ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, 5 ΙΟΥΝΙΟΥ
ΥΜΗΤΤΟΣ, ΠΟΛΟΣ ΕΛΞΗΣ ΠΕΡΙΗΓΗΤΩΝ
του Πάνου Τριγάζη
Ο Υμηττός είναι το βουνό της Αττικής, που προσέλκυσε διαχρονικά το ενδιαφέρον πολλών ξένων περιηγητών. Ενδιαφέρον που συνδεόταν με το γεγονός ότι ο Υμηττός απέχει λίγα χιλιόμετρα από την καρδιά της Αθήνας, ενώ και γεωγραφικά «χωρίζει την πόλη του πνεύματος από την χώρα του οινοπνεύματος» (Δημήτρης Καμπούρογλου), δηλαδή, την Αθήνα από τα Μεσόγεια.
Διαμένοντας στον ξενώνα της Μονής των Καπουτσίνων στην Πλάκα, που βρισκόταν στην σημερινή οδό Λυσικράτους, πολλοί περιηγητές είχαν απέναντί τους το βουνό αυτό, το οποίο ήταν προσβάσιμο με το πέρασμα του Ιλισού, με κατεύθυνση την σημερινή Καισαριανή, όπου το περίφημο Μοναστήρι, τότε και τώρα πόλος έλξης.
Ειδικότερα, ο μεγάλος γάλλος φιλέλληνας και πολιτικός Σατωβριάνδος, που περιηγήθηκε την Αττική το 1806, είχε ατενίσει τον Υμηττό από την Ακρόπολη, γράφοντας: «Ψηλά από την Ακρόπολη, είδα τον ήλιο να ανατέλλει ανάμεσα στις δύο κορφές του Υμηττού, ανάλαφρες στήλες γαλαζένιου καπνού ανέβαιναν από τις μικρές πλαγιές του Υμηττού, σημάδι πως υπήρχαν εκεί πολλά μελισσοτροφεία».
Λίγα χρόνια μετά, Χριστούγεννα του 1809, έφθανε στην Αθήνα ο Λόρδος Βύρων, σε ηλικία 21 ετών τότε, με αρχική διαμονή του στο Μοναστηράκι, πολύ κοντά στο μουσουλμανικό τέμενος, που και σήμερα διατηρείται ως μνημείο. Ύστερα από επίσκεψή του στην Σμύρνη, την Τρωάδα και Κωνσταντινούπολη, στη διάρκεια του 1810, επέστρεψε στην Αθήνα, επιλέγοντας ως δεύτερο τόπο διαμονής του την Μονή των Καπουτσίνων. Έγραφε από εκεί στη μητέρα του: «Μένω στο Μοναστήρι των Καπουτσίνων. Μπροστά μου έχω τον Υμηττό, πίσω μου την Ακρόπολη, δεξιά μου τον ναό του Δία, αριστερά μου την πόλη. Ε, κύριε, αυτό θα πει γραφικότητα. Τίποτα παρόμοιο δεν υπάρχει στο Λονδίνο».
Από εκεί ο Μπάιρον άρχιζε τις περιηγήσεις του, συνοδευόμενος .συχνά από τον Πρόξενο της Γαλλίας Φωβέλ, φθάνοντας από την Καισαριανή μέχρι την Βάρη.
Ενάμιση αιώνα αργότερα, τον Υμηττό περιηγήθηκε ο σύγχρονος φιλέλληνας, αρχαιολόγος Πίτερ Λήβι, που γράφει στο βιβλίο του: «Στα ανατολικά της Αθήνας είναι ο Υμηττός, σαν σκηνικό κρεμασμένο στο βάθος του ουρανού», προσθέτοντας ότι «ο κόσμος έχει φτάσει να πιστεύει πως Τρελόβουνο ονομάστηκε από το όργιο των χρωμάτων όταν το χτυπά ο ήλιος που πέφτει».
Πηγή έμπνευσης ο Υμηττός και για δικούς μας στιχουργούς και μουσικούς. Πασίγνωστό το τραγούδι του Μάνου Χατζηδάκι «Εκεί ψηλά στον Υμηττό» που ερμήνευσε η Νάνα Μούσχουρη. Λιγότεροι γνωστοί οι στίχοι του Θοδωρή Γκόνη σε μουσική Κώστα Λειβαδά που ερμήνευσε η Γιώτα Νέγκα, με τίτλο «Υμηττός» και καταλήγει ως εξής: «Όπου σταθώ κι όπου βρεθώ // ακούω μονάχα Υμηττό // κι όποιον στον δρόμο συναντώ // καλώς τον λέει τον Υμηττό».
Σήμερα, αν παραφράζαμε τον στίχο του Χατζηδάκι θα λέγαμε «εκεί ψηλά στον Υμηττό, το μυστικό είναι η καταστροφή».
Ο Πάνος Τριγάζης είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Μπάιρον για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό
