Περπατώντας στον Βύρωνα…
Τα σκουπίδια που πετάμε κοστίζουν ακριβά. Κάθε σκουπιδιέρα που πάει στη χωματερή ζυγίζεται πριν αδειάσει το περιεχόμενό της. Η κοστολόγηση γίνεται ανά τόνο.
Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 38 του Ν. 4819/21, «το τέλος ταφής για το έτος 2022 ορίζεται σε είκοσι (20) ευρώ ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται ετησίως κατά πέντε (5) ευρώ ανά τόνο και έως την τιμή των τριάντα πέντε (35) ευρώ ανά τόνο. Από την 1η Ιανουαρίου 2026, το τέλος ταφής ορίζεται σε σαράντα πέντε ευρώ (45) ανά τόνο αποβλήτων και αυξάνεται στην τιμή των πενήντα πέντε (55) ευρώ ανά τόνο από την 1η Ιανουαρίου 2027, η οποία και παραμένει σταθερή για τα επόμενα έτη».
Κι αν νομίζετε ότι 55 ευρώ ανά τόνο είναι πολλά, θυμηθείτε πως το τέλος αυτό προστίθεται στην Ενιαία Τιμή Αναφοράς για κάθε τόνο απορριμμάτων. Δηλαδή, πριν από δύο χρόνια, ο δήμος μας πλήρωνε 53,16 ενιαία τιμή + 19,8 τέλος ταφής = 72,96 ευρώ για την ταφή κάθε τόνου απορριμμάτων. Εκείνη τη χρονιά πληρώσαμε κάπου ενάμισι εκατομμύριο ευρώ (για την ακρίβεια 1.499.327€) , μόνο για να θάψουμε τα σκουπίδια μας.
Δεν ξέρω για εσάς, αλλά θα προτιμούσα να πληρώνω λιγότερα δημοτικά τέλη. Κι αυτά που πληρώνω θα προτιμούσα να φτιάξουν δρόμους και σχολεία, αντί να καταλήγουν στο ΧΥΤΑ Φυλής.
Πώς όμως θα μειώσουμε αυτό το τραγικό κόστος που θα αυξάνεται κάθε χρόνο;
Ο μόνος τρόπος είναι να λιγοστέψουν τα φορτηγά που καταλήγουν στη Φυλή. Με λίγα λόγια, ότι μπορούμε να μην πετάξουμε στον κάδο, να μην το πετάμε. Π.χ. ένα μπουκαλάκι νερού, μπορούμε να μην το πάρουμε ή, αν το πάρουμε, να το ρίξουμε στην ανακύκλωση. Αν το ρίξουμε στον κάδο, θα καταλήξει στο ΧΥΤΑ και θα το πληρώσουμε. Αν το αφήσουμε στο δρόμο, θα το μαζέψει ο/η υπάλληλος του δήμου, που φυσικά δεν μπορεί να ξεχωρίζει τα όσα μαζεύει η σκούπα. Θα πέσουν όλα στην ίδια σακκούλα και θα τα χρυσοπληρώσουμε.
Αν όμως ρίξουμε το μπουκαλάκι στην ανακύκλωση, θα καταλήξει σε ένα εργοστάσιο που θα το πάρει για πρώτη ύλη, άρα θα το πληρώσει. Όχι πολλά, αλλά σίγουρα καλύτερα από το να πληρώνουμε εμείς. Ανακυκλώνοντας λοιπόν, έχουμε διπλό όφελος: όχι μόνο δίνουμε λιγότερα στο ΧΥΤΑ, αλλά συγχρόνως κερδίζουμε έσοδα για τον δήμο. Αυτό σημαίνει λιγότερα δημοτικά τέλη για εμάς και περισσότερο χρήμα για σχολεία και δρόμους.
Ο κόσμος ανακυκλώνει. Οι κάδοι ξεχειλίζουν από ανακυκλώσιμα που ο δήμος δεν προλαβαίνει να μαζέψει. Ανακυκλώνουν όμως σωστά; Πριν λίγες μέρες, είδα έναν γείτονα να πετά έναν ντενεκέ λαδιού μέσα σε άσχετο κάδο. «Γιατί;» τον ρώτησα, αφού ο κάδος των μετάλλων ήταν ακριβώς δίπλα. «Αφού τα μαζεύουν όλα μαζί» μου απάντησε.
Αυτό φυσικά δεν ισχύει. Σε δήμους που έχουν διαχωρισμένη ανακύκλωση, όπως ο Βύρωνας, συμφέρει το υλικό που παραδίδεται να είναι καθαρό, γιατί αλλιώς απορρίπτεται και ο δήμος δεν πληρώνεται. Ο διαχωρισμός σημαίνει λίγο παραπάνω κόπο για εμάς, που πρέπει να ξεχωρίζουμε τα σκουπίδια ανά είδος. Είναι όμως προτιμότερος για τη βιομηχανία, που παίρνει καθαρότερο υλικό, για τον δήμο, που κερδίζει περισσότερα και για το περιβάλλον, γιατί ανακυκλώνονται περισσότερα υλικά που αλλιώς θα κατέληγαν στη φύση. Αυτού του είδους η ανακύκλωση εφαρμόζεται στις περισσότερες χώρες της Δύσης και προτείνεται παγκοσμίως, καθώς υπολογίζεται πως έτσι αξιοποιείται ως και το 70% των υλικών.
