Μια γρήγορη ματιά στα δελτία ειδήσεων, ένα γρήγορο “σκρολάρισμα” σε ειδησεογραφικές σελίδες και θα νομίζει κάποιος ότι με το πλήθος περιστατικών βίας κατά γυναικών και μεταξύ ανηλίκων που καταγράφονται καθημερινά αφορούν σε έναν τόπο επιεικώς ξεχασμένο από τον Θεό. Φεύ! Αφορούν τη χώρα μας και δυστυχώς σε αυτό το θλιβερό ρεκόρ δεν είμαστε μόνοι. Το θέμα αυτό δεν έσκασε ξαφνικά στις μέρες μας. Η βία είναι “κομμάτι” της ανθρώπινης φύσης. Το θέμα όμως είναι η αντιμετώπιση της, το πεδίο που καλλιεργείται και από ποιους. Η περίοδος της πανδημίας και της καραντίνας που ακολούθησε αποτέλεσε την θρυαλλίδα εκδήλωσης συμπεριφορών που έμεναν σε καταστολή. Είναι αυτό που λέμε “τσίτα τα νεύρα”. Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν αποτελεί δικαιολογία. Η βία γεννά βία σε όλα τα επίπεδα. Το πρόβλημα εντοπίζεται από τη βιβλική περίοδο. Ο Κάιν σκότωσε τον Άβελ… Σήμερα βρισκόμαστε απέναντι σε μια έκρηξη του φαινομένου της βίας και μένουμε έκπληκτοι για το πώς συνέβη αυτό… Στο δικό μας “χωριό”, αν γυρίσουμε μερικές σελίδες πριν την πανδημία, θα συναντήσουμε την δεκαετία της οικονομικής κρίσης. Μια άλλη μορφή βίας που εισέβαλε όχι απλώς στις τσέπες μας αλλά στις συνειδήσεις μας. Μια ολόκληρη γενιά γαλουχήθηκε μέσα σε αυτό το άκρως τοξικό περιβάλλον, βιώνοντας είτε μέσα στο σπίτι του, είτε στου διπλανού του, την φτώχεια, την αγωνία, την πίεση, την ανασφάλεια για το… αύριο. Η βία γεννά βία…
Εστιάζοντας στη βία κατά των γυναικών, και πάλι δεν είναι ένα φαινόμενο των καιρών μας. Απλώς στις άλλες εποχές, οι πόρτες και τα παράθυρα ήταν “καλά σφαλισμένα” και μόνο στη γειτονιά υπήρχαν ψίθυροι. Σήμερα όμως η σιωπή σπάει… Το βαρύ χέρι δεν μπορεί πια να σηκώνεται, όχι μόνο πάνω σε γυναίκα αλλά σε κανέναν… Ακόμη και τα κτήνη εξευγενίζονται… Δεκτή η αγανάκτηση του “κάθε πολλά βαρύ” αλλά να την εκτονώνει στον ψυχολόγο του… Παρά ταύτα, τα λόγια είναι ωραία… αλλά λόγια. Το θέμα είναι τι κάνουμε από πράξεις; Tο 2013 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αποκαλούσε το φαινόμενο «παγκόσμιο πρόβλημα υγείας που παίρνει διαστάσεις επιδημίας και επηρεάζει πάνω από το ένα τρίτο των γυναικών σε όλο τον κόσμο». Στη φάση που είμαστε το “σπάσε τη σιωπή” είναι λύση. Το επόμενο στάδιο είναι η πρόληψη και αυτό ξεκινά μέσα από το σπίτι μας. Τα παιδιά που μεγαλώνουμε… και εδώ τα λόγια είναι φτωχά!
Η εποχή των σπηλαίων όπου ο άντρας κυνηγούσε και η γυναίκα πρόσεχε τη σπηλιά και τη φωτιά, φρόντιζε τα παιδιά και μάζευε το φαί έχει περάσει. Υπάρχει όμως ένας κίνδυνος. Το σκληρό πρόσωπο της κοινωνίας και ο ανηλεής πολυεπίπεδος ανταγωνισμός στη καθημερινότητα μας, μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση αξιών, ιδανικών και κεκτημένων και να έρθουμε αντιμέτωποι με μια νέα εκσυγχρονισμένη κοινωνία σπηλαίων. Εξ άλλου η κλιματική αλλαγή μας στέλνει τα μηνύματα της…
Ο Γκέοργκ Λούκατς, στο βιβλίο του, “Ιστορία και Ταξική Συνείδηση”, σημειώνει για την αποξένωση, πώς κρατικές γραφειοκρατίες και ιεραρχικοί θεσμοί ισοπεδώνουν όλες τις ανθρώπινες σχέσεις και νεκρώνουν την ανθρώπινη ενσυναίσθηση. Η άσκηση εξουσίας, ο ανταγωνισμός και το κυνήγι της επιτυχίας και της διάκρισης γίνονται υπέρτατη αξία. Αλλά όταν οι άνθρωποι μετατρέπονται σε κυνηγούς με σκοπό την επικράτηση, δεν είναι σχεδόν βέβαιο ότι τις συνέπειες θα τις υποστούν αυτοί που βρίσκονται σε δυσχερέστερη θέση;
Η αμερικανίδα συγγραφέας Λίλιαν Ρούμπιν, με την σειρά της, στο βιβλίο της με τον εύγλωττο τίτλο «Κόσμοι του Πόνου: Ζωή στην Εργατική Οικογένεια» υποστηρίζει: «Τα παιδιά ξέρουν… Ξέρουν ότι οι γονείς τους δεν είναι αυτοί που ‘μετράνε’… Και ίσως το πιο συντριπτικό όλων, ξέρουν ότι οι γονείς τους το ξέρουν και οι ίδιοι… Διαφορετικά, γιατί να είχαν μέσα τους τόσο πολύ θυμό – θυμό που ξεσπά παράλογα στο σπίτι, θυμό που αποκόβεται από τον έξω κόσμο επειδή η έκφρασή του έξω θα ήταν πιθανά επικίνδυνη;»… Περαστικά μας…
Αντώνης Ι. Αντωνόπουλος
aantonopoulos10@gmail.com
