Ο Απόστολος Ασημακόπουλος, δημιούργησε ένα ντοκιμαντέρ που διαπερνά εγκάρσια τη μνήμη της Καισαριανής: προσφυγιά, αντίσταση, εμφύλιος, Σκοπευτήριο. Δεν είναι η παράθεση των γεγονότων ένα προς ένα, ούτε η τοποθέτησή τους με σειρά αξιολόγησης το ζητούμενό του. Αντί της χρονικής ευθείας γραμμής, ο Ασημακόπουλος σκιτσάρει ένα ένα τα κλαδιά του δικού του δέντρου της μνήμης. Κι εμείς -κοιτώντας το δέντρο αυτό από την απόσταση που μας χωρίζει από τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία της χώρας τον τελευταίο αιώνα-, σχηματίζουμε εικόνες ρευστές: Πότε μια γροθιά υψωμένη, πότε ένα δάκρυ, πότε ένα χαμόγελο, πότε μια αγκαλιά.
Και η αλήθεια είναι ότι από τη «μάνα της Καισαριανής» και τους εν ζωή παλιούς Καισαριανιώτες αντάρτες που ο θεατής συνειδητοποιεί ότι πίνουν ακόμη το καφεδάκι τους στο διπλανό τραπέζι της πλατείας, μέχρι τους σημερινούς εξηντάρηδες και πενηντάρηδες της συνοικίας που σχεδόν χαϊδεύουν μέσω της οθόνης τις μνήμες των παππούδων και των γιαγιάδων τους, η συνοικία αποκτά μέσω της ταινίας μια παράλληλη υπόσταση. Εκείνην της υπόγειας ροής των γεγονότων, της έντασης της μνήμης που δύσκολα συλλαμβάνεται από τον φακό, όλοι όμως γνωρίζουμε ότι υπάρχει. Όταν ένα πλάνο με τις απροσδιόριστου σχήματος τρύπες που άφησαν επάνω στις προσφυγικές-εργατικές πολυκατοικίες οι όλμοι στις μάχες των Δεκεμβριανών, το διαδέχεται ένα πλάνο που ορίζεται από τις παράφωνες ευθείες των σημερινών σύγχρονων επταόροφων και εννιαόροφων πολυκατοικιών, οι συνειρμοί είναι πολλαπλοί: Τι φωλιάζει κρυμμένο πίσω από την σημερινή μικροαστική πρόσοψη της συνοικίας, ποιά πάθη, ποιές μικρές ανθρώπινες ιστορίες, ποιοί έρωτες ποιά αφοσίωση στους αγώνες για την δικαιοσύνη και την κοινωνική αλλαγή;
Το Σκοπευτήριο, μια απλή πινέζα στο Google maps. Που όταν όμως την περπατήσεις μπορεί να σκοντάψεις επάνω σε ένα σίδερο ποτισμένο με αίμα. Όπως συμβαίνει και στο τέλος της ταινίας όταν ένας από τους αφηγητές της πέφτει τυχαία επάνω σε ένα απομεινάρι από ένα γερμανικό συρματόπλεγμα, και σκάβει για να το βγάλει από τη γη και να το παραδώσει στο Μουσείο του Σκοπευτηρίου.
To ότι έπρεπε να φτάσουμε στο 2022 για να δούμε ένα ντοκιμαντέρ για το Σκοπευτήριο της Καισαριανής είναι, όπως και να το δει κανείς, απορίας άξιο. Θα όφειλαν να υπάρχουν δεκάδες και μάλιστα χρηματοδοτημένα από το Υπουργείο Πολιτισμού και τον Δήμο. Στο συγκεκριμένο πάντως, οι χρηματοδοτήσεις απουσιάζουν. Περισσεύει όμως η διάθεση του εκπαιδευτικού και κινηματογραφιστή Ασημακόπουλου να μιλήσει για την πόλη και τους μύθους της.
Όντας άλλωστε και ο ίδιος τμήμα της ιστορίας της πόλης, στρατευμένος επί χρόνια στις αγωνίες της επαναστατικής αριστεράς, καταγράφει εκτός των άλλων και την κατάληψη του χώρου το 1983, αυτής που υπήρξε η αρχή του τέλους της υβριστικής κατοχής του ιστορικού χώρου από την Σκοπευτική εταιρεία. Παράδοσης που, σύμφωνα με τον πλέον πρόσφατο νόμο, έχει χρονικό ορίζοντα πενήντα ετών μόνο. Κάνοντας φανερό ότι θα χρειαστούν και άλλες καταλήψεις στο μέλλον κι άλλες κινητοποιήσεις. Κι άλλα ντοκιμαντέρ σαν αυτό…
Κ. Α.
Σημ.: Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε στον Δημοτικό Κινηματογράφο Αιολία την Πέμπτη 15/9/2022, σε μια ειδική προβολή με ελεύθερη είσοδο, πριν πάρει το δρόμο του για τα κινηματογραφικά φεστιβάλ.
Δείτε το trailer της ταινίας:
