Εκδόθηκε η αριθμ. 2377/2022 Απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι διατάξεις των νόμων Ν.Δ./Θεοδωρικάκου 4623/2019 και 4625/2019 που -μετά τις εκλογές του 2019- άλλαξε εκ των υστέρων τόσο τη σύνθεση όσο τις αρμοδιότητες της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής.
Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε ότι οι διατάξεις της Κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη, όσον αφορά την τρέχουσα θητεία, “έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 1, 52 και 102 παρ. 2 του Συντάγματος”.
Η απόφαση του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου αφορά συγκεκριμένα διατάξεις με τις οποίες μεταφέρθηκαν αρμοδιότητες από τα δημοτικά συμβούλια προς τις Οικονομικές Επιτροπές και τις Επιτροπές Ποιότητας Ζωής των δήμων.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η απόφαση αυτή αλλάζει τα δεδομένα σε ολόκληρη την αυτοδιοίκηση. Άμεσα θα πρέπει να αναβληθούν οι προγραμματισμένες συνεδριάσεις των επιτροπών- οικονομική και ποιότητας ζωής- να συνεδριάσουν τα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, να συζητήσουν τα νέα δεδομένα μετά την απόφαση του ΣτΕ, και να απαιτήσουν από το υπ. Εσωτερικών και την κυβέρνηση να προχωρήσουν όπως οφείλουν σε νέες νομοθετικές ρυθμίσεις άμεσα, χωρίς καμία σκόπιμη κωλυσιεργία.
Το Υπ. Εσωτερικών κάνει πως δεν καταλαβαίνει!
Το ΥΠ. Εσωτερικών έδωσε διευκρινίσεις σχετικά με δημοσιεύματα που αναφέρονται στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να κρίνει αντισυνταγματικές διατάξεις που αφορούν τη λειτουργία των ΟΤΑ.
Στην ανακοίνωσή του αναφέρει:
«Σε σχέση με δημοσιεύματα που αναφέρονται σε απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που φέρεται να κρίνει αντισυνταγματικές διατάξεις νόμων που αφορούν στο σύστημα διακυβέρνησης των Δήμων και των Περιφερειών, επί του παρόντος λεκτέα τυγχάνουν τα ακόλουθα:
- Η σχετική απόφαση δεν έχει νομίμως επιδοθεί στο Υπουργείο Εσωτερικών και επομένως ισχύει, επί του παρόντος, η υφιστάμενη νομοθεσία.
- Το Υπουργείο Εσωτερικών θα μελετήσει τη συγκεκριμένη απόφαση του ΣτΕ προκειμένου να διερευνήσει τις δυνατότητες ενίσχυσης της αποτελεσματικής διακυβέρνησης των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης μετά την έκδοση της συγκεκριμένης απόφασης.
- Η απόφαση αυτή μας υπενθυμίζει με τον πιο εναργή τρόπο τις καταστροφικές συνέπειες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ που δυστυχώς ακόμα μας στοιχειώνουν. Η Κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, θα εργαστεί ώστε οι πολίτες να συνεχίσουν να λαμβάνουν απρόσκοπτα και αποτελεσματικά τις υπηρεσίες της Αυτοδιοίκησης».
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ και Δήμαρχος Τρικκαίων κ. Παπαστεργίου Δημήτρης υπερασπίζεται τον αντισυνταγματικό νόμο Ν.Δ/Θεοδωρικάκου, λέγοντας ότι «δεν υπήρχε άλλος τρόπος να διοικηθούν οι Δήμοι»
Σε δήλωση του για την απόφαση του ΣτΕ στο airetos.gr αναφέρει:
«Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας να κρίνει αντισυνταγματικές τις διατάξεις που έδιναν υπερ-ενισχυμένη εκπροσώπηση επι των εδρών στην παράταξη του Δημάρχου, στην Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, είναι καταρχήν σεβαστή.
Αλλά ταυτόχρονα, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας πώς φτάσαμε στο σημείο να προχωρήσει το 2019 το ΥΠΕΣ, στην θέσπιση αυτών των διατάξεων.
Ο λόγος ήταν προφανής, δεν υπήρχε άλλος τρόπος να διοικηθούν οι Δήμοι.
