Η χειρότερη πανδημία είναι η άλλη. Εκείνη που σούρνεται στα χνάρια του κορονοϊού για να μαγαρίσει πράγματα σπουδαιότερα απ’ όσα μαγαρίζει ο κορονοϊός.
Η χειρότερη πανδημία είναι η ποινικοποίηση της γνώμης, της άποψης, της διαφωνίας (ακόμα και της άποψης την οποία εγώ θεωρώ ηλίθια, και με την οποία αντιπαρατίθεμαι αδιάκοπα). Προχθεσινή εισαγγελική εγκύκλιος ζητεί να εξετάζεται αν αναρτήσεις στο διαδίκτυο διεγείρουν «σε απείθεια κατά των νόμων ή των διαταγμάτων» σχετικά με τον κορονοϊό. Εδώ χρειάζεται να σκεφτούμε πέρα από τις περιπτώσεις όσων βλέπουν τσιπάκια στις μάσκες ή τις θεωρούν εμπόδιο για το βλέμμα του Θεού. Χρειάζεται να σκεφτούμε τι διαστάσεις μπορεί να λάβει μια τέτοια εξέταση. Πώς ενδέχεται, άραγε, να αξιολογήσει την κάθε αντίρρηση, το κάθε ερώτημα που δεν χαρίζεται, την κάθε ένσταση και τον κάθε βαθύτερο προβληματισμό;
Έχει μια στοργική νότα η εν λόγω εγκύκλιος: Το ιδιόμορφο Δίκαιο της Ανάγκης (λέει) που επιβλήθηκε στη χώρα λόγω της πανδημίας έχει «απώτερο σκοπό την διαφύλαξη των υπέρτερων εννόμων αγαθών της ανθρώπινης ζωής και της υγείας». Μα όταν χαρακτηρίζεις τη ζωή και την υγεία υπέρτερα αγαθά, γεννάται το ερώτημα: Υπέρτερα τίνος;
Αυτό που αποκαλώ χειρότερη πανδημία είναι ένα στοργικό κεφαλοκλείδωμα. Στοργικό, αλλά κεφαλοκλείδωμα. Ποιος άραγε θα λιγώσει από τη στοργικότητα, ώστε να μη δει (ή ακόμα και να φχαριστηθεί) το κεφαλοκλείδωμα; Είναι το σαγηνευτικό κεφαλοκλείδωμα του Μεφιστοφελή στον Φάουστ. Το δαιμονικό τάζει στον άνθρωπο ασφάλεια˙ ο Μεφιστοφελής προσφέρει στον Φάουστ νιότη, δηλαδή άφθορη βιολογία. Μα εισπράττει ως ασφάλιστρα την ψυχή του ασφαλισθέντος.
Για την αντιμετώπιση αυτής της πανδημίας, της χειρότερης, δεν υπάρχει εμβόλιο. Όχι επειδή τάχα αυτό δεν έχει εξευρεθεί ακόμη, αλλά επειδή εξορισμού το εμβόλιο (ευλογία για την κανονική πανδημία) αφορά μια μηχανιστική επενέργεια. Αντιθέτως, αυτό που πλήττει τη χειρότερη πανδημία είναι το μη-μηχανιστικό: ο ελεύθερος λόγος και το ρίσκο του, η ελεύθερη αναμέτρηση και τα ζόρια της, η οδυνηρή έκθεση στην επιχειρηματολογία – στο «λόγον διδόναι». Αυτά είναι τα υπέρτατα.
Έγραφα τον Μάρτιο: «Τη Δημοκρατία και τα μάτια μας». Το επαναλαμβάνω και προσθέτω: Κάποτε κάποιος αντάλλαξε την ψυχή του για ένα πιάτο φακές. Αργότερα ο ανυπόταχτος Κύριος επαύξησε, λέγοντας πως όχι μόνο ένα πιάτο επιβίωσης, αλλά και τον κόσμο ολόκληρο να αποχτήσει κανείς με αντάλλαγμα την ψυχή του, ζημιωμένος θα βγει.
Από ανάρτηση του Αθανάσιου Παπαθανασίου στο facebook
Σχετικά άρθρα: Δημοκρατία “επ’ αυτοφώρω”
