Γράφει η Άννα Δημάκη
Καθηγήτρια φιλόλογος
Θέλω να μπορέσω να σκεφτώ κάτι άλλο, αλλά η Μνήμη δεν με αφήνει… Η Μνήμη αυτή που είναι αιωνίως παρούσα στους προσφυγικούς συνοικισμούς! Κάτι εναπομείνασες τετρακατοικίες, κάτι εναπομείναντα σπιτάκια του ενός δωματίου, κάτι εγκαταλελειμμένες ταρατσούλες είναι τα απομεινάρια, όχι μόνο μιας εποχής αλλά ενός τρόπου ζωής.
Κάθε τόσο ορκίζομαι πως βλέπω μπροστά στα μάτια μου το ασβέστωμα της υποτιθέμενης αυλής… Την υποδειγματική και μεθοδική καθαριότητα… Τις γυναίκες, αυτές τις κούκλες με την στιλπνή επιδερμίδα, να φτιάχνουν τις κρέμες προσώπου με τις μυστικές τους συνταγές… Κάθε τόσο ορκίζομαι ότι ακούω τα γέλια των παιδιών που παίζουν αμέριμνα στους δρόμους… Μυρίζω τις νοστιμιές, τις ανατολίτικες νοστιμιές, φτιαγμένες από τα χρυσά χεράκια των νοικοκυρών… Μετά, πάω μια βόλτα γύρω στην Καισαριανή μας, και, σας ορκίζομαι, τα βλέπω και τα μυρίζω… Τα αγγίζω και τα ακούω όλα αυτά και πολλά άλλα: τις ιστορίες από την Μικρά Ασία, τα παράπονα για τον άδικο ξεριζωμό…
Νιώθω στο πετσί μου την απελπισία και την αδικία, τον παραγκωνισμό και την υποτίμηση, την προσπάθεια για επιβίωση, το πείσμα για ζωή! Τη ζωή! Τη ζωή που νίκησε τον άδικο διωγμό, τη ζωή που ρίζωσε και αναστήθηκε εδώ, στα σπίτια από τα οποία περνάμε απ’ έξω και μοσχοβολάνε οι εκατόχρονες πέτρες τους ιδρώτα και δάκρυα προσφυγικά! Παρακολουθώ τις συζητήσεις τους στις απολήξεις των οικοδομικών τετραγώνων, τόπους συνάντησης και κοινωνικοποίησης, και τσακώνω τις κλεφτές ματιές των ερωτευμένων… Αχ και να ζούσα τότε! Πόσες τέτοιες ματιές θα είχα ανταλλάξει!
Οι προσφυγικές συνοικίες δεν είναι απλή υπόθεση. Είναι τόποι ιεροί! Είναι εστίες ανθρωπιάς και ανθρωπινότητας! Ταπεινής μεγαλοπρέπειας! Ζωντανής, ολοζώντανης μνήμης! Εύφορου χώματος και φιλόξενης πέτρας! Γι’ αυτό και είναι ριζωμένες πια εδώ, αειθαλείς και αείκαρπες…