Άννα Δημάκη – φιλόλογος
Ε, ρε γλέντια!
Έλα μπαμπάκο!
Καλοκαιράκι στην πόλη! Τι να κάνουμε, κάποιοι τυχεροί παραθερίζουν, κάποιοι λιγότερο τυχεροί μένουν στην πόλη που σιγά-σιγά αδειάζει. Δραστηριότητες για τα παιδιά; Έναν σωρό εφευρίσκουν γονείς και φορείς: camp, αθλοπαιδιές, σινεμά, κανένα μπανάκι πού και πού σε κοντινές παραλίες, θερινό σινεμαδάκι… και… Καραγκιόζης!
Και όμως, μην σας φαίνεται παράξενο: ο Καραγκιόζης είναι πανταχού παρών, ένα λαϊκό στοιχείο που δεν λείπει από τα στέκια των παραθεριστών (έστω και αυτών της πόλης), συμπλήρωμα εκ των ων ουκ άνευ της κουλτούρας των ελληνικών δήμων, τόσο της υπαίθρου, όσο και της πόλης! Δηλαδή, για να σας δώσω να καταλάβετε, εδώ στην Καισαριανή, καλοκαίρι χωρίς Καραγκιόζη δεν γίνεται! Προεκλογικά, μάλιστα, ο Καραγκιόζης ανέλαβε και μέρος της προεκλογικής εκστρατείας ολόκληρων παρατάξεων, προκειμένου να μπορέσει να επιβιώσει για τα επόμενα πέντε χρόνια, προκειμένου να μην πέσει στη λήθη και στην άγνοια η πολύτιμη, για κάποιους, αυτή πτυχή της παράδοσης…
Τώρα, για ποια παράδοση μιλούν όλοι αυτοί, για ποιο διαμάντι του λαϊκού πολιτισμού μας, ούτε αυτοί γνωρίζουν. Διότι, αν γνώριζαν, θα είχαν τοποθετήσει το θέατρο σκιών στο πεδίο που του αρμόζει: στα στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού. Τελεία. Τίποτα παραπάνω και τίποτα λιγότερο! Πάντως σίγουρα δεν θα είχαν αναγάγει τον πρωταγωνιστή του σε πρότυπο συμπεριφοράς – με τα γνωστά οδυνηρά αποτελέσματα στην αγωγή γενιών ολόκληρων.
Μια μικρή ηθογραφία του Μαυρομάτη μας, λοιπόν, μπορεί να μας φωτίσει πολλά σημεία του καθημερινού μας βίου, ακόμα και να ερμηνεύσει τα κριτήρια επιλογής πολιτικών χαρακτήρων, συζύγων, φίλων, επαγγέλματος, βιοθεωρίας γενικώς…
Ποιος είναι ο Καραγκιόζης; Ένας απατεωνίσκος που προσπαθεί να ξεγλιστρήσει μονίμως από μια δύσκολη κατάσταση! Έτσι απλά; Όχι βέβαια! Πάντα εις βάρος του διπλανού του: εκμεταλλεύεται τον συγγενή, κακομεταχειρίζεται τη γυναίκα του, κοροϊδεύει τον φίλο του, ξυλοφορτώνει τα παιδιά του, σκαρφίζεται απάτες εις βάρος των αρχών… Ο Καραγκιόζης ζει και βασιλεύει! Είναι ο «δάσκαλος που δίδασκε και νόμο δεν εκράτει», ο δήθεν πολιτικός που δήθεν ενδιαφέρεται για το καλό του τόπου, ένα καλό απροσδιόριστο αλλά δεν βαριέσαι, στα ώτα των αδαών βγάζει νόημα… Είναι ο εκλεγμένος της κυβέρνησης ή της αυτοδιοίκησης που κοιτάζει να κερδοσκοπήσει από εμάς, τα πρόβατα… Είναι ο αχάριστος που δεν νιώθει ευγνωμοσύνη για τίποτα, που δεν νομίζει ότι χρωστάει και σε κανέναν… Είναι ο ναρκισσιστής που, αντί να κοιτάξει την καμπούρα του, κοιτάζει να ρίξει στους άλλους τις ευθύνες των επιλογών του… Που θέλει να κερδίσει χωρίς να φέρει σε πέρας τίποτα… Που είναι ανίκανος να φέρει εις πέρας οτιδήποτε… Και όλο αυτό το ονομάζουμε «λαϊκό πολιτισμό»… Μάλιστα…
Ας ευχηθώ, λοιπόν, και μη χειρότερα! Προσοχή στους Καραγκιόζηδες που θέλουν να γίνουν Δήμαρχοι και στους Δημάρχους που είναι Καραγκιόζηδες!
Καλό καλοκαίρι!