Στους μπλε κάδους, τα υλικά είναι ανάκατα. Αυτό απαιτεί διαλογή με το χέρι, πράγμα που ανεβάζει το κόστος του υλικού, ενώ τελικά αξιοποιείται μόλις το 10-15% από το περιεχόμενο του κάδου. Το υπόλοιπο καταλήγει πάλι στη χωματερή κι οι δημότες της Αθήνας (και άλλων δήμων) επιβαρύνονται με τα αντίστοιχα τέλη.
Ποιος όμως τα ξέρει αυτά; Ποιος κάθησε να τα εξηγήσει στους πολίτες; Είδατε εσείς καμιά ενημερωτική συνάντηση γειτονιάς για να εξηγήσουν στους δημότες γιατί πρέπει να χάσουν δύο θέσεις στάθμευσης για χρωματιστούς κάδους; Μήπως σας εξήγησε κανείς ότι έχετε κέρδος (έστω και έμμεσο) όταν ανακυκλώνετε; Ή μήπως σας είπαν τι ανακυκλώνεται και πώς; Πόσοι ξέρουμε ότι τα ανακυκλώσιμα πρέπει να τα ρίχνουμε χύμα κι όχι μέσα σε σακκούλες; Πόσοι ξέρουμε ότι τα πλαστικά και τα γυάλινα που πετάμε πρέπει να είναι καθαρά, αλλιώς όλος ο κάδος μπορεί να πάει στη χωματερή για ένα βάζο μαρμελάδα; Και να μην αναφέρω πόσο ύποπτο φαίνεται όταν τα ανακυκλώσιμα στοιβάζονται για μέρες χωρίς να έρχεται κανείς. «Αφού δεν νοιάζεται ο δήμος, γιατί να νοιαστώ εγώ» είναι κάτι που μπορεί να σκεφτεί ο μέσος δημότης.
Εδώ ακριβώς είναι το λάθος του δήμου μας και όλων των δήμων της χώρας. Μας κοτσάρουν τους κάδους, μας πετάνε μερικά σλόγκαν και περιμένουν ότι ξαφνικά οι δημότες θα μετατραπούν σε Γερμανούς, που έχουν καμιά δεκαριά διαφορετικά «ρεύματα» ανακύκλωσης. Ξεχνούν πως στη Γερμανία, ο πολίτης πληρώνει τους φόρους του, αλλά εισπράττει ποιότητα υπηρεσιών σε κάθε επίπεδο, συμμετέχει και ενημερώνεται. Σε αυτή τη χώρα, έχουμε μάθει να δυσπιστούμε σε «όλα αυτά που θα γίνουν για μένα χωρίς εμένα».
Γι αυτό κάποιοι πολίτες πετούν ανακυκλώσιμα στους κοινούς κάδους και κοινά σκουπίδια στους κάδους της ανακύκλωσης. Όχι μόνο δεν έχουν ιδέα για το τι κερδίζουν ανακυκλώνοντας, αλλά είναι από δύσπιστοι έως εχθρικοί για συστήματα τα οποία τους επιβάλλονται χωρίς ποτέ κάποιος να τους ρωτήσει ή έστω να τους ενημερώσει.
Θα ήθελα να δω το λεωφορείο του δήμου να πηγαίνει τους δημότες εκδρομή, τα σαββατοκύριακα, σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης. Θα ήθελα να δω και τα σχολεία του δήμου να ξεναγούνται στα εργοστάσια με τα οποία συνεργάζεται. Θα ήθελα και μερικές εκδρομές στο ΧΥΤΑ, για να δούμε με τα μάτια μας την κόλαση που δημιουργείται από τα σκουπίδια μας. Να δω βραδιές ενημέρωσης, όπου οι δημότες θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν πού, για παράδειγμα, πηγαίνουν τα ρούχα που ρίχνουμε στους νέους μόβ κάδους. Θα ήθελα μαζί με το λογαριασμό του ρεύματος, να μη μας έρχονται μόνο τα δημοτικά τέλη, αλλά και ενημέρωση για το πού και πώς επενδύονται τα χρήματα που πληρώνουμε. Θα ήθελα κάποιος φωστήρας του δήμου να σκεφτεί πως έξω από κάθε κάδο θα έπρεπε να υπάρχουν οδηγίες για το τι μπορούμε και δεν μπορούμε να ρίχνουμε μέσα. Θα ήθελα οι κάδοι να είναι έτσι φτιαγμένοι που να μπορεί να ανακυκλώσει ένας ηλικιωμένος ή ένα παιδί.
Όπως και να έχει, μας συμφέρει να κάνουμε ανακύκλωση – περιβαλλοντικά, αισθητικά, οικονομικά. Δε θέλετε; Βαριέστε; Εντάξει, δε θα σας αναγκάσει κανείς. Φροντίστε όμως να μη χαλάτε την ανακύκλωση που κάνουν οι άλλοι. Θυμηθείτε πως κάθε κάδος ανακύκλωσης είναι κέρδος για την τσέπη σας. Αφήστε τον να πάει στον προορισμό του, γιατί αν ρίξετε μέσα κάτι που δεν πρέπει, θα καταλήξει στο ΧΥΤΑ κι αυτό δεν συμφέρει σε κανέναν από εμάς.
