Του Σπύρου Τζόκα – Πανεπιστημιακός, Συγγραφέας
Οι μαγευτικές μουσικές βραδιές στο μοναστήρι της Καισαριανής
ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ
Κατακαλόκαιρο και σκέψεις, νοσταλγίες, μνήμες ανάκατες, μπερδεμένες στο μυαλό και στην καρδιά. Το όμορφο ελληνικό καλοκαιράκι συντροφεύεται χρόνια τώρα με όμορφες πολιτιστικές βραδιές που μας προσφέρουν μοναδικές και αξέχαστες νύχτες και μας ταξιδεύουν. Η εξέδρα των καλλιτεχνών συναντά τα αστέρια κι εμείς πιάνουμε θέση στον παράδεισο. Τα αστέρια του ουρανού και το ευχάριστο δροσερό αεράκι δημιουργούν ρομαντικά, νοσταλγικά βράδια, που ταυτόχρονα με τη συναυλία ρίχνεις και μία κλεφτή ματιά στον παράδεισο γύρω σου…. στο περιβάλλον, τον ουρανό και στα αστέρια. Παρόμοια συναισθήματα δημιουργούσαν οι καλοκαιρινές εκδηλώσεις στο μαγευτικό χώρο του Μοναστηριού Καισαριανής στην καρδιά του Υμηττού, οι οποίες αποτελούν ξεχωριστή σελίδα στην πολιτιστική Ιστορία της Καισαριανής.
«Εκεί ψηλά, λοιπόν, στον Υμηττό υπάρχει κάποιο μυστικό…», έλεγε κάποιο τραγούδι του Μάνου Χατζιδάκι, με ερμηνεύτρια τη Νανά Μούσχουρη. Δεν μας αποκαλύπτει, όμως, το μυστικό. Καταφεύγει στη γοητεία που ασκούν και η λέξη και ο Υμηττός. Και πράγματι έτσι είναι! Υπάρχει κάποιο μυστικό, ανεξιχνίαστο αλλά και μυστηριακά γοητευτικό, ένα μυστικό αιώνων που προκαλεί δέος στον άνθρωπο, καθώς στο βουνό αυτό εικονίζονται τα χνάρια του ανθρώπου από την πρώτη εμφάνιση του μέχρι τις μέρες μας. Ο πανέμορφος Υμηττός, που μπορείς να τον κοιτάξεις από ψηλά, από του ουρανού τα μέρη, να δεις τη ράχη του και την κορμοστασιά του και το εκτυφλωτικό του φώς. Και εμείς που σταματήσαμε και κατοικήσαμε στα πόδια αυτού του βουνού έχουμε πολλούς λόγους να βουτάμε στις ομορφιές του βουνού και να αναζητούμε τον άνθρωπο μέσα σε αυτές. Πρώτα απ’ όλα επειδή αυτός εμφανίζεται καθαρός, όμορφος, ειλικρινής, ιδανικός και αυτό μας αρέσει, ιδιαίτερα στους μεγάλους που βρίσκουμε καταφύγιο στο παραμύθι. Ύστερα, επειδή περηφανευόμαστε ότι η ιστορία του ανθρώπου δίπλα μας μπόλιασε και εμάς που βρεθήκαμε εδώ. Και τέλος ότι έχουμε μια ιστορία πολλών αιώνων πίσω μας και δεν είμαστε τυχαίοι.
Εξάλλου στόχος των εκδηλώσεων αυτών, πέραν από την απόλαυση που προκαλούσαν, ήταν και η ανάδειξη του ιστορικού – αρχαιολογικού χώρου στο ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ και της μακραίωνης Ιστορίας του μαγευτικού βουνού, μέσω της διοργάνωσης υψηλής αισθητικής και ποιότητας πολιτιστικών εκδηλώσεων σε συνεργασία με τη Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων του ΥΠΠΟ που την ευθύνη της είχε ο αξέχαστος Νότης Μαυρουδής σε αγαστή συνεργασία με τον αείμνηστο Δήμαρχο Θανάση Μπαρτσώκα.
Κορυφαίες εκδηλώσεις με παραστάσεις, με μουσική και τραγούδια συγκέντρωναν πλήθος κόσμου τόσο από την Καισαριανή, όσο και από την ευρύτερη περιοχή της Αθήνας. Το μεγάλο πλάτωμα του Μοναστηριού φάνηκε πολύ μικρό για καλύψει τις ανάγκες των εκδηλώσεων. Έτσι στήθηκαν δύο γιγαντοοθόνες στα άλλα πλατώματα του Μοναστηριού, για να μπορούν να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις, πάνω από 5000 θεατές.