Η αιτία του προβλήματος δεν είναι λοιπόν ούτε οι συγκεκριμένες διατάξεις, ούτε η απόφαση του ΣτΕ, αλλά ο πολύ κακός εκλογικός νόμος του 2019, που αποδεδειγμένα δημιούργησε τεράστια προβλήματα στην κυβερνησιμότητα των Δήμων και την ομαλή λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών.
Ακόμη και με τις διατάξεις που ψηφίσθηκαν, σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν ακόμη και σήμερα Δήμοι που δεν μπορούν να προχωρήσουν στη λήψη αποφάσεων, ακόμη και για απλά ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα.
Επίσης, πρέπει να λάβουμε υπόψη μας τη βούληση των πολιτών των τοπικών μας κοινωνιών, οι οποίοι ανεξάρτητα εκλογικού συστήματος και διαδικασιών, στην ουσία ψήφισαν Δήμαρχο και δημοτικές παρατάξεις για να εφαρμόσουν συγκεκριμένο πρόγραμμα, τα οποία με τη σύνθεση των επιτροπών του 3852 και το σύστημα της απλής αναλογικής, δεν μπορούσαν να εφαρμοστούν. Αυτό είναι ένα σημείο που πρέπει να μας προβληματίσει» .
Όσον αφορά την επόμενη μέρα.
Με την αλλαγή του εκλογικού συστήματος για την οποία πίεσε η ΚΕΔΕ, οι επόμενες δημοτικές αρχές και τα δημοτικά συμβούλια που θα προκύψουν από τις εκλογές του 2023, θα μπορέσουν να επανέλθουν σε ένα ομαλό μοντέλο λειτουργίας, που θα τους επιτρέπει να ασκούν τις αρμοδιότητές τους και να εφαρμόζουν τα προγράμματα για τα οποία θα ψηφιστούν.
Αυτό που απομένει πλέον με βάση την απόφαση του ΣτΕ, είναι πως θα διασφαλίσουμε πως το επόμενο κρίσιμο διάστημα που απομένει ως τις εκλογές, θα μπορέσουν να λειτουργήσουν απρόσκοπτα οι Δήμοι και να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Το Υπουργείο Εσωτερικών πρέπει να αναλύσει την απόφαση και να προχωρήσει στις απαραίτητες ρυθμίσεις».
Διαβάστε τη σχετική Ανακοίνωση του Συμβουλίου της Επικρατείας:
ΣτΕ Ολομ. 2377/2022
Πρόεδρος: Δ. Σκαλτσούνης, Πρόεδρος ΣτΕ
Εισηγητής: Β. Ανδρουλάκης, Σύμβουλος Επικρατείας
Διατάξεις μεταβάλλουσες τη συγκρότηση της οικονομικής επιτροπής και επιτροπής ποιότητας ζωής των δήμων είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα. Δεν είναι όμως κατά το μέρος που καταλαμβάνουν την αμέσως επόμενη των εκλογών περίοδο.
“Με την απόφαση 2377/2022 της Ολομέλειας κρίθηκε ότι οι διατάξεις των ν. 4623/2019 και 4625/2019 με τις οποίες θεσπίσθηκαν αλλαγές στον τρόπο συγκροτήσεως της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής των δήμων, καθώς και των διοικητικών συμβουλίων δημοτικών νομικών προσώπων (Δ.Ε.Υ.Α. κ.λπ.), προκειμένου στα όργανα αυτά να υπάρχει πλειοψηφία της παρατάξεως του δημάρχου, α) καθ’ ό μέρος δεν καταλαμβάνουν την αμέσως επόμενη των εκλογών της 26ης Μαΐου 2019 και της 2ας Ιουνίου 2019 δημοτική περίοδο, δεν είναι αντίθετες σε κάποια συνταγματική ή υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη ή αρχή, και β) καθ’ ο μέρος όμως καταλαμβάνουν τη δημοτική περίοδο που διανύεται μετά τις εκλογές της 26ης Μαΐου και της 2ας Ιουνίου 2019, ο νομοθέτης παρενέβη, αμέσως μετά τη διεξαγωγή των εκλογών στη λειτουργία των Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού, επιφέροντας δύο βασικές αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα, οι οποίες είναι μεταξύ τους αλληλένδετες: αφενός μετέβαλε τον τρόπο συγκροτήσεως της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι σε αυτές η πλειοψηφία θα ανήκει στην παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος· αφετέρου προέβη σε μεταφορά αρμοδιοτήτων από το δημοτικό συμβούλιο προς την Οικονομική Επιτροπή, προς την οποία μεταβιβάστηκαν αποφασιστικές αρμοδιότητες σημαντικού οικονομικού αντικειμένου και προς την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, προς την οποία μεταβιβάστηκε η αρμοδιότητα λήψεως αποφάσεων που αφορούν την κυκλοφορία.
