Του Δημήτρη Μεσογείου
Ο καιρός κυλάει χωρίς να μας ρωτάει, ο κορονοϊός συνεχίζει να μας «χτυπάει» αλύπητα, η οικονομική κρίση «γονατίζει» ανθρώπους, κράτη, ολόκληρες περιοχές της γης και «κάποιοι» (άνθρωποι, εταιρείες), την ίδια στιγμή, αυξάνουν ιλιγγιωδώς τις περιουσίες τους.
Αυτοί λοιπόν οι «κάποιοι» για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους χρησιμοποιούν χώρες, κυβερνήσεις, διεθνείς οργανισμούς, επιστήμονες, κληρικούς με αναθέσεις συγκεκριμένων ρόλων και στόχων και μετέρχονται όλους τους τρόπους και όλες τις μεθόδους, έως και τους πολέμους. Τα συμφέροντα αυτών των «κάποιων» στην περιοχή μας, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι μεγάλα, πολύ μεγάλα και κατά συνέπεια η μάχη μεταξύ τους για την επικράτηση σφοδρή και αδυσώπητη!
Ένα απ’ τα αποτελέσματα αυτής της σφοδρής και αδυσώπητης μάχης είναι και η συνεχώς εντεινόμενη όξυνση των σχέσεων μεταξύ των κρατών της περιοχής, ιδιαιτέρως μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Βασικό αντικείμενο αυτής της διαμάχης, που φτάνει στα όρια πολεμικής εμπλοκής, είναι η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της περιοχής και κατά συνέπεια ο προσδιορισμός των υφαλοκρηπίδων και των ΑΟΖ (αποκλειστικών οικονομικών ζωνών). Βέβαια, όπως όλοι καταλαβαίνουν, στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων εμπλέκονται ή θα εμπλακούν όχι μόνο και όχι τόσο τα κράτη στις ΑΟΖ των οποίων υπάρχουν υδρογονάνθρακες, όσο οι μεγάλοι πολυεθνικοί κολοσσοί και οι κυβερνήσεις εκείνων των χωρών, που πολιτικά έχουν αναλάβει την «κάλυψη» και «εκπροσώπησή» τους.
Ας δούμε όμως τα νέα δεδομένα στην περιοχή (για το πως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση μέχρι τώρα, έχουμε αναφερθεί σε προηγούμενα φύλλα της εφημερίδας μας, στα οποία μπορεί ο καθένας να ανατρέξει ή στην ιστοσελίδα μας dimoskaipoliteia.gr):
• Η Τουρκία ξεκίνησε και συνεχίζει να διεξάγει έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο.
• Η Ελλάδα υπέγραψε συμφωνίες με Ιταλία και Αίγυπτο για μερική χάραξη ΑΟΖ.
• Το Ισραήλ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα υπέγραψαν συμφωνία σύναψης διπλωματικών σχέσεων.
• Η παγκόσμια οικονομική κρίση βαθαίνει, παρασύροντας τις κορυφαίες
οικονομίες του πλανήτη (G7: Καναδάς, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία, Μεγάλη Βρετανία, Η.Π.Α.) σε ύφεση.
• Οι οικονομίες των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου βρίσκονται σε «μαύρο χάλι», ιδιαίτερα η τουρκική.
• Οι χώρες με τα ισχυρότερα συμφέροντα στην περιοχή (Η.Π.Α., Γερμανία, Γαλλία, Ρωσσία, Κίνα) μάχονται για την πολιτική τους επικράτηση και φυσικά για την προώθηση των συμφερόντων εκείνων των πολυεθνικών κολοσσών, των οποίων έχουν αναλάβει την «κάλυψη» και «εκπροσώπηση». Προφανώς δεν είναι τυχαίο το γεγονός της έναρξης συζητήσεων για την αγορά γαλλικών μαχητικών αεροπλάνων, όπως επίσης και η άρση του εμπάργκο πώλησης όπλων στην Κύπρο από τις Η.Π.Α.
• Οι διεθνείς οργανισμοί είτε κρατούν αποστάσεις «ασφαλείας» μη εμπλεκόμενοι στο πρόβλημα (Ο.Η.Ε., Συμβούλιο της Ευρώπης), είτε τηρούν ίσες αποστάσεις (Ν.Α.Τ.Ο., Ε.Ε.).
