Του Δημήτρη Μεσογείου
Πρόσφατα, με τυμπανοκρουσίες και μεγαλοστομίες η ελληνική κυβέρνηση συνυπέγραψε με τις κυβερνήσεις του Ισραήλ και της Κύπρου συμφωνία για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου με την ονομασία «Eastmed» («Ιστμέντ»). Πρέπει να σημειώσουμε ότι στη συμφωνία αυτή αποδόθηκε χαρακτήρας «εθνικής ιδέας», μιας και για την υπογραφή της εργάστηκαν σκληρά και η σημερινή και η προηγούμενη κυβερνήσεις, έχοντας την στήριξη του εθνικού πολιτικού και οικονομικού κατεστημένου της χώρας, καθώς και του διεθνούς παράγοντα (λέγε με Η.Π.Α.). Τι είναι λοιπόν αυτός ο «ιστμέντ»;
Είναι ένας αγωγός φυσικού αερίου που θα ξεκινά από το Ισραήλ, θα περνά από την Κύπρο, την Κρήτη, την Πελοπόννησο, την Ήπειρο και θα καταλήγει στην Ιταλία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, σύμφωνα με τους εμπνευστές του, ο αγωγός «Eastmed» θα αποτελέσει ευλογία για τις τρεις αυτές χώρες και την Ευρώπη φυσικά, διότι:
α) θα αποφέρει ανάπτυξη και πλούτη στις χώρες αυτές και στην Ελλάδα φυσικά,
β) θα εξασφαλίσει ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη, η οποία δεν θα εξαρτάται από το ρωσσικό φυσικό αέριο.
Απ’ την άλλη όμως πλευρά υπάρχουν μια σειρά παράγοντες, που προσδίδουν χαρακτηριστικά τυχοδιωκτικής ανοησίας στο εγχείρημα αυτό, ιδιαίτερα όσον αφορά την Ελλάδα. Ποιοι είναι αυτοί;
α) η οικονομική σκοπιμότητα του έργου είναι αμφιλεγόμενη και η ωφελιμότητά του αβέβαιη, διότι:
i. Η «φόρτωση» του αγωγού προβλέπεται από τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου (κι αυτό όταν γίνουν οι εξορύξεις), τα οποία δεν επαρκούν για να έχει οικονομικό όφελος μια τόσο δαπανηρή επένδυση. Η Αίγυπτος με το τεράστιο κοίτασμα «Ζορ» είναι εκτός, όπως και τα πιθανά μεγάλα κοιτάσματα δυτικά-νοτιοδυτικά της Κρήτης και του Ιονίου.
ii. Υπάρχουν τεράστια ερωτηματικά τεχνικής – κατασκευαστικής μορφής σχετικά με το μεγάλο βάθος της θάλασσας στη Μεσόγειο, τα γεωλογικά δεδομένα κ.λ.π.
iii. Είναι προβληματική η χρηματοδότηση ενός τέτοιου έργου, το κόστος του οποίου υπολογίζεται 6,1 δις ευρώ, αλλά μπορεί να φτάσει και 8-9 δις ευρώ.
Να τονίσουμε εδώ ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕ), που πιθανώς θα μπορούσε να χρηματοδοτήσει το έργο, έχει αποφασίσει τη διακοπή χρηματοδότησης κάθε έργου εξόρυξης ορυκτών καυσίμων, περιλαμβανομένου και του φυσικού αερίου. Προς τα εκεί κινούνται και αρκετές μεγάλες εμπορικές τράπεζες.
β) η περιβαλλοντική, οικολογική διάσταση ενός τέτοιου αγωγού που θα διασχίζει την μισή σχεδόν Μεσόγειο. Ενώ, υποτίθεται, κινούμαστε προς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (και πληρώνουμε γι αυτές με κάθε λογαριασμό της ΔΕΗ) έτσι, ώστε να προστατεύσουμε το περιβάλλον και τον πλανήτη, προωθείται ως μέγιστο αναπτυξιακό αγαθό ένα τέτοιο περιβαλλοντοκτόνο έργο.
