Του Νίκου Μπαρμπαρόσου,
Φοιτητή Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ
Γραμμένο το 1963, το Μαουτχάουζεν αποτελεί βίωμα του ίδιου του συγγραφέα, καθώς διηγείται γεγονότα και φρικιαστικές ιστορίες, τις οποίες έζησε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν στην Αυστρία, κατά την διάρκεια του Β.Π.Π μέχρι την στιγμή της απελευθέρωσής του, το 1945.
Ένα έργο το οποίο ποικίλλει από συναισθήματα, από τα πιο αγνά, μέχρι τα πιο σκληρά. Υπενθυμίζοντας πάντα, ότι η αλληλεγγύη, το κουράγιο και η συμπόνια, όπου χαρακτηριστικά έδειχναν οι κρατούμενοι ο ένας στον άλλον, δεν δύναται να νικηθούν, ούτε στις πιο αντίξοες και ζοφερές καταστάσεις, καταστάσεις, όπως αυτές ενός πολέμου.
Παράλληλα, προσφέρει επίσης, ένα πολύ σημαντικό και ισχυρό μήνυμα, αυτό της ελπίδας και της ελευθερίας, δύο πράγματα τα οποία κατά την διάρκεια του πολέμου, έδειχναν να έχουν χαθεί οριστικώς. Ωστόσο, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης φροντίζει να τα αναδείξει με έναν τόσο ρεαλιστικό και ταυτόχρονα τόσο συγκινητικό τρόπο, μεταφέροντας τον αναγνώστη, σε μία εποχή όπου οι άνθρωποι προσπαθούν και πάλι να σταθούν στα πόδια τους, παρά τα όσα πέρασαν.
Σαφώς, γίνεται αντιληπτή και η θέση που έχει ο έρωτας, αφού είναι κύριο συστατικό στα όσα αφηγείται ο συγγραφέας, αποκτώντας έναν συμβολισμό θάρρους, δύναμης, αλλά και παρηγοριάς. Καθώς σε ένα τέτοιο μέρος όπως το Μαουτχάουζεν, έναν τόπο ακραίας βιαιότητας, πόνου και θανάτου, φαινόμενα που πηγάζουν από την βαρβαρότητα του πολέμου, ο έρωτας, ένα από τα πιο όμορφα συναισθήματα, έρχεται για να μας θυμίσει πως μπορεί κάποιος να είναι και να παραμένει άνθρωπος μέσα στην απανθρωπιά.
Διαβάζοντας το έργο, δεν πρέπει να ξεχαστεί κάτι πολύ βασικό, η «ενότητα» όπου δένει τους λαούς και πιο συγκεκριμένα, στο στρατόπεδο υπήρχαν άνθρωποι από πολλές και διάφορες χώρες της γης, ανεξάρτητα από την ιδεολογία τους, τη θρησκεία τους ή τη χώρα τους, οι δυσκολίες που αντιμετώπισαν ήταν οι ίδιες. Ο φόβος, η αβεβαιότητα για το αύριο, αλλά και η σκιά του θανάτου δεν ήταν διαφορετική για κάποιον, όμως ενωμένοι και με αλληλοβοήθεια ο ένας για τον άλλον, διατήρησαν κάτω από την κόλαση του στρατοπέδου, μια «αδελφική» σχέση, κάτι το οποίο καταλαβαίνουμε και την στιγμή που αποχωρίζονται ο ένας τον άλλον.
Παρουσιάζεται για πρώτη φορά το μεγαλείο του ανθρωπισμού και της παγκοσμιοποίησης των λαών, που προκύπτει από την ανάγκη της αγάπης, της αλληλεγγύης, της αλληλοστήριξης των ανθρώπων σε εκείνη την σκοτεινή περίοδο της ανθρωπότητας.
Παρουσιάζεται επίσης, η τεράστια διαφορά του όρου παγκοσμιοποίηση του τότε (πραγματική αδελφοποίηση των βασανισμένων λαών) με το σήμερα (οικονομική παγκοσμιοποίηση, ουσιαστικά των λίγων και των δυνατών).