Οι μεγάλες δυσκολίες του χώρου, όπως η παροχή ρεύματος, η κατασκευή της εξέδρας, η φύλαξη του χώρου, η πυροπροστασία και άλλες, ξεπεράστηκαν με τις αγόγγυστες υπερπροσπάθειες των εργαζομένων του Δήμου, της Εθελοντικής Δασοπροστασίας του Δήμου και άλλων που συμμετείχαν εθελοντικά στα πολιτιστικά αυτά δρώμενα.
Οι εκδηλώσεις άφησαν εποχή στα πολιτιστικά δρώμενα της συνοικίας μας, καθώς σπουδαίοι καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό άφησαν ανεξίτηλη την σφραγίδα τους στον ιστορικό αυτόν χώρο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο κορυφαίος Ιταλός μουσικός Νικόλα Πιοβάνι, ο οποίος εμφανίστηκε πρώτα στο μοναστήρι της Καισαριανής και ύστερα στο Μέγαρο Μουσικής. Ο Ιταλός μουσικοσυνθέτης, πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας, μαθητής του Νίνο Ρότα, είναι ευρύτερα γνωστός από τη μουσική του για πολλές κινηματογραφικές ταινίες και θεατρικά έργα. Το 1998 του απονεμήθηκε το βραβείο Όσκαρ καλύτερης μουσικής για την ταινία «La Vita è bella» του Ρομπέρτο Μπενίνι, που προβλήθηκε στην Ελλάδα με τον τίτλο «Η ζωή είναι ωραία». Οι μελωδίες του είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με αριστουργήματα του παγκόσμιου σινεμά, από τις ταινίες του Φεντερίκο Φελίνι μέχρι τον «Νονό» του Φράνσις Φορντ Κόπολα.
Το δελτίο τύπου τότε έγραφε: «Μια τετραήμερη μουσική επικοινωνία ανάμεσα σε δύο γειτονικές χώρες, την Ιταλία και την Ελλάδα. Ο λόγος για το τετραήμερο «Μουσική Γέφυρα – Ελλάδα και Ιταλία σε κοινά μονοπάτια», που διοργανώνει (18-22/6) ο Δήμος Καισαριανής σε συνεργασία με τη Στέγη Καλών Τεχνών και Γραμμάτων του ΥΠΠΟ και το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών. Βασικός προσκεκλημένος των εκδηλώσεων, που θα πραγματοποιηθούν στο Μοναστήρι της Καισαριανής (9.30μμ), με ελεύθερη είσοδο, είναι ο ιδιαίτερα αγαπητός στο ελληνικό κοινό Ιταλός συνθέτης, Νικόλα Πιοβάνι. Αύριο και μεθαύριο θα δοθούν δύο παραστάσεις του μουσικοθεατρικού θιάσου «Καμπάνια ντέ λα Λούνα» σε διεύθυνση του Ν. Πιοβάνι. Την Παρασκευή το «Αρχείο Ελληνικής Μουσικής» θα παρουσιάσει επτανησιακή μουσική, ενώ το ιταλικό συγκρότημα «Γειτονία» ελληνόφωνα τραγούδια της Κάτω Ιταλίας. Οι εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν την Κυριακή με συζήτηση για τις μουσικές και γλωσσικές αλληλεπιδράσεις των δύο χωρών, με ομιλητές τους Λ. Λιάβα, Ν. Λούντζη, Ντ. Μίνιτι – Γκώνια, Σ. Νουσέρα και Μπρ. Καζίλε. Για την εξυπηρέτηση του κοινού πούλμαν θα κάνουν δωρεάν, συνεχή, δρομολόγια (καθημερινά, από τις 8μμ), με αφετηρία το Παλαιό Δημαρχείο Καισαριανής (Εθνικής Αντιστάσεως και Υμηττού 57)».
Ακολούθησαν και άλλες παρόμοιες εκδηλώσεις, όπως το αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη με την παρουσία του στην Καισαριανή (ξεχωριστό άρθρο στην εφημερίδα ΖΩ του Ιουνίου) και την ανακήρυξη του σε επίτιμο δημότη της Πόλης μας.
