Η αρχαία πηγή του Κριού ή Κοτς Μπασί βρίσκεται στον περίβολο της Μονής Καισαριανής στον Υμηττό και αναβλύζει άφθονο και κρύο νερό.
Λίγο πιο πάνω από το σημείο αυτό η τοποθεσία στην αρχαιότητα ήταν αφιερωμένη στην Αφροδίτη και ονομαζόταν «Κυλλού Πήρα», σήμερα κοινώς «Καλλοπούλα». Στην αρχαία Ελλάδα, η ύδρευση γινόταν από πηγές και πηγάδια, αλλά και από υδραγωγεία. Από τα γνωστότερα αρχαία υδραγωγεία ήταν το Πεισιστράτειο, το οποίο κατασκεύασε ο τύραννος Πεισίστρατος το 530 π.Χ., μήκους 2.800 µ. και το οποίο αντλούσε νερό από τις πηγές του Υµηττού.
Εφημερίδες της εποχής, γράφουν:
(1897) “Δια να µην έχει μικρόβια, το ύδωρ πρέπει να είναι της Καισαριανής ή του Αµαρουσίου…”
Κι ήταν τόσο καθαρό το νερό της Καισαριανής, που αρκετοί αετονύχηδες νερουλάδες της εποχής, έλεγαν ψέματα στους πελάτες τους!
(1904) “..άπαντα τα βυτία τα οποία κοσµούν τας κεντρικοτέρας οδούς των Αθηνών και έχουν πινακίδα φέρουσαν την επιγραφήν ΥΔΩΡ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, είναι πλαστά! Εις τον Πειραιάν απεδείχθει ότι εκ των 9 βυτίων των πωλητών, µόνο ένα ήτο ΥΔΩΡ ΓΝΗΣΙΟΝ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ. Κι έπειτα απορούµε δια τον τύφον!”
Πράγματι, το 1913, επιδημία τύφου εμφανίζεται στην Αθήνα, λόγω μόλυνσης του νερού στο δημοτικό υδραγωγείο. Τα θύματα υπερβαίνουν τα 300. Για τον λόγο αυτό, πολλά ζυθοπωλεία, ξενοδοχεία και καφενεία διαφημίζουν πως προσφέρουν στους πελάτες τους “…το περίφημον νερό της Καισαριανής, που πίνετε αφθόνως και με μεγάλην ευχαρίστησιν επειδή είναι εκτάκτως εύγεστον και ελαφρόν”
Μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του ‘70, πολλοί Αθηναίοι ανέβαιναν μέχρι το Μοναστήρι και γέμιζαν τα μπιτόνια τους από το πεντακάθαρο και κρυστάλλινο νεράκι που σήμερα δυστυχώς δεν είναι πόσιμο λόγω της μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα.
Για την ιστορία, το αυθεντικό αρχαίο μαρμάρινο γλυπτό αφαιρέθηκε τη δεκαετία του ‘70 για να προστατευθεί από τυχόν κλοπή. Στο πρώτο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Καισαριανής το 1934, η σφραγίδα του Δήμου έφερε την κεφαλή του Κριού που πολλά χρόνια αργότερα καταργήθηκε.
Σοφία Τριανταφυλλοπούλου
Association of European Journalists AEJ – sofiarose1900@gmail.com
