13 Μαρτίου 2022
Το antapocrisis αναδημοσιεύει για λόγους ενημέρωσης και προβληματισμού το άρθρο του Pepe Escobar για τις αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις στη Ρωσία. Ανεξάρτητα από το αν κανείς συμμερίζεται το σύνολο των εκτιμήσεων του αρθρογράφου, και ειδικά τον ισχυρισμό ότι η Ρωσία δεν θα πληγεί σχεδόν καθόλου από τα μέτρα των δυτικών κυβερνήσεων, το ενδιαφέρον βρίσκεται στην εκτίμηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων του πολέμου όσον αφορά τη γεωστρατηγική σύγκλιση Κίνας – Ρωσίας και την αυτοκτονική πορεία της Ευρώπης, η οποία εξαρτάται με όλο και πιο αρνητικούς και ετεροβαρείς όρους από την Ουάσινγκτον. Οι εκτιμήσεις του Pepe Escobar συμβαδίζουν με αυτές μιας μεγάλης σειράς αναλυτών που υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη είναι ο μεγάλος χαμένος του πολέμου στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ ο άμεσα ωφελούμενος και η Κίνα ο μεγάλος στρατηγικός νικητής.
Το πολεμικό πεδίο έχει οριστεί.
Η επίσημη ρωσική μαύρη λίστα των εχθρικών εθνών που επιβάλλουν κυρώσεις περιλαμβάνει τις ΗΠΑ, την ΕΕ, τον Καναδά και, στην Ασία, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Ταϊβάν και τη Σιγκαπούρη (τη μόνη χώρα από τη Νοτιοανατολική Ασία). Παρατηρήστε πώς αυτή η «διεθνής κοινότητα» συνεχίζει να συρρικνώνεται.
Ο παγκόσμιος Νότος γνωρίζει ότι κανένα έθνος από τη Δυτική Ασία, τη Λατινική Αμερική ή την Αφρική δεν έχει ενταχθεί στην εκστρατεία κυρώσεων της Ουάσιγκτον.
Η Μόσχα δεν έχει καν ανακοινώσει το δικό της πακέτο αντι-κυρώσεων. Ωστόσο, ένα επίσημο διάταγμα «Περί προσωρινής εντολής υποχρεώσεων σε ορισμένους ξένους πιστωτές», το οποίο επιτρέπει στις ρωσικές εταιρείες να διακανονίζουν τα χρέη τους σε ρούβλια, μας υποψιάζει για το τι πρόκειται να ακολουθήσει.
Τα ρωσικά αντίμετρα περιστρέφονται όλα γύρω από αυτό το νέο προεδρικό διάταγμα, που υπογράφηκε το περασμένο Σάββατο, το οποίο ο οικονομολόγος Γεβγκένι Γιουτσούκ περιγράφει ως «πυρηνική νάρκη αντιποίνων».
Το συγκεκριμένο μέτρο λειτουργεί ως εξής: για να πληρώσουν τα δάνεια που υπερβαίνουν τα 10 εκατομμύρια ρούβλια μηνιαίως που έχουν ληφθεί από μια χώρα που έχει επιβάλει κυρώσεις, οι ρωσικές εταιρείες δεν χρειάζεται να κάνουν μεταφορά. Ζητούν από μια ρωσική τράπεζα να ανοίξει έναν λογαριασμό σε ρούβλια, στο όνομα του πιστωτή. Στη συνέχεια, η εταιρεία μεταφέρει ρούβλια σε αυτόν τον λογαριασμό, με την τρέχουσα συναλλαγματική ισοτιμία, και όλα είναι απολύτως νόμιμα.
Οι πληρωμές σε ξένο νόμισμα πραγματοποιούνται μόνο από την Κεντρική Τράπεζα κατά περίπτωση. Πρέπει να λάβουν ειδική άδεια από την Κυβερνητική Επιτροπή Ελέγχου Ξένων Επενδύσεων.
