχή αντιπεριβαλλοντικά νομοθετήματά της, σε περιορισμό της δασικής προστασίας του Υμηττού. Με το νέο Π.Δ. που ετοιμάζει, αποχαρακτηρίζει πάνω από 10.000 στρέμματα δάσους από την μέχρι τώρα ζώνη απόλυτης προστασίας, χωρίζει το βουνό σε πολλές ζώνες όπου επιτρέπονται διαφόρων ειδών χρήσεις. Μεθοδεύει τη νομιμοποίηση των αυθαιρεσιών, νέους αυτοκινητόδρομους, επέκταση του ΚΥΤ στον Υμηττό στην περιοχή της Ηλιούπολης, εγκατάσταση ΑΠΕ, ενώ ο στρατός προχώρησε την κατασκευή κατοικιών εν μέσω πανδημίας παρότι έχει κριθεί παράνομη.
Μας εξοργίζει ότι ολόκληρα οικοσυστήματα καταστρέφονται απροστάτευτα από πυρκαγιές, ότι το βουνό, οι λόφοι, οι χώροι ανάσας κάθε γειτονιάς, παραδίδονται -σύμφωνα με τους κρατικούς και δημοτικούς σχεδιασμούς- στην ιδιωτικοποίηση , στο κέρδος και στην επέκταση της Αθήνας στο βουνό, ενώ παράλληλα τουριστικοποιείται το κέντρο της. Γι’ αυτό το λόγο και η μεταφορά των 9 υπουργείων στο χώρο της ΠΥΡΚΑΛ. Γι’ αυτό δήμος και κράτος θέλουν να μετατραπεί το Σκοπευτήριο της Καισαριανής από ελεύθερο προσβάσιμο άλσος σε αστυνομευόμενο χώρο και έδρα υπηρεσιών του Μετρό. Γι’ αυτό ο Δήμος Ζωγράφου θέλει να δομήσει το άλσος του, φτιάχνοντας παιδικούς σταθμούς. Γι‘ αυτό το άλσος Γουδή θα «φιλοξενήσει» το Κέντρο Ερευνών και τις υπηρεσίες της ΕΥΠ.
Από κοινού κράτος, κυβερνήσεις, δήμοι, δικαστήρια, εκκλησία, ιδιωτικά συμφέροντα, εταιρείες βλέπουν και χρησιμοποιούν ήδη τον Υμηττό ως χώρο προς εκμετάλλευση, κατατρώγουν το δάσος και οικοπεδοποιούν το βουνό.
Ειδικά οι δασικές περιοχές που βρίσκονται στις παρυφές του οικιστικού ιστού -όπως εδώ στον Βύρωνα κάτω από την Κατεχάκη- λόφος Κοπανά ή γύρω από τον Καρέα, βρίσκονται ακόμα περισσότερο στο στόχαστρο των δήμων και των υπουργείων για αποχαρακτηρισμό, οικοπεδοποίηση, ένταξη στο σχέδιο πόλης κι αξιοποίησή τους με πολλαπλές στοχεύσεις. Αλήθεια, τι εξυπηρετούν τα σχέδια «διαμόρφωσης εισόδων στον Υμηττό», ο χαρακτηρισμός των περιοχών αυτών ως πάρκα, η ελεγχόμενη πρόσβαση, οι κάμερες, οι περιφράξεις;
Καταλαβαίνουμε ότι η στιγμή της απόφασης του Εφετείου δεν είναι τυχαία, αλλά σχετίζεται με ένα γενικότερο σχέδιο της σημερινής αλλά και των προηγούμενων κυβερνήσεων για καταπάτηση των ελεύθερων χώρων και των δασικών εκτάσεων, αλλά και μεγαλύτερο έλεγχο κι επιτήρησή τους. Έτσι ώστε ανενόχλητα να προχωρήσει η ιδιωτικοποίηση κι εμπορευματοποίησή τους, στο όνομα της «ανάπτυξης», των επενδύσεων και της κερδοφορίας. Ενώ, την ίδια ώρα έχει περάσει όλη η δημόσια και δημοτική περιουσία στο ΕΤΑΔ, με βάση τα μνημόνια με την Ε.Ε. προς «αξιοποίηση», δηλαδή πώληση, ενοικίαση ή εκμετάλλευση για δημιουργία εσόδων που να κατευθυνθούν σε τράπεζες και δανειστές.
Αυτές οι εξελίξεις αφορούν όλους τους κατοίκους. Ο αγώνας πρέπει να δοθεί από και για όλες-όλους και δεν πρόκειται να έχει αποτελέσματα με εφησυχασμό ή ανάθεση της υπόθεσης στις δημοτικές αρχές. Αυτή την ανάγκη, να πάρουμε δηλαδή οι κάτοικοι την υπόθεση του αγώνα στα χέρια μας και ο καθένας-καθεμιά να συμμετέχει ισότιμα συνδιαμορφώνοντας και συναποφασίζοντας έξω από κλειστά συντονιστικά, ήρθε να καλύψει η ανοιχτή Πρωτοβουλία κατοίκων που συγκροτήσαμε στην πλ. Ταπητουργείου στις 12 Μαΐου μετά από δημόσιο κάλεσμα. Έτσι ώστε οι ίδιοι οι κάτοικοι να οργανωθούμε, να δράσουμε ανυποχώρητα και να επιδιώξουμε κοινή συντονισμένη δράση όλων όσων αγωνίζονται για τη σωτηρία του συνόλου του λόφου Κοπανά.
Καλούμε όλους τους κατοίκους του Βύρωνα που συντάσσονται με τη διαφύλαξη του λόφου Κοπανά ως δημόσια και δασική έκταση με ελεύθερη πρόσβαση για όλες-ους, να συμμετέχουν στην ανοιχτή Πρωτοβουλία κατοίκων.
ΕΝΩΤΙΚΑ & ΜΑΖΙΚΑ, ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ διεκδικούμε:
· Καμία παραχώρηση του λόφου Κοπανά (θέατρα, γήπεδα, χώροι περιπάτου και δασική έκταση). Ούτε σπιθαμή από το χώρο να μην ιδιωτικοποιηθεί. Όχι στη μεθόδευση διαχωρισμού τμημάτων του.
· Όλος ο λόφος Κοπανά να περάσει οριστικά και αμετάκλητα στο δημόσιο με νομοθετική παρέμβαση και να διασφαλιστεί ο δημόσιος και δασικός χαρακτήρας της περιοχής ενάντια στην ιδιωτικοποίηση και οικοπεδοποίησή της.
· Να μπει τέρμα στην εμπορευματοποίηση και τη δόμηση των ελεύθερων χώρων. Ο Κοπανάς ελεύθερος και προσβάσιμος για όλους, κοινωνικός ώστε να καλύπτει τις λαϊκές ανάγκες.
· Απόλυτη προστασία του Υμηττού από τη δόμηση, την αλλαγή χρήσης και τις κάθε είδους εγκαταστάσεις και διεκδικήσεις.
· Μόνο οι ίδιοι οι κάτοικοι μπορούμε να σώσουμε τους ελεύθερους χώρους, τις κοινωνικές υποδομές και τα δάση. Να παραμείνουν πνεύμονες ελευθερίας και πολιτισμού. Να προστατεύσουμε το φυσικό περιβάλλον και τις συνθήκες ζωής μας, για να μην γίνουν οι γειτονιές μας τσιμεντένιες φυλακές. Να αγωνιστούμε για τον κοινωνικό έλεγχο των δημόσιων χώρων.
