Ο Πάπας των φτωχών έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών τη Δευτέρα του Πάσχα, έχοντας προνοήσει όμως για μια λιτή κηδεία, παραμερίζοντας παραδοσιακά τελετουργικά.
Ωστόσο, ο θάνατός του πυροδότησε μια σειρά προδιαγεγραμμένων γεγονότων και τελετουργικών που απορρέουν από τα αυστηρά πρωτόκολλα που έχουν διαμορφωθεί μέσα από αιώνες ιστορίας.
Η επιβεβαίωση του θανάτου
«Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, με βαθιά θλίψη ανακοινώνω τον θάνατο του Αγίου Πατέρα μας Φραγκίσκου. Στις 7:35 σήμερα το πρωί, ο Επίσκοπος της Ρώμης επέστρεψε στον Οίκο του Πατέρα».
Ο Καμεράριος, ακολουθώντας την παράδοση, επισκέπτεται τη σορό και καλεί τρεις φορές το όνομα του Πάπα. Παρότι πλέον η διαπίστωση του θανάτου γίνεται από γιατρούς, το τελετουργικό παραμένει συμβολικό. Το παπικό δαχτυλίδι, που λειτουργεί ως σφραγίδα επίσημων εγγράφων, καταστρέφεται, σηματοδοτώντας το τέλος της παποσύνης. Τα παπικά διαμερίσματα σφραγίζονται και ενημερώνεται το Κολέγιο των Καρδιναλίων, πριν γίνει η δημόσια ανακοίνωση.
Το πένθος
Ακολουθούν εννέα ημέρες πένθους, γνωστές ως Novendiale, μια παράδοση που ξεκινά από την αρχαιότητα. Είθιστα και το ιταλικό κράτος να κηρύσσει πένθος.
Η σορός του Πάπα θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στη «Βασιλική του Αγίου Πέτρου», ντυμένος με παπικά άμφια. Χιλιάδες πιστοί, αξιωματούχοι και παγκόσμιοι ηγέτες αναμένεται να προσέλθουν. Σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου οι Πάπες τοποθετούνταν σε επιτάφιο με μεγαλοπρέπεια, ο Φραγκίσκος θα εκτεθεί σε απλό ανοιχτό φέρετρο, κατά παραγγελία του.
Παραδοσιακές πρακτικές, όπως η ταρίχευση ή η αφαίρεση οργάνων, δεν εφαρμόζονται πλέον. Καθημερινά, θα τελούνται λειτουργίες και μνημόσυνα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου και σε πολλές άλλες εκκλησίες παγκοσμίως.
Μεταβατική περίοδος
Μετά τον θάνατο του Πάπα, το Βατικανό εισέρχεται σε περίοδο sede vacante (ή έδρα είναι κενή) δηλαδή σε μεταβατική περίοδο κατά την οποία οι αρμοδιότητες της Εκκλησίας περνούν προσωρινά στο Κολέγιο των Καρδιναλίων, μέχρι την εκλογή νέου Πάπα.
Η κηδεία και η ταφή
Η κηδεία θα πραγματοποιηθεί πιθανότατα τις επόμενες 4 έως 6 ημέρες μετά τον θάνατό του, στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου, με την τελετή να προεδρεύεται από τον Πρύτανη του Κολεγίου των Καρδιναλίων, Τζοβάνι Μπατίστα Ρε.
Αντί να ταφεί στις Κατακόμβες του Βατικανού, όπως οι περισσότεροι Πάπες, ο Φραγκίσκος είχε ζητήσει να ενταφιαστεί στη Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε στη Ρώμη, αγαπημένο του προσκύνημα, κάτι που δεν έχει συμβεί εδώ και έναν αιώνα.
Η σορός του δεν θα τοποθετηθεί σε τρία φέρετρα, όπως συνέβαινε παλαιότερα, αλλά σε ένα ενιαίο φέρετρο από ξύλο και ψευδάργυρο. Μαζί του, θα ταφεί και το παραδοσιακό rogito, ένα χειρόγραφο που συνοψίζει τη ζωή και το έργο του.
Το κονκλάβιο
Δύο έως τρεις εβδομάδες μετά την κηδεία, το Κολέγιο των Καρδιναλίων θα συγκεντρωθεί στην Καπέλα Σιξτίνα για να ξεκινήσει το κονκλάβιο, δηλαδή η κλειστή, μυστική διαδικασία εκλογής του νέου Πάπα. Αν και θεωρητικά κάθε βαπτισμένος καθολικός άνδρας μπορεί να εκλεγεί, εδώ και 700 χρόνια ο νέος Πάπας προέρχεται πάντα από το σώμα των Καρδιναλίων.
Η Καπέλα Σιξτίνα σφραγίζεται, και μόνο καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών έχουν δικαίωμα ψήφου. Κάθε μέρα μπορούν να γίνουν έως και τέσσερις ψηφοφορίες. Η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει από μερικές ώρες έως και μήνες, ανάλογα με την εξέλιξη των ψηφοφοριών.
Τα ψηφοδέλτια καίγονται σε ειδικό φούρνο, και ο καπνός που βγαίνει από την καμινάδα υποδηλώνει το αποτέλεσμα: μαύρος καπνός σημαίνει ότι δεν υπάρχει ακόμη Πάπας· λευκός καπνός σηματοδοτεί την εκλογή νέου ηγέτη.
Η ανακοίνωση του νέου Πάπα
Μόλις εκλεγεί νέος Πάπας, ένας καρδινάλιος εμφανίζεται στο μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου και αναφωνεί το γνωστό «Habemus Papam», δηλαδή «Έχουμε Πάπα».
Ο νέος Ποντίφικας, ντυμένος στα λευκά και με το νέο παπικό του όνομα, βγαίνει για πρώτη φορά στο μπαλκόνι και απευθύνεται στους πιστούς.
Ο Πάπας δεν είναι μόνο θρησκευτικός ηγέτης, παίζει καθοριστικό ρόλο στη διεθνή διπλωματία, μεσολαβεί σε συγκρούσεις και καθοδηγεί παγκόσμιες ανθρωπιστικές δράσεις.
Η πλειοψηφία των Παπών παραμένουν στο αξίωμα μέχρι τον θάνατό τους. Ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ παραιτήθηκε το 2013 λόγω υγείας, σε ηλικία 85 ετών, και ήταν ο πρώτος που παραιτήθηκε εδώ και έξι αιώνες.
Πηγή: efsyn.gr