Αυτό σημαίνει στην πράξη ότι το μεγαλύτερο μέρος των 478 δισεκατομμυρίων δολαρίων περίπου που είναι το ρωσικό εξωτερικό χρέος, μπορεί να «εξαφανιστεί» από τους ισολογισμούς των δυτικών τραπεζών. Το ισοδύναμο σε ρούβλια θα κατατεθεί κάπου, σε ρωσικές τράπεζες. Αλλά οι δυτικές τράπεζες, όπως έχουν τα πράγματα, δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά.
Είναι συζητήσιμο εάν αυτή η απλή στρατηγική ήταν προϊόν των εγκεφάλων που συγκεντρώθηκαν στη Ρωσική Κεντρική Τράπεζα. Πιθανότατα, συνέβαλε ο σημαίνων οικονομολόγος Σεργκέι Γκλάζιεφ, επίσης κορυφαίος πρώην σύμβουλος του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για την περιφερειακή ολοκλήρωση. Εδώ είναι μια αναθεωρημένη έκδοση, στα αγγλικά, του πρωτοποριακού δοκιμίου του, “Sanctions and Sovereignty”, το οποίο έχω αναφέρει προηγουμένως.
Εν τω μεταξύ, η Sberbank επιβεβαίωσε ότι θα εκδώσει τις ρωσικές χρεωστικές/πιστωτικές κάρτες Mir με την UnionPay της Κίνας (σ.μτφ. Η UnionPay είναι κινέζικο σύστημα χρηματοπιστωτικών πληρωμών, αντίστοιχο με τις αμερικανικές Visa και Mastercard, τις οποίες ξεπέρασε σε ύψος συναλλαγών το 2015. Προς το παρόν ωστόσο, ένα πολύ μικρό ποσοστό συναλλαγών διεξάγεται εκτός Κίνας, πράγμα που με τις δυτικές κυρώσεις στη Ρωσία πρόκειται να αλλάξει). Η Alfa-Bank, η μεγαλύτερη ιδιωτική τράπεζα στη Ρωσία, θα εκδίδει επίσης πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες UnionPay. Αν και η κάρτα Mir παρουσιάστηκε μόλις πριν από πέντε χρόνια, το 40% των Ρώσων έχει ήδη μια τέτοια κάρτα για οικιακή χρήση. Τώρα θα μπορεί να τη χρησιμοποιεί και διεθνώς, μέσω του τεράστιου δικτύου της UnionPay. Και χωρίς τις Visa και Mastercard, οι προμήθειες για όλες τις συναλλαγές θα παραμείνουν στην οικονομική σφαίρα Ρωσίας-Κίνας.
Ουσιαστικά πρόκειται για αποδολαριοποίηση.
Κύριε Μαδούρο, δώστε παρακαλώ λίγο πετρέλαιο
Οι διαπραγματεύσεις στη Βιέννη για τις κυρώσεις προς το Ιράν, φτάνουν στο τελευταίο στάδιο – όπως παραδέχτηκε ακόμη και ο Κινέζος διπλωμάτης Wang Qun. Αλλά ήταν ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ που εισήγαγε μια νέα, κρίσιμη μεταβλητή στις τελικές συζητήσεις της Βιέννης.
Ο Λαβρόφ έκανε ένα αρκετά σαφές αίτημα, την τελευταία κυριολεκτικά ώρα: «Ζητήσαμε γραπτή εγγύηση … ότι η τρέχουσα διαδικασία [ρωσικών κυρώσεων] που ξεκίνησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν προσκρούει με κανέναν τρόπο στη δυνατότητά μας για ελεύθερη και πλήρη εμπορική, οικονομική και επενδυτική συνεργασία και στρατιωτική-τεχνική συνεργασία με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν».
Σύμφωνα με τη συμφωνία για το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (JCPOA) του 2015, η Ρωσία εισάγει εμπλουτισμένο ουράνιο από το Ιράν και το ανταλλάσσει με yellowcake (σ.μτφ. συμπυκνωμένη μορφή ουρανίου), και παράλληλα, μετατρέπει εκ νέου τον πυρηνικό σταθμό Fordow του Ιράν σε ερευνητικό κέντρο. Χωρίς τις ιρανικές εξαγωγές εμπλουτισμένου ουρανίου, απλά δεν υπάρχει συμφωνία JCPOA. Είναι παράλογο το γεγονός ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Blinken δεν φαίνεται να το καταλαβαίνει.
