Περπατώντας στον Βύρωνα – Της Ήλιας Ιατρού
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΕΝΟΣ ΤΡΟΧΑΙΟΥ
Ο Βύρωνας είναι μια ήσυχη γειτονιά. Να όμως που τις προάλλες γίναμε θέμα στα κανάλια. Ένας 85χρονος, κατεβαίνοντας τη Νεοπτολέμου για Παγκράτι, δεν έδωσε προτεραιότητα σε οδηγό που κατέβαινε από Ιλιάδος. Τα δύο αμάξια συγκρούστηκαν, αλλά οι οδηγοί δεν έπαθαν τίποτα. Τη «νύφη» πλήρωσε μια γυναίκα που βρέθηκε εκεί, σπρώχνοντας το αμαξίδιο της ανάπηρης κόρης της. Ένας προφυλακτήρας πετάχτηκε και την άφησε στον τόπο. Η κόρη της, που έχει κινητική και νοητική αναπηρία, δεν έχει άλλους συγγενείς. Έτσι, από τη μια στιγμή στην άλλη, έχασε όλον της τον κόσμο και βρέθηκε στα χέρια της Πρόνοιας, όπου ασφαλώς θα περάσει υπέροχα.
Τα κανάλια – και όλοι μας – εκφράσαμε τον οίκτο μας για την κοπέλα και αγανάκτηση για τον 85χρονο, αλλά κανείς δεν μπήκε στον κόπο να κοιτάξει λίγο παραπέρα. Γιατί πέρα από την ευθύνη του οδηγού, υπάρχουν πολλές, πολλές άλλες ευθύνες.
Αρχικά, ποιος έδωσε το δίπλωμα στον 85χρονο; Ποιος του επέτρεψε να οδηγεί; Άραγε πώς πέρασε τις υγειονομικές εξετάσεις;
Και γιατί να θέλει να οδηγεί ένας άνθρωπος στην ηλικία του; Μήπως δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι να πάει ένας άνθρωπος όπου θέλει; Τα μαγαζιά είναι μόλις λίγα τετράγωνα πιο εκεί. Βέβαια και η γυναίκα που σκοτώθηκε, λίγα τετράγωνα ήθελε να κάνει με τα πόδια. Το πόσο καλή ιδέα ήταν αυτό, φάνηκε.
Όταν η διαδρομή με τα πόδια δεν είναι ασφαλής, θα πάρεις αμάξι – αν δηλαδή έχεις την επιλογή. Κάποτε, όλα τα παιδιά πήγαιναν με τα πόδια στο σχολείο. Σήμερα ποιος γονιός αφήνει παιδί να περπατήσει μόνο του; Κι όταν βγαίνουν μόνα, στην εφηβεία, πόσο ήρεμοι είμαστε ώσπου να γυρίσουν;
Αυτός που είναι μέσα στο αμάξι έχει ζώνη και αερόσακκο. Αυτός που οδηγεί μηχανή έχει κράνος, μπορεί και δερμάτινο. Ο πεζός τι έχει; Λογικά θα έπρεπε να έχει ένα πεζοδρόμιο με κάγκελα, παρτέρια ή άλλα μέτρα προστασίας. Μόνο που φαίνεται πως σ’ αυτή τη χώρα το ξεχάσαμε.
Κι αν σ’ όλο τον Βύρωνα τα πεζοδρόμια έχουν πλάτος μισής πλάκας, με τη νεραντζιά στη μέση, στη γωνία Νεοπτολέμου και Ιλιάδος δεν υπάρχει ούτε καν αυτό. Καθόλου. Τίποτα.
Τα κτίρια στην διασταύρωση του τροχαίου είναι νεοκλασικά. Εδώ κι εκατό χρόνια περίπου, δεν βρέθηκε μια υπηρεσία να πει «Από πού θα περνά ο κόσμος;»; Δεν βρέθηκε ένας φορέας να πει «Ας φτιάξουμε ένα πεζοδρόμιο εκεί»; Βασικά γιατί κανείς μας δεν απαιτεί πεζοδρόμιο της προκοπής σε κάθε δρόμο;
Ο νόμος απαιτεί ένα τμήμα κάθε οικοπέδου να αφήνεται ελεύθερο για τη διέλευση των πεζών. Καταλάβατε; Το κράτος δεν θα φτιάξει πεζοδρόμια, αλλά εσύ πρέπει να δώσεις να τμήμα της περιουσίας σου για να περνά ο κόσμος. Έστω. Αν όμως κάποιος κόψει την πρασιά για να φτιάξει ράμπα για το γκαράζ; Αν βάλει σκαλιά και ζαρντινιέρες; Αν την καταπατήσει τελείως; Πότε ακούσατε την πολεοδομία να επιβάλλει πρόστιμο; Πότε είδατε κάποιον δήμο να υποχρεώνει σε ανακατασκευή;
Στη γωνία όπου σκοτώθηκε η γυναίκα και οι δυο πλευρές του δρόμου έχουν παρκαρισμένα αυτοκίνητα. Αφού το κτίριο προϋπήρχε, οι αρμόδιοι φορείς θα μπορούσαν να χαράξουν ένα πεζοδρόμιο μπροστά του. Τότε όμως πού θα παρκάρουν τόσα αμάξια; Ο νεοέλληνας επιλέγει: η θέση είναι απαραίτητη, το πεζοδρόμιο προαιρετικό.