γ) τα πελώρια γεωπολιτικά ζητήματα της ευρύτερης περιοχής μας: i. Οι σχέσεις της χώρας μας, αλλά και των δύο άλλων χωρών της κοινοπραξίας του «Eastmed» με την Τουρκία. ii. Οι σχέσεις του Ισραήλ με τις αραβικές χώρες της περιοχής.
iii. Ο πόλεμος στη Συρία.
iv. Η σύγκρουση του Ιράν με τις Η.Π.Α., το Ισραήλ και και τους Σουνίτες της Σαουδικής Αραβίας.
v. Η πρόσφατη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης.
vi. Η σύγκρουση συμφερόντων των παγκόσμιων «παικτών» στην περιοχή μας – Η.Π.Α. – Ρωσσία – Κίνα – Ε.Ε.
Το πλέγμα όλων αυτών των παραγόντων και οι επιπτώσεις τους μπορούν να εξηγήσουν όλα τα τεκταινόμενα περί την συμφωνία για την κατασκευή του «Eastmed», αλλά και τις ρεαλιστικές προοπτικές του.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση μάλλον «δεν καταλαβαίνει» ότι με την συμφωνία για τον «Eastmed» εξασφαλίζεται η ενεργειακή της ασφάλεια και γι’ αυτό δεν στηρίζει ένθερμα την κατασκευή του.
Απεναντίας:
I. Η Γερμανία ολοκληρώνει με την Ρωσσία τον βόρειο αγωγό, αγνοώντας τις κυρώσεις των Η.Π.Α.
II. Η Ρωσσία με την Τουρκία εγκαινιάζουν νέο αγωγό (αυτόν που αρνήθηκε να κάνει η Ελλάδα).
III. Η Ε.Ε. «βοήθησε» για την πενταετή επέκταση της συμφωνίας μεταξύ Ρωσσίας – Ουκρανίας, που μεταφέρει ρωσσικό αέριο στις ευρωπαϊκές χώρες τράνζιτ μέσω Ουκρανίας.
IV. Η Ιταλία, αν και είναι η χώρα προορισμού του «Eastmed», δεν συνυπόγραψε την συμφωνία. Η Τουρκία είναι αντίθετη στην κατασκευή του «Eastmed» διότι πρώτον, δεν κλήθηκε να συμμετάσχει και δεύτερον, βρίσκεται σε μεγάλες «κόντρες» και με τις τρεις συμμετέχουσες χώρες. Μόνον οι Η.Π.Α. στηρίζουν την κατασκευή του αγωγού και ταυτόχρονα τις τρεις χώρες – προβλέψιμους και ευπειθείς συμμάχους τους στην περιοχή μας. Κι’ αυτό, όπως όλοι καταλαβαίνουμε, με στόχο: – τον αποκλεισμό της Ρωσσίας και του ρώσσικου αερίου, – την προώθηση των δικών τους αποκλειστικά συμφερόντων και εταιρειών – την γεωπολιτική τους κυριαρχία στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.
Δοθέντων, λοιπόν, όλων των παραπάνω, αλλά και της προσωπικής αναζήτησης, ο κάθε αναγνώστης αυτού του άρθρου είναι σε θέση να καταλάβει τι «παίζεται» σχετικά με τον αγωγό φυσικού αερίου «Eastmed», αν τελικά θα κατασκευαστεί και το ποιος θα ωφεληθεί και ποιος θα χάσει. Εγώ θα τολμήσω μια πρόβλεψη: ο αγωγός δεν θα κατασκευαστεί και η χώρα μας θα εμπλακεί σε νέες περιπέτειες. Τον τυχοδιωκτισμό όμως των τελευταίων ελληνικών κυβερνήσεων, οι οποίες συναγωνίζονται για το ποια είναι ο καλύτερος «σύμμαχος» των Η.Π.Α. στην περιοχή μας, θα τον πληρώσει η χώρα κι ο λαός μας. Γρηγορείτε! ΕΥΛΟΓΙΑ