Όλοι μα όλοι στη Βιέννη, γνωρίζουν, ότι για να υπογράψουν όλοι οι παράγοντες την αναβίωση του JCPOA, κανένα έθνος δεν μπορεί να στοχοποιηθεί μεμονωμένα όσον αφορά τις συναλλαγές με το Ιράν. Αυτό το ξέρει και η Τεχεράνη.
Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι ένα περίτεχνο παιχνίδι περσικών καθρεφτών, που παίζεται μεταξύ της ρωσικής και της ιρανικής διπλωματίας. Ο πρεσβευτής της Μόσχας στην Τεχεράνη, Levan Dzhagaryan, απέδωσε τη σφοδρή αντίδραση ορισμένων ιρανικών κύκλων στον Λαβρόφ, σε «παρεξήγηση». Όλα αυτά θα διεξαχθούν στη σκιά.
Ένα επιπλέον στοιχείο είναι, ότι σύμφωνα με μια πηγή πληροφόρησης με προνομιακή πρόσβαση στο Ιράν, η Τεχεράνη μπορεί να πουλάει έως και τρία εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου την ημέρα, «έτσι εάν υπογραφεί μια συμφωνία, δεν θα επηρεάσει καθόλου την προσφορά. Απλώς θα κοστίζει περισσότερο».
Η αμερικανική κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν είναι πλέον απολύτως απελπισμένη: σήμερα απαγόρευσε όλες τις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η οποία τυγχάνει να είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στις ΗΠΑ, πίσω από τον Καναδά και πάνω από το Μεξικό. Η μεγάλη «στρατηγική αντικατάστασης» της ενέργειας από τη Ρωσία, είναι να ζητιανεύουν πετρέλαιο από το Ιράν και τη Βενεζουέλα.
Έτσι, ο Λευκός Οίκος έστειλε μια αντιπροσωπεία για να συνομιλήσει με τον πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, με επικεφαλής τον Χουάν Γκονζάλες, τον κορυφαίο σύμβουλο του Λευκού Οίκου στη Λατινική Αμερική. Η προσφορά των ΗΠΑ είναι να «ελαφρύνουν» τις κυρώσεις στο Καράκας με αντάλλαγμα το πετρέλαιο.
Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών έχει περάσει χρόνια –αν όχι δεκαετίες– καίγοντας όλες τις γέφυρες με τη Βενεζουέλα και το Ιράν. Οι ΗΠΑ κατέστρεψαν το Ιράκ και τη Λιβύη και απομόνωσαν τη Βενεζουέλα και το Ιράν στην προσπάθειά τους να κατακτήσουν τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου – απλώς για να καταλήξουν με άθλιο τρόπο να προσπαθούν να τις εξαγοράσουν και τις δύο χώρες και να ξεφύγουν από τη συντριβή από τις οικονομικές δυνάμεις που έχουν οι ίδιες εξαπολύσει. Αυτό αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, ότι οι «διαμορφωτές πολιτικής» του ιμπεριαλισμού είναι εντελώς ανόητοι.
Το Καράκας θα ζητήσει την κατάργηση όλων των κυρώσεων στη Βενεζουέλα και την επιστροφή όλου του κατασχεμένου χρυσού του. Και φαίνεται ότι τίποτα από αυτά δεν ξεκαθαρίστηκε με τον «πρόεδρο» Χουάν Γκουαϊδό, ο οποίος από το 2019 είναι ο μόνος ηγέτης της Βενεζουέλας που «αναγνωρίστηκε» από την Ουάσιγκτον.