• Η επίκληση του Διεθνούς Δικαίου ή της Συμφωνίας του Δικαίου της Θάλασσας αποτελεί κενό γράμμα. Κατ’ αρχήν, διότι δεν το έχουν όλοι υπογράψει, όπως οι Η.Π.Α. και η Τουρκία την Συμφωνία του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά κυρίως, διότι το Διεθνές Δίκαιο ορίζεται και καθορίζεται από το Δίκαιο των συμφερόντων των Δυνατών στην συγκεκριμένη κάθε φορά ιστορική περίοδο.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, είναι φανερό και κατανοητό απ’ όλους τους σκεπτόμενους ανθρώπους, ότι στεκόμαστε απέναντι σε έναν σύγχρονο γόρδιο δεσμό, ο οποίος κατά μία περίεργη ιστορική σύμπτωση έχει εμφανιστεί στην ίδια περιοχή με τον παλιό, τον μυθικό γόρδιο δεσμό.
«Πως λοιπόν μπορεί να λυθεί ετούτος ο γόρδιος δεσμός;»
Αυτό είναι το σύνηθες ερώτημα, στο οποίο μας καλούν να δώσουμε απάντηση. Όμως, θεωρούμε ότι πιο σωστά το ερώτημα πρέπει να τεθεί ως εξής:
«Πως και για ποιον, προς όφελος τίνος μπορεί να λυθεί ετούτος ο γόρδιος δεσμός;»
Θεωρούμε πως πρέπει να λυθεί ή θα έπρεπε να λυθεί προς το συμφέρον όλων των ανθρώπων που ζουν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της περιοχής, στον βαθμό που κριθεί οικονομικά αναγκαία και οικολογικά συμβατή, πρέπει ή θα έπρεπε να γίνει με όρους εξυπηρέτησης των αναγκών των ανθρώπων και βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσής τους.
Μια τέτοια λύση θα μπορούσε να επιβληθεί υπό την προϋπόθεση ύπαρξης ισχυρών λαϊκών κινημάτων και κυβερνήσεων ταγμένων στην υπηρέτηση των ανθρώπινων αναγκών, της ίδιας της ανθρώπινης ζωής εν τέλει.
Μια τέτοια λύση θα ανταποκρίνοταν και στο ιστορικό – πολιτιστικό φορτίο της λεκάνης της Ανατολικής Μεσογείου, η οποία έχει δώσει στην ανθρωπότητα λαμπρούς πολιτισμούς.
Υπό τις υπάρχουσες όμως συνθήκες, όπως συνοπτικά παρουσιάσαμε παραπάνω, θεωρούμε πως και στον σύγχρονο γόρδιο δεσμό θα δοθεί μια λύση αντίστοιχη της λύσης που δόθηκε και στον παλιό, στον μυθικό γόρδιο δεσμό: με το σπαθί!
Δεν εννοούμε ότι θα έχουμε πολεμική σύρραξη, το θεωρούμε σχεδόν απίθανο, αν και δεν είναι εκτός της λογικής των κυρίαρχων σήμερα πολιτικών και κυρίως οικονομικών δυνάμεων που μάχονται για τα συμφέροντά τους στην περιοχή. Η περιοχή δεν αντέχει και άλλον έναν πόλεμο, ο οποίος θα ήταν γενικευμένος και θα ξέφευγε από κάποια τοπικά όρια (π.χ. Συρία, Λιβύη).
«Με το σπαθί» εννοούμε ότι θα δοθεί μια λύση βίαιη, με αναθεώρηση γεωγραφικών συνόρων, εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, ζωνών πολιτικής και οικονομικής επιρροής, με βάση όχι πλέον τα συμφέροντα κάποιων ισχυρών κρατών, αλλά τα συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών κολοσσών, οι οποίοι έχουν ήδη ξεκινήσει ένα νέο μοίρασμα του κόσμου. Κι αυτή η λύση θα πασπαλισθεί με τα όμορφα λόγια της ευγενικής διπλωματίας και των πολιτισμένων διαπραγματεύσεων.
