* Του Σπύρου Τζόκα
«… Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή.» Η παράδοση χωρίς διακοπή, έλεγε ο Γιώργος Σεφέρης. Έτσι και τα έθιμα από τις πόλεις της Μικράς Ασίας είναι ατελείωτα. Πού να τα καταγράψεις όλα… Χνάρια πάνω στα χνάρια. Χνάρια πολλά και μπερδεμένα. Χνάρια πολλά και φθαρμένα. Τα έθιμα της πρωτοχρονιάς ήταν παραλλαγές της Μικράς Ασίας με φόντο την Καισαριανή. Στην Καισαριανή όλα τα σπίτια ήταν ανοιχτά. Και όχι μόνο τα Χριστούγεννα. Πάντα. Την Πρωτοχρονιά, πρωί – πρωί, οι πρωτότοκοι έπαιρναν ένα κανάτι και μια πετσέτα και πήγαιναν στις δημόσιες βρύσες –όταν τα σπίτια δεν είχαν ύδρευση όπως σήμερα – χωρίς να μιλήσουν σε κανέναν. Το παιδί νιβότανε στο πρόσωπο, γιόμιζε την κανάτα και γύριζε στο σπίτι κρατώντας ένα ρόδι. Μόλις έμπαινε στην πόρτα έσπαγε το ρόδι, φιλούσε όλη την οικογένεια και ευχόταν χρόνια πολλά και ευτυχισμένα. Έδινε στη μητέρα του την κανάτα και η μητέρα του έδινε σε όλους να πιουν από μία γουλιά και με το υπόλοιπο να πλύνουν το πρόσωπό τους. Έτσι η χρονιά θα κυλούσε καλά για την οικογένεια. Και μετά το ποδαρικό έλεγε η κυρά Λένη, όπως και οι άλλοι…. τους ένοιαζε το ποδαρικό. Μεγάλη υπόθεση το θεωρούσαν. Προτιμούσαν μικρά παιδιά, που ήταν αθώα.
*Ο Σπύρος Τζόκας είναι πανεπιστημιακός – συγγραφέας