Η κοινωνική συνοχή σε διάλυση
Οι αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου, εν τω μεταξύ, βρίσκονται σε απόλυτο πανικό. Κανένας δυτικός έμπορος δεν θέλει να αγοράσει ρωσικό αέριο. Αυτό δεν οφείλεται στο κρατικό ενεργειακό μεγαθήριο της Ρωσίας, Gazprom, το οποίο συνεχίζει να προμηθεύει κανονικά τους πελάτες που υπέγραψαν συμβάσεις με σταθερά τιμολόγια, από 100 έως 300 δολάρια. Άλλοι πληρώνουν πάνω από 3.000$ στην αγορά σποτ (σ.μτφ. αγορά που αφορά άμεσα παραδοτέα αγαθά).
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι όλο και λιγότερο πρόθυμες να χορηγήσουν δάνεια για το εμπόριο ενέργειας με τη Ρωσία λόγω της υστερίας των κυρώσεων. Μια ισχυρή υπόδειξη ότι ο αγωγός φυσικού αερίου Ρωσίας-Γερμανίας Nord Stream 2 είναι κυριολεκτικά νεκρός, είναι ότι ο εισαγωγέας Wintershall-Dea απέσυρε το μερίδιό του στη χρηματοδότηση, προεξοφλώντας ντε φάκτο ότι ο αγωγός δεν θα ξεκινήσει.
Καθένας με στοιχειώδη σκέψη στη Γερμανία, γνωρίζει ότι δύο επιπλέον τερματικοί σταθμοί Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) – που δεν έχουν ακόμη κατασκευαστεί – δεν επαρκούν για τις ανάγκες του Βερολίνου. Πολύ απλά δεν υπάρχει αρκετό LNG για να καλύψει τις ανάγκες της Γερμανίας. Η Ευρώπη θα ανταγωνιστεί με την Ασία για το ποιος μπορεί να πληρώσει περισσότερα. Η Ασία κερδίζει.
Η Ευρώπη εισάγει περίπου 400 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, με τη Ρωσία να παρέχει τα 200 δισεκατομμύρια από αυτά. Δεν υπάρχει περίπτωση η Ευρώπη να βρει 200 δισεκατομμύρια από οπουδήποτε αλλού, για να αντικαταστήσει τη Ρωσία – είτε στην Αλγερία, είτε στο Κατάρ είτε στο Τουρκμενιστάν. Για να μην αναφέρουμε την έλλειψη των απαραίτητων τερματικών LNG για τη μεταφορά του υγροποιημένου αερίου.
Έτσι, προφανώς, ο κορυφαίος ωφελούμενος από όλο το χάος θα είναι οι ΗΠΑ – οι οποίες θα μπορούν να επιβάλλουν όχι μόνο τους τερματικούς σταθμούς και τα συστήματα ελέγχου τους, αλλά και τα κέρδη από τα δάνεια στην ΕΕ, τις πωλήσεις εξοπλισμού και την πλήρη πρόσβαση σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ενεργειακή υποδομή. Όλες οι εγκαταστάσεις, οι αγωγοί και οι αποθήκες LNG θα συνδεθούν σε ένα μοναδικό δίκτυο με ένα ενιαίο κέντρο ελέγχου: αυτό είναι το αμερικανικό επιχειρηματικό όνειρο.
Η Ευρώπη θα μείνει με τη μειωμένη παραγωγή φυσικού αερίου για τη φθίνουσα βιομηχανία της. Απώλειες θέσεων εργασίας, μείωση του επιπέδου ποιότητας ζωής, αυξημένη πίεση στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, και, τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, ανάγκη για επιπλέον αμερικανικά δάνεια. Ορισμένα έθνη θα επιστρέψουν στον άνθρακα για να καλύψουν τις ανάγκες για θέρμανση. Η παρέλαση της Πράσινης Οικονομίας θα είναι ιδιαίτερα ζωηρή.
Τι γίνεται με τη Ρωσία; Υποθετικά μιλώντας, ακόμα κι αν όλες οι εξαγωγές ενέργειας της περιοριστούν – και δεν πρόκειται να περιοριστούν, οι κορυφαίοι πελάτες της βρίσκονται στην Ασία – η Ρωσία δεν πρόκειται να αναλώσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα.