Το αφιέρωμα, επίσης, στο Μάνο Χατζιδάκι με τα μουσικά παιδιά του, το αργεντίνικο τάγκο, τα πολύτιμα πετράδια, το αφιέρωμα στο Χρόνη Αηδονίδη και τη Δόμνα Σαμίου και τόσους άλλους στη μαγεία του μοναστηριού.
Στο τριήμερο αφιέρωμα στο Μάνο Χατζιδάκι στη Μονή Καισαριανής προβλήθηκε το ρεπορτάζ της πολιτιστικής εκπομπής “Συνεικόνες” και η τελευταία αποκλειστική τηλεοπτική συνέντευξη του Μάνου Χατζιδάκι στον δημοσιογράφο Κώστα Κωβαίο. Η προβολή περιείχε απόσπασμα από τη συναυλία που είχε δώσει ο Μάνος Χατζιδάκις μαζί με τη Νάνα Μούσχουρη στην ακριτική Κόνιτσα το 1991. Η Νάνα Μούσχουρη ερμηνεύει το τραγούδι “Πάμε μια βόλτα στο φεγγάρι” υπό τη διεύθυνση του Μάνου Χατζιδάκι.
ΑΛΙΚΗ ΚΑΓΙΑΛΟΓΛΟΥ – ΝΕΝΑ ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΥ – ΗΛΙΑΣ ΛΙΟΥΓΚΟΣ ΣΤΟ ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ.
Στη συνέχεια ο Κώστας Κωβαίος συνομιλεί με τον Μάνο Χατζιδάκι. Η συνέντευξη λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της πρόβας της Ορχήστρας των Χρωμάτων στο στούντιο C της Ελληνικής Ραδιοφωνίας στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ, λίγες ημέρες πριν τη μεγάλη συναυλία κατά του νεοναζισμού που έδωσε τον Φεβρουάριο του 1993 η Ορχήστρα των Χρωμάτων υπό τη διεύθυνση του Μάνου Χατζιδάκι. Ο Μάνος Χατζιδάκις μιλά για τη συναυλία, η οποία περιελάμβανε έργα των Κουρτ Βάιλ, Φραντς Λιστ και Μπέλα Μπάρτοκ, με σολίστ τον Ούγγρο πιανίστα Γκιόρκι Σάντορ. Ο συνθέτης μιλά για τη συνεργασία του με τον σπουδαίο μουσικό, παρουσιάζει το σκεπτικό του για τη θεματική της συναυλίας και την επιλογή των έργων του κονσέρτου, σχολιάζοντας παράλληλα την έξαρση του νεοναζισμού. Τέλος, μιλά ακόμη για την ετοιμασία του δισκογραφικού έργου του “Τα τραγούδια της αμαρτίας” σε ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Η εκπομπή κλείνει με απόσπασμα από την εν λόγω συναυλία της Ορχήστρας των Χρωμάτων στο Μέγαρο Μουσικής, σε διεύθυνση του Μάνου Χατζιδάκι. Η συναυλία αυτή ήταν η τελευταία της Ορχήστρας των Χρωμάτων που διηύθυνε ο ίδιος ο συνθέτης.
ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ – ΔΟΜΝΑ ΣΑΜΙΟΥ – ΑΛΕΞΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΣ – ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ
Στην πολιτιστική ιστορία της Καισαριανής θα μείνει και η τριήμερη εκδήλωση με τίτλο «Πολύτιμα Πετράδια» Η πρώτη μέρα ήταν αφιερωμένη στο ελληνικό θέατρο Σκιών, η δεύτερη μέρα περιείχε αυθεντική ελληνική μουσική, με τραγούδια που γράφτηκαν και τραγουδήθηκαν από τους έλληνες της Ιωνίας, της Σμύρνης, της Μ. Ασίας. Τέλος την τρίτη μέρα το χοροθέατρο Ροές παρουσίασε το πρόγραμμα με τίτλο «Ο Άγιος Βάκχος».
Ο τόπος , το Μοναστήρι της Καισαριανής πλαισιωμένο από το αισθητικό δάσος, οι μελωδίες της μουσικής σας, η παρουσία τόσων σπουδαίων καλλιτεχνών προσέδωσαν στις μαγευτικές εκείνες μουσικές βραδιές μια διαχρονική γοητεία και ανέδειξαν τις πτυχές εκείνες που είναι αναγκαίες για την πνευματική και αισθητική καλλιέργεια του λαού μας.
