Του Σωτήρη Παπαμιχαήλ
Πριν προχωρήσουμε καλό θα είναι να ξέρουμε τι είναι τα ανταποδοτικά τέλη, μια και τα «δημοτικά τέλη» είναι ανταποδοτικά.
Σύμφωνα με τον νόμο οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (οι δήμοι δηλαδή, όπως συνηθίζουμε να το λέμε) μπορούν να επιβάλουν ανταποδοτικά τέλη ή εισφορές για την αντιμετώπιση δαπανών για υπηρεσίες ή έργα στην περιοχή τους, που συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, στην ανάπτυξη της περιοχής και στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. Τα τέλη αυτά έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα και το ύψος τους, οι υπόχρεοι καταβολής τους καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια ορίζοντα με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.
Για να είναι ανταποδοτικά τα τέλη θα πρέπει να πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
– Να αποτελούν αντάλλαγμα μιας ειδικής παροχής που προσφέρεται αποκλειστικά στους βαρυνομένους με αυτά
– Το ύψος τους να είναι ανάλογο προς το ύψος της αντιπαροχής της οποίας μπορεί να κάνει χρήση ο πολίτης.
– Τα τέλη καθαριότητας και φωτισμού είναι ανταποδοτικά, με την έννοια ότι αποτελούν αντιπαροχή για τις υπηρεσίες καθαριότητας και φωτισμού που παρέχουν οι δήμοι.
Κι εδώ αρχίζει το πανηγύρι, μια και σε πάρα πολλές περιπτώσεις τα χρήματα αυτά δεν καταλήγουν εκεί που πρέπει, αλλά καλύπτουν – παράνομα – άλλες ανάγκες, με αποτέλεσμα, ούτε την καθαριότητα που δικαιούμαστε να έχουμε, ούτε τον φωτισμό στην πόλη.
Για να γίνω πιο σαφής θα προσπαθήσω να δώσω 2 παραδείγματα, από το βασίλειο της Δανιμαρκίας, εκεί όπου ο Άμλετ δήλωνε πως «κάτι σάπιο υπάρχει».
Ας πούμε λοιπόν ότι ο δήμος πληρώνει εργαζόμενους για την υπηρεσία καθαριότητας, που φυσικά αυτοί πληρώνονται, μέσω των ανταποδοτικών τελών αλλά τους χρησιμοποιεί σε άλλες εργασίες, είτε υπηρεσίες γραφείου είτε στην καθαριότητα γραφείων, είτε οπουδήποτε αλλού. Εδώ λοιπόν έχουμε έξοδα, τα οποία δεν είναι ανταποδοτικά, μια και τα γραφεία ή και η καθαριότητα τους πληρώνονται από άλλα κονδύλια, (για τα οποία πληρώνουμε άλλους φόρους βέβαια) και δεν υπάρχει το ανταποδοτικό στοιχείο.
Μια άλλη περίπτωση είναι αυτοκίνητα του δήμου, τα οποία δεν ανήκουν στην υπηρεσία καθαριότητας, να βάζουν βενζίνη με χρήματα απ’ τα ανταποδοτικά τέλη.
Με αυτά τα παραδείγματα, υπάρχουν πολλά ακόμη, πιστεύω να γίνεται σαφές, γιατί ενώ πληρώνουμε ένα σωρό χρήματα στα ανταποδοτικά τέλη, καταλήγουμε να έχουμε μια σκοτεινή και βρώμικη πόλη. Προς Θεού, δεν μιλώ για τον Βύρωνα αλλά για τη Δανιμαρκία.
Κι αφού αυτό έγινε, πιστεύω, κατανοητό, πάμε σε ένα άλλο κομμάτι των ανταποδοτικών, που έχει ενδιαφέρον. Πόσο δίκαιο είναι το σύστημα υπολογισμού των ανταποδοτικών τελών;
Θεωρητικά πληρώνουμε για να καθαρίσει ο δήμος, τη ρύπανση που κάνουμε. Αφού είπαμε στην αρχή πως, «Το ύψος τους να είναι ανάλογο προς το ύψος της αντιπαροχής της οποίας μπορεί να κάνει χρήση ο πολίτης» θα έπρεπε αυτός που ρυπαίνει περισσότερο να πληρώνει και περισσότερο. Σε κάποιο βαθμό αυτό γίνεται μια και επιχειρήσεις, όπως τα super market, πληρώνουν με μεγαλύτερο συντελεστή και συνεπώς έχουν μεγαλύτερα τέλη.
Όμως ο υπολογισμός των τελών των νοικοκυριών (και επιχειρήσεων) γίνεται με βάση τα τετραγωνικά της κάθε κατοικίας κι αυτό δυστυχώς είναι ένας «βολικός» αλλά άδικος τρόπος. Για παράδειγμα σε ένα διαμέρισμα 80 τμ ζει μια οικογένεια 4 ατόμων και σε ένα άλλο με τα ίδια τμ μια 75χρονη. Πιστεύει κανείς πως δημιουργούν το ίδιο σκουπίδι; Όμως πληρώνουν το ίδιο τέλος. Δυστυχώς αυτός ο τρόπος υπολογισμού, ο πάντα άδικος, έγινε ακόμη πιο άδικος τα χρόνια αυτά της κρίσης και επιβάλλεται να αλλάξει.
Άλλο ένα παράδειγμα είναι ο χαρακτήρας της επιχείρησης. Κάποιες επιχειρήσεις παράγουν, από τη φύση τους μεγάλο όγκο απορριμμάτων και κάποιες ελάχιστο. Με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού αυτό μοιάζει μάλλον με διαστροφή παρά με ανταποδοτικό τέλος.
Υπάρχουν κι άλλα στοιχεία που θα έπρεπε να εξετάσουμε και να συνυπολογίσουμε, για να φτιάξουμε ένα δίκαιο σύστημα καθορισμού των ανταποδοτικών τελών, όπως η πυκνότητα των κατοικιών του δήμου, το μέσο εισόδημα των κατοίκων του και άλλα που δεν χωράνε σε ένα άρθρο. Τα μέσα, για ένα δίκαιο υπολογισμό των τελών υπάρχουν. Απαιτείται η πολιτική βούληση και η θέληση, ώστε να γίνει πραγματικότητα.
Στο Δήμο μας, με την κοινή πρόταση των παρατάξεων Γώγου και Μπαντή, έγινε ένα μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, που βοηθά τις επιχειρήσεις που επλήγησαν από την πανδημία. Παράλληλα, κάποιες προτάσεις ελάφρυνσης, που κατατέθηκαν στην Οικονομική Επιτροπή από την παράταξη Νέα Εποχή, για πολύτεκνους, μονογονεϊκές οικογένειες, άτομα με αναπηρία, θεωρήθηκαν σωστές, όμως δεν έγιναν δεκτές από τη δημοτική αρχή, παρά μόνο από τις άλλες παρατάξεις που εκπροσωπούνται σ’ αυτή. Πολλές ακόμη προτάσεις από τις άλλες παρατάξεις ήταν στη σωστή κατεύθυνση ή ακόμη και ανατρεπτικές, αλλά δεν ευδοκίμησαν.
Μείνετε συντονισμένοι στην ιστοσελίδα μας. Το επόμενο διάστημα θα σας προσφέρουμε ρεπορτάζ των θέσεων των παρατάξεων, με συνεντεύξεις τους στο youtube κανάλι της εφημερίδας μας.