Οι εν λόγω διατάξεις κατά το μέρος που καταλαμβάνουν την αμέσως επομένη των δημοτικών εκλογών περίοδο μετέβαλαν εκ των υστέρων το πλαίσιο ασκήσεως του κατοχυρούμενου στο Σύνταγμα δικαιώματος εκλογής των αρχών των Ο.Τ.Α.· και τούτο, διότι η εκφρασθείσα θέληση των εκλογέων είχε διαμορφωθεί κατά συνεκτίμηση, εκτός των άλλων, και του ότι, σύμφωνα με την ισχύουσα κατά τις εκλογές αυτές νομοθεσία, οι αποφάσεις που αφορούν σημαντικές αρμοδιότητες του δήμου, όπως αυτές που προαναφέρθηκαν και που αφορούν ζητήματα που κατ’ εξοχήν συνάπτονται με την κατοχυρούμενη στο άρθρο 102 παρ. 2 του Συντάγματος οικονομική αυτοτέλεια των Ο.Τ.Α., θα λαμβάνονται από το δημοτικό συμβούλιο, όργανο διοικήσεως του δήμου με άμεση δημοκρατική νομιμοποίηση, απαιτουμένων ενδεχομένως ευρύτερων συναινέσεων για την επίτευξη πλειοψηφίας και από δημοτικούς συμβούλους που δεν εξελέγησαν με τον συνδυασμό του Δημάρχου.
Εξ άλλου, κατά τον χρόνο ψηφίσεως των σχετικών διατάξεων, δεν είχε δοκιμαστεί στην πράξη η εφαρμογή του συστήματος της απλής αναλογικής που είχε εισαχθεί με τον ν. 4555/2018 στη διοίκηση των δήμων, προκειμένου να δικαιολογείται από επιτακτικούς λόγους δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενους στην ομαλή λειτουργία αυτών, η τόσο σοβαρή και έντονη επέμβαση του νομοθέτη στη θέληση των εκλογέων, με την εφαρμογή των επίδικων ρυθμίσεων και κατά την τρέχουσα δημοτική περίοδο.
Για τους λόγους αυτούς, οι προαναφερθείσες ρυθμίσεις, καθ’ ό μέρος καταλαμβάνουν τη δημοτική περίοδο που διανύεται μετά τις εκλογές, έρχονται σε αντίθεση με τις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 1, 52 και 102 παρ. 2 του Συντάγματος. Αντιθέτως, δεν αντίκεινται στις διατάξεις αυτές του Συντάγματος οι ρυθμίσεις που αφορούν την ανάδειξη των μελών των διοικητικών συμβουλίων δημοτικών νομικών προσώπων (Δ.Ε.Υ.Α. κ.λπ.), καθ’ όσον οι εν λόγω οργανωτικές μεταβολές δεν συνδυάζονται και με μεταφορά αρμοδιοτήτων από άμεσα όργανα διοίκησης του δήμου προς τα αντίστοιχα συλλογικά όργανα των νομικών αυτών προσώπων.
Διατυπώθηκαν δύο μειοψηφίες: Σύμφωνα με την πρώτη, οι ανωτέρω διατάξεις κατά το μέρος που καταλαμβάνουν το αμέσως επόμενο της εκλογής διάστημα είναι στο σύνολό τους αντισυνταγματικές. Κατά την δεύτερη, οι αυτές διατάξεις δεν έρχονται σε αντίθεση με καμία συνταγματική διάταξη”.
Πηγή: rogmistinenimerosi
