Εγκαθιστάμενος στον Βύρωνα το 1982 ως ερωτικός μετανάστης, γνώριζα ελάχιστα για την ιστορία της πόλης, με εξαίρεση ότι αποτελούσε προπύργιο της Αντίστασης και της Αριστεράς, ακόμα και όταν είχε δήμαρχο τον κεντρώο Αχιλλέα Γεωργούτσο.
Στη διαδρομή των χρόνων, απορούσα συχνά για την απουσία από πλατείες σαν του Αγίου Λαζάρου, κάποιας προτομής ή άλλου μνημείου αφιερωμένου στον Λόρδο Βύρωνα, του οποίου το όνομα δόθηκε στον Προσφυγικό Συνοικισμό Παγκρατίου το 1924, με απόφαση της κυβέρνησης Αλέξανδρου Παπαναστασίου, αποκαλούμενου και “πατέρα της δεύτερης Ελληνικής Δημοκρατίας” (πρώτη ιστορικά, η βραχύβια του Καποδίστρια).
Εμπλεκόμενος στην τοπική πολιτική σκηνή από το 1997 ύστερα από πρόταση του ΣΥΝ, επέλεξα να ενεργοποιήσω το όπλο του Βυρωνισμού, που οι αντιδικτατορικοί φοιτητές στο Λονδίνο είχαμε χρησιμοποιήσει εναντίον της χούντας το 1971 (150 χρόνια από το 1821), επισκεπτόμενοι το προγονικό σπίτι του Λόρδου Βύρωνα στο Νόττιγχαμ, το περίφημο Newstead Abbey, με συνθήματα «κάτω η χούντα», «Ζήτω το 1821».
Ιδρύσαμε, λοιπόν, πολύ λίγοι στην αρχή, την κίνηση «Επιτροπή για την Προστασία της Κληρονομιάς του Βύρωνα» που το 2004 μετεξελίχθηκε σε Σύνδεσμος Μπάϊρον για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό. Μία από τις πρώτες δράσεις του ήταν να προτείνει στη Βουλή των Ελλήνων τον ορισμό της ημέρας θανάτου του κορυφαίου των Φιλελλήνων (19 Απριλίου) ως Ημέρα Φιλελληνισμού και Διεθνούς Αλληλεγγύης, κάτι που επιτεύχθηκε το 2008 με προεδρικό διάταγμα του κορυφαίου υπουργού της ΝΔ και κατοπινού Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου.
Ωστόσο, η Ημέρα αυτή δεν αξιολογήθηκε θετικά από μερίδα της Αριστεράς σαν το ΚΚΕ και εξωκοινοβουλευτικά σχήματα, αν και με επιμονή μας συμπεριλήφθηκε ως δεύτερο συνθετικό το «Διεθνούς Αλληλεγγύης».
Με την ευκαιρία, τονίζω ότι τον βυρωνισμό ασπάστηκε ανεπιφύλακτα ως δήμαρχος ο Γρηγόρης Κατωπόδης, εγκρίνοντας και την τοποθέτηση ανδριάντα του Μπάϊρον στην είσοδο της πόλης (πλατεία Ειρήνης), με την καθοριστική συμβολή του άξιου προέδρου της Δημοτικής Επιχείρησης (ΔΕΑΔΒ) Βασίλη Πάγκαλου. Δεν παρέστη, όμως, στα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα η Λαϊκή Συσπείρωση του ΚΚΕ, αν και επρόκειτο για το πρώτο βήμα εορτασμού των εκατό χρόνων του Βύρωνα.
Δεν πιστεύω να αγνοούν ότι το 1943 η ΕΠΟΝ σε κουπόνια για οικονομική εξόρμηση είχε χρησιμοποιήσει την μορφή του Λόρδου Βύρωνα σε σχέδιο του ζωγράφου και χαράκτη Χρίστου Δαγκλή, ενώ παράλληλα το ένοπλο σπουδαστικό τμήμα του ΕΛΑΣ, με πυρήνα τους φοιτητές του Πολυτεχνείου και της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών – ΑΣΚΤ, ονομάστηκε «Λόχος Μπάιρον», που συμμετείχε και στη μάχη της Αθήνας, μετά το Δεκεμβριανά.
Στην μάχη αυτή, τραυματίστηκαν ο καπετάνιος του Λόχου Γρηγόρης Φαράκος και ο κατοπινός διάσημος συνθέτης Ιάννης Ξενάκης, που διέπρεψαν ο πρώτος ως γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ (1989-1991) ο δεύτερος, πολιτικός εξόριστος μετά τον εμφύλιο στο Παρίσι, όπου έτυχε πολλών τιμών.
Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Μπάιρον για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό
