Ο πρώτος δήμαρχος Ν. Φραγκιάδης και το δημοτικό συμβούλιο εγκαταστάθηκαν το καλοκαίρι του 1934 όχι στο διοικητήριο του Αγίου Λαζάρου, αλλά στον πρώτο όροφο του αναρρωτηρίου της οδού Μαιάνδρου (Κύπρου). Είναι το σημερινό παλιό Δημαρχείο. Όταν στη συνέχεια το Αναρρωτήριο μεταφέρθηκε στο καινούργιο κτήριο του Πολυιατρείου, στο ισόγειο της οδού Κύπρου εγκαταστάθηκαν και οι υπόλοιπες υπηρεσίες του Δήμου.
Στις 14/2/1935 ο δήμαρχος Ν. Φραγιάδης και ο πρώτος μηχανικός του Δήμου Γεώργιος Ευδοξιάδης σε δημοσιευμένη συνέντευξή τους στο δημοσιογράφο Δ.Σ.Δεβάρη, παρουσιάζουν με ωμά λόγια την απελπιστική κατάσταση, που υπήρχε μέχρι τότε στο Συνοικισμό που αναλάμβαναν να διοικήσουν.
Από τη συνέντευξη αυτή προκύπτουν τα εξής:
Ολόκληρος ο Δήμος, δηλ. όχι μόνο ο αρχικός συνοικισμός, είχε τότε 22.000 κατοίκους.
Δεν υπήρχε ακόμη ηλεκτρικό ρεύμα. Η Εταιρεία Πάουερ για να προχωρήσει στη σχετική σύνδεση ζητούσε υπερβολικά ποσά, που ο νεαρός Δήμος αδυνατούσε να καταβάλει. Οι δρόμοι φωτίζονταν από φανούς πετρελαίου, που τους άναβε κάθε βράδυ ο τενεκετζής.
Δεν υπήρχε αρκετό νερό. Οι κάτοικοι έπιναν νερό από δημοτικά και ιδιωτικά πηγάδια με συνέπεια να παρουσιασθεί ενδημικός τύφος. Μόλις το 1934 η ΟΥΛΕΝ κατασκεύασε ένα υποτυπώδες δίκτυο και εγκατέστησε τις πρώτες κοινής χρήσης βρύσες γύρω από τον Άγιο Λάζαρο.
Οι δρόμοι ήταν ακόμη χωματόδρομοι. Οι μόνοι ασφαλτοστρωμένοι ήταν ένα τμήμα της οδού Μαιάνδρου (Κύπρου), ένα τμήμα της Ιθώμης και ένα τμήμα της Χρυσοστόμου Σμύρνης. Επίσης και η πλατεία του Αγίου Λαζάρου, που τότε ονομαζόταν πλατεία Μεσολογγίου. Ενώ η σημερινή οδός Μεσολογγίου ονομάσθηκε αρχικά Έρμου.
Η κατάσταση αυτή συνεχίσθηκε σχεδόν αναλλοίωτη μέχρι τον πόλεμο. Γράφει χαρακτηριστικά ο Δημ. Ψαθάς στα «ΑΘΗΝΑΊΚΑ ΝΕΑ» της 19/3/36 αμέσως μετά το θάνατο του Ελ. Βενιζέλου: «Κλάψε ανεμόδαρτη προσφυγική καλύβα, κλάψτε βασανισμένοι συνοικισμοί του Βύρωνα …». Αλλά και μετά την απελευθέρωση ο ρυθμός ανάπτυξης του Δήμου ήταν απελπιστικά αργός.
Είναι χαρακτηριστικό ότι 24 χρόνια αργότερα, το 1959, σε δημοσιογραφική έρευνα της «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗΣ» εντοπίζονται περίπου τα ίδια προβλήματα. Συγκεκριμένα από την έρευνα αυτή προκύπτουν τα εξής:
Ο Βύρωνας είχε τότε 55.000 κατοίκους. Είναι προφανές ότι ο αριθμός αυτός δεν αναφέρεται μόνο στους δημότες. Η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού σε σχέση με την προπολεμική εποχή οφείλεται στην ακατάσχετη αστυφιλία, που παρατηρήθηκε τότε στη χώρα και ιδιαίτερα στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου. Ο Βύρωνας εμφανίζεται ως ο δεύτερος σε έκταση δήμος της Αττικής μετά την Αθήνα (προφανώς ο δημοσιογράφος εξαιρεί και τον Πειραιά).
Οι ασφαλτοστρωμένοι δρόμοι του Βύρωνα ήταν ακόμη ελάχιστοι.
Το δημοτικό ταμείο ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτο.
Ο τότε δήμαρχος Άγγελος Κωνσταντιλιέρης παραδέχεται κάποια σοβαρά προβλήματα, όπως η άθλια κατάσταση των χωματόδρομων και η καχεξία του δημοτικού ταμείου. Όμως τα αποδίδει στην κακή μορφολογία του εδάφους (χαρακτηρίζει το Βύρωνα επτάλοφο) και στην αδιαφορία της κεντρικής εξουσίας. Και ισχυρίζεται ότι έχει γίνει πρόοδος στο αποχετευτικό και στον ηλεκτροφωτισμό.