Γιατί το αμάξι είναι απαραίτητο για να πας οπουδήποτε, ενώ με τα πόδια πάμε μόνο από το αμάξι ως το σπίτι. Κι επειδή η ταλαιπωρία του παρκαρίσματος είναι καθημερινή, ενώ αυτά που βλέπουμε στις ειδήσεις δεν πρόκειται ποτέ να μας συμβούν, ρισκάρουμε. Και μαζί μας ρισκάρουν οι ηλικιωμένοι γονείς μας και τα παιδιά μας. Οι φτωχοί και οι ανάπηροι. Όλοι μας.
«Αποκλείεται να συμβεί» σκεφτόταν η Κατερίνα, στο Χαϊδάρι, που γύρναγε σπίτι σε στενό δρόμο. «Αποκλείεται να συμβεί» σκεφτόταν ο 40χρονος, στο Καματερό, που βγήκε απλά να πετάξει τα σκουπίδια. «Αποκλείεται να συμβεί» σκεφτόταν η θεία Βάνα, που έβγαινε από το σούπερ-μάρκετ.
Συμβαίνει όμως. Ένας στους τέσσερις νεκρούς από τροχαία είναι πεζός που παρασύρθηκε. Κάπου 155 το χρόνο, περίπου ένας κάθε δύο μέρες. Και θα πληθαίνουν, γιατί όσο χειρότερες οι συνθήκες για τους πεζούς, τόσο περισσότεροι θα παίρνουν αμάξι, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο χωρίς τελειωμό.
Κάθε λίγο και λιγάκι, στην Ιλιάδος γίνεται τροχαίο. Το ίδιο γινόταν και στη γωνία Νεαπόλεως και Κολοκοτρώνη. Χρειάστηκε να σκοτωθεί άνθρωπος για να μπουν φανάρια. Ελπίζουμε πως μετά το πρόσφατο τροχαίο, θα βάλει και στην Ιλιάδος ένα ΣΤΟΠ. Όπως έγινε στη γωνία Αρήτης και Νικηφορίδου. Εκεί κάποια υπηρεσία είχε ενδιαφερθεί: η αστυνομία είχε κάνει αίτημα για ΣΤΟΠ, που όμως αράχνιαζε σε κάποιο συρτάρι επί 20 χρόνια. Χρειάστηκε να σκοτωθεί ένα παιδί με μηχανή για να το βάλουν. Καταλάβατε; Χρειάζεται αίμα για να δουλέψει ο κρατικός μηχανισμός…
Πάντως, ακόμη κι αν καταργήσουν θέσεις για να δημιουργήσουν πεζοδρόμια, ακόμη κι αν βάλουν ΣΤΟΠ και φανάρια όπου πρέπει, οι δρόμοι θα είναι επικίνδυνοι, γιατί δεν οδηγάμε όπως πρέπει. Όχι μόνο οι 85χρονοι. Όλοι μας. Το παιδί που πάει σχολείο και κάνει μάθημα οδικής ασφάλειας, βγαίνει έξω και βλέπει πως ο ΚΟΚ δεν εφαρμόζεται. Του διδάσκουν πως πρέπει να περπατά στο πεζοδρόμιο, αλλά στο πεζοδρόμιο έχει παρκάρει ο δάσκαλος, ο γείτονας, ακόμη κι ο γονιός του. Όταν ρωτά, παίρνει απάντηση «και πού θες να το βάλω;». Το συμπέρασμα είναι φυσικό: ο ΚΟΚ είναι δευτερεύων. Το βασικό είναι να κάνω αυτό που μ’ εξηπηρετεί. Σήμερα έχουμε ένα σωρό νέους που γαλουχήθηκαν μ’ αυτό το δίδαγμα. Νέους που οδηγούν χωρίς κράνος, περνούν με κόκκινο, πάνε ανάποδα σε μονόδρομο και σου κορνάρουν για να περάσουν στον πεζόδρομο. Πιστεύετε πως ένα στοπ θα τους σταματήσει; Ή πως, αφού φτιαχτούν τα πεζοδρόμια, δεν θα γεμίσουν αμέσως με παρκαρισμένα;
Στο εξωτερικό έχουν κάτι που το λένε «Όραμα μηδέν» δηλαδή μηδέν θάνατοι από τροχαία. Το όραμα αναγνωρίζει πως οι άνθρωποι κάνουν λάθη, θέλει όμως να σώσει ζωές. Γι αυτό φροντίζει να περιορίσει τα λάθη όσο γίνεται: στρογγυλοί κόμβοι, σαφής σήμανση, επιτήρηση για να περιοριστούν οι επικίνδυνες συμπεριφορές. Κι επειδή δεν μπορεί να αποτρέψει κάθε λάθος, δομεί ένα περιβάλλον που δεν αφήνει τα λάθη να γίνουν μοιραία – στηθαία και νησίδες, υπερυψωμένες διαβάσεις, μειωτήρες ταχύτητας (σαμαράκια).
Εμείς δεν είμαστε κουτόφραγκοι. Ούτε θέλουμε να σώσουμε ζωές. Γιατί άλλωστε; Σάμπως έχουμε δημογραφικό πρόβλημα; Αφήστε λοιπόν τον κόσμο να κάνει ό,τι θέλει. Μας αρέσει να ζούμε επικίνδυνα, βρε αδερφέ! Ε, κι αν γίνει κάποιο λάθος και κάποιος πάει άδικα, τι κρίμα! Ας πρόσεχε. Στην Ελλάδα ζούμε…