Η ρωσοφοβική ολοσχερής επίθεση στις ρωσικές εξαγωγές στοχεύει επίσης σε μέταλλα όπως το παλλάδιο – ζωτικής σημασίας για τα ηλεκτρονικά, από τους φορητούς υπολογιστές έως τα συστήματα αεροσκαφών. Οι τιμές εκτοξεύονται. Η Ρωσία ελέγχει το 50% της παγκόσμιας αγοράς. Στη συνέχεια, υπάρχουν τα ευγενή αέρια – νέον, ήλιο, αργό, ξένο – απαραίτητα για την παραγωγή μικροτσίπ. Το τιτάνιο έχει αυξηθεί κατά 25% και τόσο η Boeing (κατά το ένα τρίτο των προμηθειών της) όσο και η Airbus (κατά τα δύο τρίτα των προμηθειών της) βασίζονται σε ρωσικό τιτάνιο.
Πετρέλαιο, τρόφιμα, λιπάσματα, στρατηγικά μέταλλα, αέριο νέον για ημιαγωγούς: όλα ανατινάζονται, στην ποδιά της Κακιάς Μάγισσας Ρωσίας.
Μερικοί δυτικοί που εξακολουθούν να αγαπούν πολύ τη ρεαλπολιτίκ του Μπίσμαρκ έχουν αρχίσει να αναρωτιούνται εάν η εξαίρεση της ενέργειας (στην περίπτωση της Ευρώπης) και επιλεγμένων εμπορευματικών ροών από τις ρωσικές κυρώσεις, έχει να κάνει με την προστασία του συστήματος παραγωγής εμπορευμάτων.
Άλλωστε, αν η παραγωγή εμπορευμάτων καταρρεύσει, λόγω έλλειψης πρώτων υλών, ολόκληρο το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα ανατινάζεται. Αυτό θα είναι μια πραγματική συστημική αποτυχία.
Το βασικό ζήτημα που πρέπει να χωνέψει ο Παγκόσμιος Νότος είναι ότι η «Δύση» δεν αυτοκτονεί. Αυτό που έχουμε εδώ, ουσιαστικά, είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες να καταστρέφουν εσκεμμένα τη γερμανική βιομηχανία και την ευρωπαϊκή οικονομία – παραδόξως, με τη συναίνεση των ίδιων των Ευρωπαίων.
Η καταστροφή της ευρωπαϊκής οικονομίας σημαίνει να μην παραχωρηθεί επιπλέον χώρος στην αγορά της Κίνας και να εμποδιστεί το αναπόφευκτο επιπλέον εμπόριο που θα είναι άμεση συνέπεια των στενότερων ανταλλαγών μεταξύ της ΕΕ και της Περιφερειακής Συνολικής Οικονομικής Συνεργασίας (RCEP), της μεγαλύτερης εμπορικής συμφωνίας στον κόσμο.
Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι οι ΗΠΑ να τρώνε για το μεσημεριανό τους γεύμα τις ευρωπαϊκές αποταμιεύσεις, ενώ η Κίνα θα επεκτείνει τη μεσαία τάξη της σε πάνω από 500 εκατομμύρια ανθρώπους. Η Ρωσία θα τα καταφέρει μια χαρά, όπως περιγράφει ο Γκλάζιεφ: κυρίαρχη και αυτάρκης.
Ο Αμερικανός οικονομολόγος Μάικλ Χάντσον σκιαγράφησε συνοπτικά τις γραμμές της αυτοκρατορικής αυτοκατάρρευσης. Ωστόσο, πολύ πιο δραματικό, σε βαθμό στρατηγικής καταστροφής, είναι το πώς οι κωφοί, άλαλοι και τυφλοί παρελαύνουν προς τη βαθιά ύφεση και τον υπερπληθωρισμό, διαλύοντας ό,τι έχει απομείνει από την κοινωνική συνοχή της Δύσης.
Αποστολή εξετελέσθη.
Πηγή: The Cradle
Μετάφραση: antapocrisis