Άλλοι δημοτικοί σύμβουλοι, (Ι. Ντεμίρης, Ν. Μαστρογιαννόπουλος, Εμ. Μισκής) και αρκετοί πολίτες με σημαντική παρουσία στα κοινά, στην ίδια έρευνα παρουσιάζονται με διαφορετική γνώμη. Κατηγορούν τη διοίκηση του Δήμου ότι ενδιαφέρθηκε μόνο για το κέντρο, δηλ. τον αρχικό συνοικισμό και εγκατέλειψε τις γειτονιές. Ισχυρίζονται πως ό,τι έχει γίνει στην αποχέτευση ήταν αποτέλεσμα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας και της προσωπικής εργασίας των δημοτών, π.χ. η πλατεία της Ανάληψης.
Καταγγέλουν ότι στο Βύρωνα δεν υπήρχαν ιατρεία του ΙΚΑ, ούτε κατάστημα του ΟΤΕ, ούτε και ταχυδρομικό γραφείο. Το υποτυπώδες ταχυδρομείο στον Άγιο Λάζαρο είχε καταργηθεί και για όλες αυτές τις δουλειές οι Βυρωνιώτες κατέβαιναν στο Παγκράτι. Ο δημοτικός σύμβουλος συνεργάτης και φίλος του Δημάρχου, γνωστός επιχειρηματίας Εμ. Μισκής, παραδέχεται την κακή κατάσταση του Δήμου. Ο πρόεδρος του Εξωρ. Συλλόγου Μεταμόρφωσης Π. Λαζάρου διαμαρτύρεται για την εγκατάλειψη της περιοχής και την άθλια κατάσταση των δρόμων. Και ο Γ.Γραμ. του ίδιου Συλλόγου Ν. Παναγιωτόπουλος καταγγέλει ότι η Μεταμόρφωση με 10.000 κατοίκους δεν είχε ακόμη σχολείο. Ο Γεν. Γραμ. του Συλλόγου της Ανάληψης Γ. Ξενάκης διεκτραγωδεί τα χάλια της δικής του γειτονιάς. Ο Πρόεδρος του Συλλόγου της Ζωοδόχου Πηγής Τσάλτας διαμαρτύρεται επίσης για την έλλειψη σχολείων και για την αθλιότητα των δρόμων της περιοχής. Ο Πρόεδρος της Νέας Φρυγίας Αν. Μαρτζούκος καταγγέλει ότι στα έργα η Φρυγία αδικήθηκε και η Γεν. Γραμματέας του Συλλόγου Βυζάντιο κα Κενέ ζητεί την κατάργηση των γειτονικών λατομείων Κοπανά και των ποιμνιοστασίων. Εννοεί προφανώς και τα βουστάσια του Πλακίδη. Όλοι δε οι κάτοικοι της Ζωοδ. Πηγής και της Ανάληψης διατυπώνουν σοβαρά παράπονα για τη συγκοινωνία. Πάντως οι φωτογραφίες που δημοσιεύει η εφημερίδα δικαιώνουν τους πολίτες, ιδιαίτερα όσο αφορά το άθλιο οδικό δίκτυο.
Οπωσδήποτε, όμως, η στελέχωση του Δήμου μεταπολεμικά βελτιώθηκε σημαντικά. Το 1958 ο Δήμος είχε 16 μόνιμους διοικητικούς υπαλλήλους. Προϊστάμενος είναι ο Αναστάσιος Σταύρακας, διευθυντής ο Γιώργος Σφονδύλης και ληξίαρχος ο Παναγιώτης Μοναστηριώτης. Το Δημαρχείο βέβαια δεν επαρκεί και ο Δήμος επεκτείνεται στο χώρο του γειτονικού Ελληνικού Μονοπωλείου στην οδό Β. Ηπείρου και σε οίκημα της οδού Ευαγγελικής Σχολής. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 50 υπάρχει σε λειτουργία το σωματείο εργατοτεχνιτών Δήμου Βύρωνος, που εδρεύει στο γκαράζ του Δήμου, Ερυθραίας και Μεσολογγίου. Πρώτος πρόεδρος του Σωματείου φέρεται ο Γιώργος Λυρίτης. Τον Ιανουάριο του 1961 το σωματείο έγινε μέλος της Ομοσπονδίας εργατοτεχνιτών και εκτάκτων υπαλλήλων Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδος. Και το 1964 έχει καταγεγραμμένα 55 μέλη. Το 1972 ιδρύεται το σωματείο εργατοτεχνιτών και υπαλλήλων των Δήμων Βύρωνος, Καισαριανής, Υμηττού και πέριξ Κοινοτήτων. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες οι εργαζόμενοι στο Δήμο ανέπτυξαν σημαντική συνδικαλιστική δραστηριότητα, ιδιαίτερα επί προεδρίας Χρήστου Παναγιωτόπουλου.
Απ’ το βιβλίο “90 χρόνια Βύρωνας” με την άδεια του συγγραφέως Απόστολου Κοκόλια
